Kırgızistan Kek Protokolü İmza Töreni
ANKARA - Başbakan Yardımcısı Bekir Bozdağ, Türkiye ile Kırgızistan arasındaki ticaret hacminin, yeteri kadar güçlü olmadığını belirterek, "2002 yılında 41 milyon dolar düzeyinde olan ticaret hacmimiz 6 kattan fazla artış göstererek, 2012 yılında 302 milyon dolar düzeyinde gerçekleşmiştir. Bu miktarı 1 milyar dolar seviyesine çıkarmanın yollarını aramalıyız" dedi.
Bozdağ, Kırgızistan Başbakan Yardımcısı Coomart Otorbayev ile görüştü. Bozdağ ve Otorbayev ikili görüşmenin ardından Türkiye Kırgızistan Karma Ekonomik Komisyonu Protokolünü imzaladı.
Otorbayev başkanlığındaki Kırgız heyetini Türkiye'de ağırlamaktan dolayı büyük mutluluk duyduğunu ifade eden Bozdağ, çok verimli çalışmalar gerçekleştirdiklerini söyledi.
Her iki ülkenin heyetlerine yaptıkları özverili çalışmalar için teşekkür eden Bozdağ, "Farklı ve uzak coğrafyalarda yaşıyor olsak da kahraman Manas'ın Semetey'e, onun da Seytek'e devrettiği onurlu yaşam ülküsünü muhafaza eden bağımsız Türk ve Kırgız halkları, kökleri tarihin derinliklerine dayanan sağlam kardeşlik bağlarıyla birbirine bağlıdırlar" dedi.
"Büyük yazar Cengiz Aytmatov eserlerinde hep 'anneni unutma, babanı unutma, dilini unutma, halkını unutma' nasihatında bulunarak bizlere yol gösterdi" diyen Bozdağ, "Evet, bizler yüzyıllar önce Anadolu'ya göçtük, ama ata topraklarında kalan kardeşlerimizi, sizleri unutmadık" ifadesini kullandı.
-"İkili ticaretimiz 2002 yılından bu zamana sürekli artış gösterdi"
Amaçlarının ticaret ve yatırım ortaklıkları ile kardeş Kırgızistan'ın kalkınma faaliyetlerine katkıda bulunmak olduğunu bildiren Bozdağ, şöyle devam etti:
"Ülkelerimiz arasındaki ticaret hacmi, maalesef kardeşlik bağlarımız kadar güçlü değildir. 2002 yılında 41 milyon dolar düzeyinde olan ticaret hacmimiz 6 kattan fazla artış göstererek, 2012 yılında 302 milyon dolar düzeyinde gerçekleşmiştir. Bu miktarı 1 milyar dolar seviyesine çıkarmanın yollarını aramalıyız. 2013 yılı Ocak-Haziran dönemi ihracatımız 2012 yılının aynı dönemine göre yüzde 46,6 artışla 171 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. İthalatımız ise yüzde 38,9 düşüşle 16,3 milyon dolar olmuştur. Kırgız Cumhuriyeti'nde üzücü olayların yaşandığı 2010 ile önceki yılı hariç tutarsak, ikili ticaretimizin 2002 yılından bu zamana sürekli artış gösterdiğini söyleyebiliriz."
İki ülke arasındaki karşılıklı yatırımların da hızla artması gerektiğini vurgulayan Bozdağ, Türkiye ve Kırgızistan arasındaki Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşmasının günümüz koşullarına göre yenilenmesi amacıyla müzakerelerin başlamış olmasının da son derece sevindirici olduğunu ifade etti.
Bu anlaşmayı en kısa sürede sonuçlandırmayı umduklarını belirten Bozdağ, "İşbirliğini geliştirebileceğimiz en önemli alanlardan birisi de müteahhitlik ve müşavirlik sektörü olup, Türk müteahhitlik firmalarının Kırgızistan'daki yatırımlarının artırılarak, sadece yaratacakları katma değerle değil, aynı zamanda oluşturacakları istihdam ve artıracakları ticari münasebetler yoluyla iki ülke ekonomisini daha da yakınlaşacağını düşünüyorum" dedi.
