Türkiye Şeker Fabrikaları A.ş'nin 2010
Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. Genel Müdür Vekili Bülent Üzümcü, kurumun özelleştirilmesinin, yakın gelecekte ya da öngörülen sürede gerçekleşmesinin zor olacağı kanısında olduğunu belirterek, ''Zorunlu veya acil personel ihtiyacının karşılanması ve yeterli miktarda yatırım ödeneklerinin tefriki elzem haline gelmiştir" dedi.
TBMM Kamu İktisadi Teşebbüsleri Komisyonu, Türkşeker'in 2010-2011 yılı hesaplarını denetlemek için toplandı.
Toplantıda konuşan Üzümcü, şirketin özelleştirme sürecinin 13 yıldır devam ettiğine dikkati çekerek, bu kapsamda 6 portföy grubu oluşturulduğunu, özelleştirme çalışmalarının, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı'nca sürdürüldüğünü kaydetti.
Üzümcü, şirkete ait şeker fabrikalarının coğrafi bazlı portföy grupları halinde ve diğer fabrikaların münferiden "Varlık Satışı" yöntemiyle özelleştirilmesine ilişkin, idare tarafından gerçekleştirilen çalışmalar ve atıl arsa-arazilerin ve diğer taşınmazların "Satış" yöntemiyle özelleştirilmesi için gerek ÖİB tarafından gerekse verilen yetki çerçevesinde Türkşeker tarafından sürdürülen çalışmaların planlı şekilde devam ettiğini bildirdi.
Hem ihalelerin iptali hem de 2013-2015 dönemi Orta Vadeli Program'daki ifadeler ile şirketin personel ve yatırım ödenek ihtiyacının yeni bir boyut kazandığının altını çizen Üzümcü, "Bu bağlamda, Türkşeker'in özelleştirilmesinin, yakın gelecekte ya da öngörülen sürede gerçekleşmesinin zor olacağı kanısındayız. Zorunlu yada acil personel ihtiyacının karşılanması ve yeterli miktarda yatırım ödeneklerinin tefriki elzem haline gelmiştir" diye konuştu.
-"Dış ticarete konu olan şeker 50 milyon ton"-
Üzümcü, dünyada beyaz eşdeğeri olarak yılda 150-160 milyon ton civarında sakaroz kökenli şeker üretildiğini belirterek, bunun yaklaşık yüzde 20'sinin pancardan, yüzde 80'inin kamıştan elde edildiğini vurguladı.
Dünya 2012-2013 döneminde şeker üretiminin 166 milyon ton, tüketimin ise 158 milyon ton olmasının beklendiğini ifade eden Üzümcü, uluslararası piyasalarda dış ticarete konu olan şeker miktarının, 50 milyon ton civarında olduğunu kaydetti.
Üzümcü, Türkşeker'in 2 milyar 117 milyon 996 bin 728 lira sermaye, 13 bin 861 kayıtlı istihdam, 25 şeker, 4 alkol, 5 makina, 1 elektromekanik aygıtlar, 1 tohum işleme fabrikası ve 1 şeker enstitüsü ile faaliyetlerini sürdürdüğünü bildirdi.
Bülent Üzümcü, kurumun faaliyetleri hakkında da bilgi vererek, şöyle konuştu:
"2010 yılında toplam 1 milyon 105 bin ton şeker satılmış, genel satış hacmi 2 milyar 82 milyon TL olarak gerçekleşirken, ülke ekonomisine 561 milyon dolar katma değer yaratılmış, bu dönem 59 milyon 750 bin lira zararla kapatılmıştır. Ancak, imalatçı ihracatçılara yapılan tahsisat belgesi karşılığı, 136 bin 948 ton şeker satışından 57 milyon 913 bin lira zarar edilmiş, bu zarar şirketimiz bünyesinde kalmamış olsaydı 2010 yılı faaliyetlerimiz 1 milyon 836 bin lira gibi, daha az bir dönem zararı ile kapatılmış olacaktı. 2011 yılında toplam 1 milyon 163 bin 768 ton şeker satılmış, ciromuz 2 milyar 266 milyon lira olarak gerçekleşmiş, ancak bilançomuz 134 milyon 883 bin lira zarar ile kapatılmıştır. İmalatçı ihracatçılara yapılan tahsisat belgesi karşılığı 204 bin 177 ton şeker satışından 12,2 milyon lira, 19 bin 250 ton ihraç şekeri satışından 3,7 milyon lira olmak üzere toplam 15,9 milyon lira zarar oluşmuş, bu zarar şirketimiz bünyesinde kalmıştır. Bu dönemde ülke ekonomisine 508 milyon dolar katma değer yaratılmıştır."
