Uzmanlardan hayati uyarı!
Doç. Dr. Serhat Çelikel, arı sokmasına karşı alerjisi bulunan kişilerin, korunmak için, dışarı çıkarken parfüm, deodorant gibi kokulu kozmetik ürünler kullanmaması gerektiğini bildirdi.
Çelikel, havaların ısınmasıyla arı sokmalarına bağlı olarak görülen alerjik reaksiyonlarda artış olduğunu belirtti. Arıların daha çok kendilerini tehdit altında hissettikleri zaman soktuklarını vurgulayan Çelikel, arıyla karşılaşıldığı zaman onu kovmak için ani hareketler yapılmaması gerektiğini söyledi.
Arı sokmalarına karşı alınması gereken koruyucu önlemlere değinen Çelikel, "Arıların davranış şekilleri ve yaşam ortamlarından yola çıkılarak alınacak basit önlemlerle arı sokması riski ve reaksiyonları en aza indirilebilir. Arının dikkatini çeken ve sokmasına sebep olan en önemli etken kokulardır. Kullandığımız deodorantlar, parfümler, saç spreyleri arıların dikkatini çeker. Bu nedenle özellikle piknik alanlarına giderken, dışarıya çıkarken, daha önce arı sokmasına karşı reaksiyon yaşamış kişilerin, deodorant, parfüm kullanmaması koruyucu olabilir. Aynı zamanda arıların ter kokusuna da geldiğini biliyoruz. Alerjisi olan kişiler hızlı hareket etmeyip terlemeyerek arı sokmasından korunabilir" diye konuştu.
Gaziosmanpaşa Üniversitesi Göğüs Hastalıkları Ana Bilim Dalı Başkanı ve Alerji Uzmanı Doç. Dr. Çelikel, şunları kaydetti:
"Çiçekli, renkli, desenli kıyafetleri giymekten kaçınmak gerekiyor. Aynı zamanda arılar yiyecek artıklarına, şekerli içeceklere geldikleri için besin artıklarımızı, çöplerimizi açık alana bırakmamamız gerekiyor. Ayrıca seyahat ederken arabamızın camlarının açık olmaması, giydiğimiz kıyafetlerin özellikle uzun kollu, paçalarının dar olması arı sokmalarına karşı alınacak koruyu önlemler arasında sayılabilir."
ÜÇ TİP REAKSİYON VAR
Arı sokmalarında üç tip reaksiyonla karşılaşıldığını belirten Çelikel, şu bilgileri verdi:
"Birincisi normal reaksiyon. Normal reaksiyon her insanda görülebilir. Arının soktuğu yerde 5-10 cm kızarıklık, şişme, ağrı olur. Bu özel bir reaksiyon değildir. Soğuk kompresle ve ağrı kesiciyle tedavi edilebilir. Geniş lokal reaksiyon ise, arının soktuğu yerde 5-10 cm'den daha geniş alanda ödem ve şişlik olmasıdır. Bu reaksiyonda hastanın kendisinin yapabileceği bir şey yoktur. Hastaneye gidilmelidir ama bu reaksiyon tipi de hayatı tehdit bir edici bir reaksiyon değildir. Kortizonla ağrı kesiciyle bu reaksiyonlarla tedavi edilebilir. En önemli reaksiyon hayatı tehdit edici olan anafilaksi reaksiyondur. Anafilaksi reaksiyonda, alerjik kişilerde belirtiler genellikle birkaç dakika içinde başlar ve ne kadar erken başlarsa şiddeti de o kadar büyüktür. Belirtiler kişiden kişiye farklılık göstermektedir. Bu tür reaksiyonlar çok hızlı gelişir ve arı sokulan kişinin kendisinin müdahale etme şansı olmadığı için bir an evvel hatta ambulansla en hızlı şekilde sağlık kuruluşuna başvurulması gerekir."
Serhat Çelikel, arıları bal arısı ve eşek arısı olarak iki gruba ayırdıklarını belirterek, "Eğer arının soktuğu kişide arı sokmasına karşı bir hassasiyet yoksa bal arısı da soksa eşek arısı da soksa bir şey olmaz. Ama eğer bir kişinin arı sokmasına karşı hassasiyeti varsa anafilaksif reaksiyon gelişir. Eşek arısı soktuğu zaman iğne bırakmaz dokuda ama bal arısı soktuğu zaman iğnesini bırakır. Ve koruyucu önlem olarak hemen iğnenin çıkarılması gerekir" ifadelerini kullandı.
Sebebi bilinmeyen ölümlerden bir kısmının nedeninin arı sokması olduğunu açıklayan Doç. Dr. Çelikel, sözlerini şöyle tamamladı:
"Bir kişide arı sokmasına bağlı olarak anafilaksif reaksiyon geliştiğinde yanında kimse yoksa ve eşek arısı tarafından sokulduysa ölüm nedeni çoğu zaman bilinememektedir. Çünkü eşek arısı vücutta iğne bırakmaz. Arı sokmasının bazı ölümleri bilinemiyor, mesela ormanın içinde bir adam ölü bulunduğunda adamın neden öldüğü bilinemiyor, otopsi yapılıyor ama sebebi bulunamıyor. Sebebi olmayan ölümlerin bir kısmının arı sokmasından olduğu düşünülüyor" dedi.