-Kırgızistan'daki yatırım tutarı 1 milyar dolar
Türkiye'nin Kırgızistan'daki toplam yatırımlarının tutarının 1 milyar dolar olduğunu bildiren Bozdağ, Kırgızistan'da Türk müteahhitlik firmalarının üstlendiği projelerin toplam değerinin ise 635 milyon dolar olduğunu kaydetti.
Bozdağ, "Kırgızistan'ın yürüttüğü kalkınma programı kapsamında hayata geçirilmesi planlanan projelerde, yatırımcılarımız, müteahhitlerimiz ve teknik müşavirlerimize vereceğiniz öncelikle bu rakamları çok daha yüksek seviyelere taşıyabileceğimize inanıyorum" ifadesini kullandı.
Türkiye ekonomisi hakkında da bilgi veren Bozdağ, Türkiye'nin son dönemde, ortak kültürel ve tarihi bağlara sahip olduğu ülkelerle ekonomik ilişkilerini geliştirmeyi, bölgesel düzeyde ortak refah alanları oluşturmayı dış politikasının ana gayelerinden biri haline getirdiğini bildirdi.
Türkiye'nin Avrupa, Balkanlar, Kafkasya, Orta Asya, Kuzey Afrika ve Ortadoğu'dan oluşan geniş bir coğrafyanın merkezinde bulunduğunu ifade eden Bozdağ, şöyle konuştu:
"İstanbul'dan 4 saatlik uçuşla 50'den fazla ülkeye erişim sağlayabilecek ender ülkelerden biri olan Türkiye, bu stratejik ve coğrafi konumunu, çevresinde ve ötesindeki ülkeler için bir çekim merkezi haline getirme yönünde önemli mesafeler kat etmiştir. Türkiye ekonomisi küresel ekonomik krizden en hızlı çıkan ve son dönemlerdeki küresel ekonomik belirsizliklerden en az etkilenen ülkelerden biridir. 2010 ve 2011 yıllarında sırasıyla yüzde 9,2 ve yüzde 8,8 büyüyen Türkiye ekonomisi, Avrupa'nın en hızlı büyüyen ekonomisi oldu. 2012 yılında ise Türkiye ekonomisi yüzde 2,2 oranında büyümüş ve 786 milyar dolarlık GSYİH ile Avrupa'nın en büyük altıncı, dünyanın ise en büyük on yedinci ekonomisi olmuştur. Türkiye ekonomisi on yıl önce 36 milyar dolarlık mal ihracatı gerçekleştirirken, 2012 yılında bu rakam 152,5 milyar dolara yükseldi. 2012 yılında hizmet ihracatı 43,5 milyar dolar olarak gerçekleşti. Hizmet ticaretimiz içinde şüphesiz en büyük pay turizm sektörümüze aittir. 2012 yılında 25,6 milyar dolarlık turizm gelirine ulaşan Türkiye, dünyanın en fazla turist çeken altıncı, Avrupa'nın ise en fazla turist çeken dördüncü ülkesi konumunda bulunmaktadır."
-101 farklı ülkede 250 milyar doların üzerinde proje...
Bozdağ, Türkiye'nin müteahhitlik hizmetleri açısından da dünyanın önde gelen ülkelerinden birisi olduğunu belirterek, "Türk müteahhitlik firmaları bugüne kadar yurtdışında 101 farklı ülkede 250 milyar doların üzerinde proje üstlenmiştir" dedi.
İmzalanan protokole de değinen Bozdağ, şunları kaydetti:
"Türk ve Kırgız Heyetlerinin değerli üyelerinin iki gündür üzerinde itina ile çalıştıkları bu metin, önümüzdeki dönemde ikili ticari ve ekonomik ilişkilerimizin altyapısını güçlendirecek anlaşmaların imzalanması yönündeki ortak irademizi tekrar ifade etmektedir. Ülkelerimiz arasındaki ekonomik ve ticari ilişkilerin en geniş kapsamıyla ve derinlemesine ele alındığı bu çalışmalar sırasında ticaretten enerjiye, ulaştırmadan eğitime, tarımdan sağlığa pek çok alanda işbirliği yapılması kararlaştırılmıştır. Ülkelerimiz arasındaki ticari ve ekonomik ilişkilerin kardeşlik ilişkimizi yansıtacak seviyelere ulaşması temennisi ile bu protokolün hayırlara vesile olmasını diliyorum."
