Çamaşırlar daha az sürede temizlenecek!

SAÜ Fen-Edebiyat Fakültesi Kimya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Salih Zeki Yıldız tarafından yürütülen Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Bilim Sanayi Tezleri Programı (SAN-TEZ) projesi çerçevesinde desteklenen çalışma ile çamaşır, bulaşık yıkama sürelerini ve yıkama sıcaklıklarını düşüren, temizlik maddesi geliştiriliyor. Mevcut ağartıcı sistemlerin etkinliğini daha da artıran, deterjan sektörü için mevcut yıkama sürelerini ve yıkama sıcaklıklarını düşüren bir proje yaptıklarını dile getiren Prof. Dr. Salih Zeki Yıldız, "Bu proje ile birlikte mevcut ağartıcı sistemlerin etkinliği daha da artarak, yıkama süreleri ve yıkama sıcaklıkları azalacak. Bu proje ile birlikte tekstil sektörü için süreç şartlarını daha kısa ve ılımlı şartlara çeken ağartıcı katalizörler dediğimiz kimyevi bir reaksiyonun hızını arttıran veya yavaşlatan maddeler geliştirilecek." dedi.

Deterjan ve tekstil sektöründe, lekelerin ve pamuklu ham kumaşların ağartılması hem kullanılan kimyasallar ve hem de süreç aşamaları açısından çok önemli olduğunun altını çizen Prof. Dr. Yıldız, çalışma ile ilgili şu bilgileri verdi: "Ağartma, kimyasal oksitlenme yoluyla çeşitli substuratların rengini gidererek beyazlatmak için aktif moleküllerin kullanıldığı süreçtir. Bu amaçla sektör bazında genellikle peroksit içerikli ağartıcı kimyasalları tercih edilmektedir. Enerji tüketimi açısından yüksek sıcaklık ve uzun yıkama süresi karşılaştırıldığında, peroksit bazlı ağartıcıların yeterli ağartma etkinliğine 60 derecenin üzerindeki sıcaklıklarda ulaştıkları bilinmektedir. Ağartıcıların 60 derecenin altında etkinliğinin artırılması, reaksiyonun oluşumunu kolaylaştıran madde olarak bilinen ağartma aktivatörlerinin ilavesi ile sağlanabilmiştir. Bu aktivatörlerin kullanılması, kısa yıkama süresi ve düşük sıcaklık yıkama koşullarında, ağartma etkinliğinin devam etmesini sağlamıştır. Bu durum enerji tasarrufu sağlanması, kumaşın ve boyanın zarar görmemesi açısından önemlidir. Ancak yüksek dozlarda kullanım oranları maliyet açısından dezavantaj getirmektedir."

Son yıllarda etkinlikleri daha yüksek olan yeni nesil ağartma katalizörleri, aktivatörlerin yerine geliştirilmeye ve ticarileştirilmeye çalışıldığını ifade eden Prof. Dr. Yıldız, "Düşük oranlarda kullanımlarında dahi yüksek oranda etki göstermeleri, konu ile ilgili çalışmaları ilginç hale getirmiştir. Projenin gerçekleşmesi durumunda ise bilimsel, teknolojik ve ekonomik olarak; aktivatörler yerine katalizörlerin kullanımı, 100 milyon avroları bulan bir ithalat kaleminin yurt içinde üretimi, üretimle daha üst teknoloji düzeyinin oluşturulması, ulusal pazarda uluslararası şirketler karşısında teknolojik-rekabetçi pozisyon ve uluslararası pazarda rekabet edebilir düzeye erişme imkânı gibi birçok kazanım elde edilmesi hedeflenmektedir." şeklinde konuştu.