Balıkçıların "Mavi Yengeç" Korkusu
EDİRNE - CİHAN DEMİRCİ - NECDET UYBAŞ - Balık yavruları, midye, istiridye, ve salyangoz yiyerek beslenen mavi yengeçlerin, Ege Denizi'nin kuzeyinde yer alan Enez sahilinde ve ilçedeki lagünlerde görülmeye başladığı bildirildi.
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Suat Ateş, AA muhabirine yaptığı açıklamada, yengeçlerin özellikle lagün alanlarıyla nehir ağızlarına, bazen de nehir ortamlarında çok rahat girebildiklerini söyledi.
Ateş, mavi yengeçlerin tuzluluk ve sıcaklık toleranslarının çok yüksek olduğunu, tuzlu suda yaşayabildiği gibi çok düşük tuzlulukta da yaşamını sürdürebildiğini kaydetti.
Lagün alanlarının açıklarında yumurtalarını bırakan dişi yengeçlerin, daha sonra tekrar denize açıldığını aktaran Ateş, yengeçlerin bulunduğu ekosistemde midye, istiridye, salyangoz ve küçük balık yavrularını yiyebildiği gibi kendi küçük bireylerini yeme davranışı da gösterdiğini anlattı. Ateş, mavi yengeçlerin, istila edilen ekosistemlere, çeşitli gemilerin balast sularıyla gelerek denize yerleştiğini, canlının uygun ekolojik ortam bulduğunda ise farklı ekosistemlerde yayılma göstererek ürediğini söyledi.
Ekonomik değeri yüksek olan mavi yengecin etinin, özellikle Uzak Doğu pazarı ile Avrupa'nın bazı ülkelerinde rağbet gördüğünü dile getiren Ateş, şunları kaydetti:
"Türkiye'de ise bu yengeç türü, güney kıyılarımızda özellikle Muğla ve Antalya'daki lagün alanlarına çok fazla görülebiliyor. Son zamanlarda da türün özellikle Enez sahili, liman çevresi ve ilçedeki lagün göllerinde bazı lokal kaydı var. Balıkçılardan aldığımız haberler sonucunda da Lapseki ilçesine bağlı Çardak Lagünü'nde, Gelibolu açıklarında, Enez Lagünü ve Gala Gölü'nde yoğun bir popülasyon olduğunu öğrendik. Mavi yengeç o kadar aşırı üremiş ki göl ekosistemine kadar giriş yapmış ve birçok dip canlısının popülasyonunda azalmalara neden olmuş. 'Predator ',yani parçalayıcı olduğu için de bulunduğu ekosistemlerin besin ağında önemli yere sahip. Enez'e gittiğimizde balıkçılar, bu canlıdan dolayı çok muzdarip olduklarını söylediler. Çanakkale ve İstanbul Boğazları'na geçiş yapıyor. Genellikle sığ suda, kumluk alanda, deniz çayırlarının çok olduğu yerlerde bulunuyor.''
-Mavi yengeçlere yönelik bilimsel çalışma ve proje
Ateş, mavi yengeçlerin popülasyonunun kontrol altında tutulması kapsamında şu ana kadar bir çalışmanın olmadığını ifade etti.
Mavi yengeçlerin kontrolsüz şekilde üremesinin önüne geçilmemesi durumunda, canlının kıyısal ekosistem için çok büyük tehlike oluşturacağını belirten Ateş, "Sadece balık üzerinde predator olmasa bile, balığın yediği besinler üzerinde bir predator. Midye üzerinde, salyangoz üzerinde predator, onu ortadan kaldırıyor. Öte yandan 2011 yılının Mart ayında, mavi yengecin Akdeniz'e girişi ve yerli ekosistemler üzerine etkisi başlıklı, ABD Türkiye işbirliğiyle bir proje hazırladık" diye konuştu.
Ateş, projenin bölgedeki balıkçıların sorunlarının giderilmesi amacıyla yapıldığını belirterek, ''Eğer denizlerimizi ve biyolojik çeşitliliğimizi korumak istiyorsak, biraz da ekonomiye girdi sağlamak istiyorsak, yetkililerin bu konuya eğilmesini istiyorum. Bu canlının kontrolsüz olarak üremesinin önüne geçilmemesi durumda ekosistem üzerinde büyük bir tehdit oluşturur'' ifadelerini kullandı.
-Kuzey Ege kıyılarında mavi yengeç bolluğu
Enez Balıkçılık Kooperatifi Başkanı Yaşar Pınarcı da ilçede bulunan Gala Gölü ile Enez Limanı'ndaki lagün göllerinde bol miktarda mavi yengeç bulunduğunu belirtti.
Mavi yengeçlerin balıkçıların malzemelerine zarar verdiğini aktaran Pınarcı, türü değerlendiremediklerini ifade etti.
Balıkçıların zor durumda olduğunu aktaran Pınarcı, "Yengeç çok ama 1 liraya dahi alıcı bulamıyoruz. Balıkçılarımızın malzemelerine de zarar veriyorlar. 5 yıldan beri bölgemizde görülüyor. Bugüne kadar hiç satamadık. Mavi yengeçler balıkçıları zor durumda bıraktı" şeklinde konuştu.
Balıkçı Bedir Yılmazoğlu ise normal ağ ile balığa çıkamadıklarını, mevcut davulları kullanarak, mavi yengeçler ile baş etmeye çalıştıklarını söyledi.
Amaçlarının mavi yengeçlere pazar bulmak olduğunu belirten Yılmazoğlu, günde bir tona kadar mavi yengeç avlayabileceklerini belirterek, "Tek isteğimiz yengeçlere pazar bulup değerlendirebilmek" dedi.