-Kırgızistan Başbakan Yardımcısı Otorbayev-
Kırgızistan Başbakan Yardımcısı Coomart Otorbayev de iki ülke heyetlerine çalışmalarından dolayı teşekkür etti.
Nisan 2010 tarihinden sonra Kırgızistan'da yeni bir kalkınma reformunu hayata geçirdiklerini anlatan Otorbayev, "O günden itibaren Türkiye ile olan işbirliğimiz her alanda gelişmeye devam etmektedir. Bu işbirliğinin en önemli göstergesi de en üst seviyede, Başbakanlarımızın, Cumhurbaşkanlarımızın düzenli bir şekilde yaptığı görüşmelerdir. Örneğin bugün de Bakü'de Cumhurbaşkanlarımız görüşüyorlar" dedi.
"Türkiye, sözle değil yaptığı çalışmalarla ekonomimize desteğini gösteriyor" diyen Otorbayev, "2012 yılında Türkiye Cumhuriyeti ülkemize farklı kredi ve hibe şeklinde ekonomik desteklerde bulunmuştur. Bu çalışmalar alt yapı, elektrik, sağlık ve bakanlıklarımızın çeşitli teçhizatlarla donatılması şeklindedir" değerlendirmesinde bulundu.
İmzalanan protokolde 20 madde bulunduğunu bildiren Otorbayev, bu maddelerin hepsinin birbirinden önemli olduğunu kaydetti.
Otorbayev, "Bu protokoldeki maddeler, 2017 yılına kadar sürecek kalkınma planımıza uygun bir şekilde ekonomimize katkı sunacaktır. Ekonomimiz hızla gelişiyor. Bu yılın ilk 7 ayında yüzde 7,8 büyüdü. Bu hızı devam ettirip, 2017 yılında GSYİH'mızı 2 katına çıkarmayı planlıyoruz" dedi.
Bunları sadece kendi çabalarıyla gerçekleştiremeyeceklerini ifade eden Otorbayev, bu nedenle tavsiyelere, müşavirlik hizmetlerine ihtiyaçları olduğunu, bunları da kardeş Türkiye'den almak istediklerini kaydetti.
Konuşmaların ardından protokol imzalandı.
Kaynak: AA
Otorbayev başkanlığındaki Kırgız heyetini Türkiye'de ağırlamaktan dolayı büyük mutluluk duyduğunu ifade eden Bozdağ, çok verimli çalışmalar gerçekleştirdiklerini söyledi.
Her iki ülkenin heyetlerine yaptıkları özverili çalışmalar için teşekkür eden Bozdağ, "Farklı ve uzak coğrafyalarda yaşıyor olsak da kahraman Manas'ın Semetey'e, onun da Seytek'e devrettiği onurlu yaşam ülküsünü muhafaza eden bağımsız Türk ve Kırgız halkları, kökleri tarihin derinliklerine dayanan sağlam kardeşlik bağlarıyla birbirine bağlıdırlar" dedi.
"Büyük yazar Cengiz Aytmatov eserlerinde hep 'anneni unutma, babanı unutma, dilini unutma, halkını unutma' nasihatında bulunarak bizlere yol gösterdi" diyen Bozdağ, "Evet, bizler yüzyıllar önce Anadolu'ya göçtük, ama ata topraklarında kalan kardeşlerimizi, sizleri unutmadık" ifadesini kullandı.
