Halide Edip Adıvar Ölümünün 50. Yıldönümünde Unesco'da Anıldı
Fransa'nın başkenti Paris'te bulunan Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumu (UNESCO), ünlü yazar Halide Edip Adıvar'ın ölümünün 50. yıldönümü dolayısıyla anma etkinlikleri düzenledi.
Etkinlik çerçevesinde 4 akademisyenin konuşmacı olarak katıldığı panelde, ünlü yazarın hayatından kesitler sunuldu. Konuşmacılar, Adıvar'ın kadın hakları ve eğitim üzerine çalışmalarının yanı sıra yazdığı Ateşten Gömlek, Vurun Kahpeye, Akile Hanım Sokağı, Dağa Çıkan Kurt, Kalp Ağrısı ve Handan, Kerim Usta’nın Oğlu, Raik’in Annesi, Sinekli Bakkal, Seviyeye Talip ve Tatarcık romanları üzerine düşüncelerini aktardı
Türkiye'nin UNESCO nezdindeki Daimi Temsilcisi Büyükelçi Hüseyin Avni Botsal, panelin açılış konuşmasında, Türkiye ve diğer ülkelerden gelen 4 akademisyenin Halide Edip Adıvar'ın biyografisi, siyasi geçmişi, yazar kişiliği ve eserleri hakkında konuşacaklarını ifade etti.
Büyükelçi Botsalı, Adıvar'ın Osmanlı İmparatorluğu'nun çöküşü ve Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş günlerinde tarihi gelişmelere şahit olmuş bir kadın hakları savunucusu ve vatansever olduğunu söyledi.
Panelde konuşan UNESCO Cinsiyet Eşitliği Bölümü Direktörü Gülser Corat da, Adıvar'ın hayatının ve eserlerinin panelde konuşmacı akademisyenler tarafından değişik yönlerinin özet olarak anlatıldığını belirtti.
Toplantının çok yönlü olduğunu ifade eden Corat, “UNESCO bu tür toplantıları genellikle ülkelerin teklifi üzerine etkinlikler, olaylar veya kişiler üzerine yapıyor. Teklif edilen kişilerin çoğunluğu da erkek oluyor. Özellikle UNESCO'nun kadın hakları ve eşitlik üzerine çalışmalarını göz önüne alırsak, Türk Milli Komisyonu'nun ve Türkiye Temsilciliği'nin Halide Edip Adıvar gibi Türk tarihinde önemli yeri olan bir kadını teklif etmiş olması çok güzel bir tesadüf oldu" dedi.
Boğaziçi Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Zeynep Uysal ise, Halide Edip Adıvar’ın tahayyülü konularında katılımcılara bilgiler verdi. Paris’te bulunan Doğu Dilleri ve Uygarlıkları Ulusal Enstitüsü’nde (INALCO) ders veren yazar Gül Mete Yuva, 19. yüzyılda Fransız kültürünün Osmanlı kültürünü nasıl ve hangi yollardan etkilediği üzerine çalışmaları ve Halide Edip Adıvar'ın yazdığı romanları, kültürel anlamda Batılılaşma çabalarının ilk adımlarını ele alan Modern Türk Edebiyatı ve Fransız kültüründen Osmanlı münevverlerinin ne şekilde etkilendiklerini ve bunun eserlerine yansımaları ışığında Halide Edip Adıvar'ın çalışmalarını anlattı.
Konuşmacılardan Strassbourg Üniversitesi Öğretim Üyesi Johann Strauss da, "Gençliğinde Turancılık ve Türk Ocakçılığı İttihat ve Terakki içindeyken partinin diktatör tasarruflarına karşı çıkmak yanında mütarekenin çaresiz günlerinde Amerikan mandasını düşünmek onun kusurları değildi, arayıştı. Mütareke zamanında çok az Türk aydını onun kadar kararlı ve ısrarlı davranmıştır. Mütareke Türkiye’sinin kurtuluşunda zikzaklı yolları aramak veya pasif kalmak çok yaygındı. Farklı düşünenlerin içinde Ankara’ya yönelenler, nihayet doğru stratejiyi bulanlar arasında Halide Edip Adıvar vardı" diye konuştu.
Halide Edip Adıvar’ın ölümünün 50. yıldönümü dolayısıyla düzenlenen anma etkinlikleri kapsamında panel sonrası piyanist Ayşe Celasun, Wolfgang Amadeus Mozart'ın Alla Turca, Yüksel Koptagel'in Toccata, Frederic François Chopin'in Scherzo en si mineur ile Polonaise en fa mineur ve Alexander Nicholaevich Scriabin'in Etudes isimli eserlerini çaldı. Anma etkinlikleri, UNESCO merkezinde verilen resepsiyonla son buldu.