Mavi yengeçlerin popülasyonunun kontrol altında tutulması kapsamında şu ana kadar bir çalışmanın olmadığını aktaran Yılmazoğlu, yengeçlerin daha çok üremesi ve önüne geçilmemesi durumunda, canlının kıyısal ekosistem için büyük tehlike oluşturacağını kaydetti.
Kaynak: AA
Ateş, mavi yengeçlerin tuzluluk ve sıcaklık toleranslarının çok yüksek olduğunu, tuzlu suda yaşayabildiği gibi çok düşük tuzlulukta da yaşamını sürdürebildiğini kaydetti.
Lagün alanlarının açıklarında yumurtalarını bırakan dişi yengeçlerin, daha sonra tekrar denize açıldığını aktaran Ateş, yengeçlerin bulunduğu ekosistemde midye, istiridye, salyangoz ve küçük balık yavrularını yiyebildiği gibi kendi küçük bireylerini yeme davranışı da gösterdiğini anlattı. Ateş, mavi yengeçlerin, istila edilen ekosistemlere, çeşitli gemilerin balast sularıyla gelerek denize yerleştiğini, canlının uygun ekolojik ortam bulduğunda ise farklı ekosistemlerde yayılma göstererek ürediğini söyledi.
Ekonomik değeri yüksek olan mavi yengecin etinin, özellikle Uzak Doğu pazarı ile Avrupa'nın bazı ülkelerinde rağbet gördüğünü dile getiren Ateş, şunları kaydetti:
"Türkiye'de ise bu yengeç türü, güney kıyılarımızda özellikle Muğla ve Antalya'daki lagün alanlarına çok fazla görülebiliyor. Son zamanlarda da türün özellikle Enez sahili, liman çevresi ve ilçedeki lagün göllerinde bazı lokal kaydı var. Balıkçılardan aldığımız haberler sonucunda da Lapseki ilçesine bağlı Çardak Lagünü'nde, Gelibolu açıklarında, Enez Lagünü ve Gala Gölü'nde yoğun bir popülasyon olduğunu öğrendik. Mavi yengeç o kadar aşırı üremiş ki göl ekosistemine kadar giriş yapmış ve birçok dip canlısının popülasyonunda azalmalara neden olmuş. 'Predator ',yani parçalayıcı olduğu için de bulunduğu ekosistemlerin besin ağında önemli yere sahip. Enez'e gittiğimizde balıkçılar, bu canlıdan dolayı çok muzdarip olduklarını söylediler. Çanakkale ve İstanbul Boğazları'na geçiş yapıyor. Genellikle sığ suda, kumluk alanda, deniz çayırlarının çok olduğu yerlerde bulunuyor.''
-Mavi yengeçlere yönelik bilimsel çalışma ve proje
Ateş, mavi yengeçlerin popülasyonunun kontrol altında tutulması kapsamında şu ana kadar bir çalışmanın olmadığını ifade etti.
Mavi yengeçlerin kontrolsüz şekilde üremesinin önüne geçilmemesi durumunda, canlının kıyısal ekosistem için çok büyük tehlike oluşturacağını belirten Ateş, "Sadece balık üzerinde predator olmasa bile, balığın yediği besinler üzerinde bir predator. Midye üzerinde, salyangoz üzerinde predator, onu ortadan kaldırıyor. Öte yandan 2011 yılının Mart ayında, mavi yengecin Akdeniz'e girişi ve yerli ekosistemler üzerine etkisi başlıklı, ABD Türkiye işbirliğiyle bir proje hazırladık" diye konuştu.
Ateş, projenin bölgedeki balıkçıların sorunlarının giderilmesi amacıyla yapıldığını belirterek, ''Eğer denizlerimizi ve biyolojik çeşitliliğimizi korumak istiyorsak, biraz da ekonomiye girdi sağlamak istiyorsak, yetkililerin bu konuya eğilmesini istiyorum. Bu canlının kontrolsüz olarak üremesinin önüne geçilmemesi durumda ekosistem üzerinde büyük bir tehdit oluşturur'' ifadelerini kullandı.
-Kuzey Ege kıyılarında mavi yengeç bolluğu
Enez Balıkçılık Kooperatifi Başkanı Yaşar Pınarcı da ilçede bulunan Gala Gölü ile Enez Limanı'ndaki lagün göllerinde bol miktarda mavi yengeç bulunduğunu belirtti.
Mavi yengeçlerin balıkçıların malzemelerine zarar verdiğini aktaran Pınarcı, türü değerlendiremediklerini ifade etti.
Balıkçıların zor durumda olduğunu aktaran Pınarcı, "Yengeç çok ama 1 liraya dahi alıcı bulamıyoruz. Balıkçılarımızın malzemelerine de zarar veriyorlar. 5 yıldan beri bölgemizde görülüyor. Bugüne kadar hiç satamadık. Mavi yengeçler balıkçıları zor durumda bıraktı" şeklinde konuştu.
Balıkçı Bedir Yılmazoğlu ise normal ağ ile balığa çıkamadıklarını, mevcut davulları kullanarak, mavi yengeçler ile baş etmeye çalıştıklarını söyledi.
Amaçlarının mavi yengeçlere pazar bulmak olduğunu belirten Yılmazoğlu, günde bir tona kadar mavi yengeç avlayabileceklerini belirterek, "Tek isteğimiz yengeçlere pazar bulup değerlendirebilmek" dedi.
Mavi yengeçlerin popülasyonunun kontrol altında tutulması kapsamında şu ana kadar bir çalışmanın olmadığını aktaran Yılmazoğlu, yengeçlerin daha çok üremesi ve önüne geçilmemesi durumunda, canlının kıyısal ekosistem için büyük tehlike oluşturacağını kaydetti.