-"İkili ticaretimiz 2002 yılından bu zamana sürekli artış gösterdi"
Amaçlarının ticaret ve yatırım ortaklıkları ile kardeş Kırgızistan'ın kalkınma faaliyetlerine katkıda bulunmak olduğunu bildiren Bozdağ, şöyle devam etti:
"Ülkelerimiz arasındaki ticaret hacmi, maalesef kardeşlik bağlarımız kadar güçlü değildir. 2002 yılında 41 milyon dolar düzeyinde olan ticaret hacmimiz 6 kattan fazla artış göstererek, 2012 yılında 302 milyon dolar düzeyinde gerçekleşmiştir. Bu miktarı 1 milyar dolar seviyesine çıkarmanın yollarını aramalıyız. 2013 yılı Ocak-Haziran dönemi ihracatımız 2012 yılının aynı dönemine göre yüzde 46,6 artışla 171 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. İthalatımız ise yüzde 38,9 düşüşle 16,3 milyon dolar olmuştur. Kırgız Cumhuriyeti'nde üzücü olayların yaşandığı 2010 ile önceki yılı hariç tutarsak, ikili ticaretimizin 2002 yılından bu zamana sürekli artış gösterdiğini söyleyebiliriz."
İki ülke arasındaki karşılıklı yatırımların da hızla artması gerektiğini vurgulayan Bozdağ, Türkiye ve Kırgızistan arasındaki Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşmasının günümüz koşullarına göre yenilenmesi amacıyla müzakerelerin başlamış olmasının da son derece sevindirici olduğunu ifade etti.
Bu anlaşmayı en kısa sürede sonuçlandırmayı umduklarını belirten Bozdağ, "İşbirliğini geliştirebileceğimiz en önemli alanlardan birisi de müteahhitlik ve müşavirlik sektörü olup, Türk müteahhitlik firmalarının Kırgızistan'daki yatırımlarının artırılarak, sadece yaratacakları katma değerle değil, aynı zamanda oluşturacakları istihdam ve artıracakları ticari münasebetler yoluyla iki ülke ekonomisini daha da yakınlaşacağını düşünüyorum" dedi.
-Kırgızistan'daki yatırım tutarı 1 milyar dolar
Türkiye'nin Kırgızistan'daki toplam yatırımlarının tutarının 1 milyar dolar olduğunu bildiren Bozdağ, Kırgızistan'da Türk müteahhitlik firmalarının üstlendiği projelerin toplam değerinin ise 635 milyon dolar olduğunu kaydetti.
Bozdağ, "Kırgızistan'ın yürüttüğü kalkınma programı kapsamında hayata geçirilmesi planlanan projelerde, yatırımcılarımız, müteahhitlerimiz ve teknik müşavirlerimize vereceğiniz öncelikle bu rakamları çok daha yüksek seviyelere taşıyabileceğimize inanıyorum" ifadesini kullandı.
Türkiye ekonomisi hakkında da bilgi veren Bozdağ, Türkiye'nin son dönemde, ortak kültürel ve tarihi bağlara sahip olduğu ülkelerle ekonomik ilişkilerini geliştirmeyi, bölgesel düzeyde ortak refah alanları oluşturmayı dış politikasının ana gayelerinden biri haline getirdiğini bildirdi.
Türkiye'nin Avrupa, Balkanlar, Kafkasya, Orta Asya, Kuzey Afrika ve Ortadoğu'dan oluşan geniş bir coğrafyanın merkezinde bulunduğunu ifade eden Bozdağ, şöyle konuştu:
"İstanbul'dan 4 saatlik uçuşla 50'den fazla ülkeye erişim sağlayabilecek ender ülkelerden biri olan Türkiye, bu stratejik ve coğrafi konumunu, çevresinde ve ötesindeki ülkeler için bir çekim merkezi haline getirme yönünde önemli mesafeler kat etmiştir. Türkiye ekonomisi küresel ekonomik krizden en hızlı çıkan ve son dönemlerdeki küresel ekonomik belirsizliklerden en az etkilenen ülkelerden biridir. 2010 ve 2011 yıllarında sırasıyla yüzde 9,2 ve yüzde 8,8 büyüyen Türkiye ekonomisi, Avrupa'nın en hızlı büyüyen ekonomisi oldu. 2012 yılında ise Türkiye ekonomisi yüzde 2,2 oranında büyümüş ve 786 milyar dolarlık GSYİH ile Avrupa'nın en büyük altıncı, dünyanın ise en büyük on yedinci ekonomisi olmuştur. Türkiye ekonomisi on yıl önce 36 milyar dolarlık mal ihracatı gerçekleştirirken, 2012 yılında bu rakam 152,5 milyar dolara yükseldi. 2012 yılında hizmet ihracatı 43,5 milyar dolar olarak gerçekleşti. Hizmet ticaretimiz içinde şüphesiz en büyük pay turizm sektörümüze aittir. 2012 yılında 25,6 milyar dolarlık turizm gelirine ulaşan Türkiye, dünyanın en fazla turist çeken altıncı, Avrupa'nın ise en fazla turist çeken dördüncü ülkesi konumunda bulunmaktadır."
-101 farklı ülkede 250 milyar doların üzerinde proje...
Bozdağ, Türkiye'nin müteahhitlik hizmetleri açısından da dünyanın önde gelen ülkelerinden birisi olduğunu belirterek, "Türk müteahhitlik firmaları bugüne kadar yurtdışında 101 farklı ülkede 250 milyar doların üzerinde proje üstlenmiştir" dedi.
İmzalanan protokole de değinen Bozdağ, şunları kaydetti:
"Türk ve Kırgız Heyetlerinin değerli üyelerinin iki gündür üzerinde itina ile çalıştıkları bu metin, önümüzdeki dönemde ikili ticari ve ekonomik ilişkilerimizin altyapısını güçlendirecek anlaşmaların imzalanması yönündeki ortak irademizi tekrar ifade etmektedir. Ülkelerimiz arasındaki ekonomik ve ticari ilişkilerin en geniş kapsamıyla ve derinlemesine ele alındığı bu çalışmalar sırasında ticaretten enerjiye, ulaştırmadan eğitime, tarımdan sağlığa pek çok alanda işbirliği yapılması kararlaştırılmıştır. Ülkelerimiz arasındaki ticari ve ekonomik ilişkilerin kardeşlik ilişkimizi yansıtacak seviyelere ulaşması temennisi ile bu protokolün hayırlara vesile olmasını diliyorum."
-Kırgızistan Başbakan Yardımcısı Otorbayev-
Kırgızistan Başbakan Yardımcısı Coomart Otorbayev de iki ülke heyetlerine çalışmalarından dolayı teşekkür etti.
Nisan 2010 tarihinden sonra Kırgızistan'da yeni bir kalkınma reformunu hayata geçirdiklerini anlatan Otorbayev, "O günden itibaren Türkiye ile olan işbirliğimiz her alanda gelişmeye devam etmektedir. Bu işbirliğinin en önemli göstergesi de en üst seviyede, Başbakanlarımızın, Cumhurbaşkanlarımızın düzenli bir şekilde yaptığı görüşmelerdir. Örneğin bugün de Bakü'de Cumhurbaşkanlarımız görüşüyorlar" dedi.
"Türkiye, sözle değil yaptığı çalışmalarla ekonomimize desteğini gösteriyor" diyen Otorbayev, "2012 yılında Türkiye Cumhuriyeti ülkemize farklı kredi ve hibe şeklinde ekonomik desteklerde bulunmuştur. Bu çalışmalar alt yapı, elektrik, sağlık ve bakanlıklarımızın çeşitli teçhizatlarla donatılması şeklindedir" değerlendirmesinde bulundu.
İmzalanan protokolde 20 madde bulunduğunu bildiren Otorbayev, bu maddelerin hepsinin birbirinden önemli olduğunu kaydetti.
Otorbayev, "Bu protokoldeki maddeler, 2017 yılına kadar sürecek kalkınma planımıza uygun bir şekilde ekonomimize katkı sunacaktır. Ekonomimiz hızla gelişiyor. Bu yılın ilk 7 ayında yüzde 7,8 büyüdü. Bu hızı devam ettirip, 2017 yılında GSYİH'mızı 2 katına çıkarmayı planlıyoruz" dedi.
Bunları sadece kendi çabalarıyla gerçekleştiremeyeceklerini ifade eden Otorbayev, bu nedenle tavsiyelere, müşavirlik hizmetlerine ihtiyaçları olduğunu, bunları da kardeş Türkiye'den almak istediklerini kaydetti.
Konuşmaların ardından protokol imzalandı.