-Taşeronluk sorunu-
Üzümcü'nün konuşmasının ardından "özelleştirme süreci tamamlanıncaya kadar faaliyetini sürdürmek durumunda olan kuruluşta, çalışmalarının sağlıklı yürütülmesini aksatacak düzeye ulaşan personel açığı ile işçi noksanlığının kısa sürede giderilmesi" önerisi tartışıldı.
CHP İstanbul Milletvekili Aykut Erdoğdu, söz konusu önerinin, Türkşeker'in fiilen elinin kolunun bağlandığını ortaya koyduğunu, Hazine Müsteşarlığı'nın personel alımına ilişkin düzenlemesinin doğru olmadığını belirterek, "Türkiyede taşeronluk sorunu varsa bunun sorumlusu Hazine Müsteşarlığı'dır" dedi.
Erdoğdu, emekli edilen işçilerin yerine eleman alınmadığını, kurumun asli fonksiyonlarının taşeronlar tarafından yapıldığını ifade ederek, "Vatandaşlara şu aşılanıyor; taşeronlar tarafından yapılan hizmet devlet tarafından yapılan hizmetten hem daha kaliteli hem daha ucuzdur" dedi.
CHP Tunceli Milletvekili Kamer Genç de pancar alımındaki firenin naylon faturadan kaynaklandığını iddia ederek, işçi alınmaması ve eksik yetkili bulundurulması sonucunda şeker fabrikalarına girmeyen pancarın naylon fatura ile şeker fabrikasına girmiş gibi gözüktüğünü ve kantarların başında duran işçilerin geçici işçi olması sebebiyle yanlış ölçümler aldığını öne sürdü.
Üzümcü ise bu iddiaya karşılık, üreticilerle sözleşmeli pancar ekimi yapıldığını, kayıt dışında pancar alımı olmadığını söyledi.
Türkşeker Yönetim Kurulu Başkanı Azmi Aksu da fireye kurumun 5 kuruş para vermediğini, fire tespit edildikten sonra pancarın bedelinin ödendiğini belirterek, şirketin naylon fatura parası kesmediğini belirtti.
AK Parti Balıkesir Milletvekili Mehmet Cemal Öztaylan da Türkiye'de Susurluk ve Çarşamba şeker fabrikalarının kapatıldığına dikkati çekerek, "Kars'taki fabrika kapanmadı ama Susurluk Fabrikası neden kapatıldı-" diye sordu.
Bülent Üzümcü de bu soru üzerine pancar yetersizliği nedeniyle fabrikaların çalıştırılamadığını, maliyetlerin yüksek olması sebebiyle Susurluk ve Çarşamba fabrikalarını çalıştırmadıklarını belirterek, bu fabrikalar bir kaç fabrikanın da eklenebileceğini, ancak bu kararı verecek olan mercinin Türkşeker olmadığını söyledi.
-500 milyon liralık ödenek ihtiyacı-
Komisyonda, "Türkşeker'e bağlı fabrikalarda insan sağlığı ve hijyene uygun koşullarda üretim yapılabilmesi için fabrikalar öncelik sırasına alınmalı ve rafineri kısmındaki şekerle temas eden makine ve aksamların krom nikel malzeme ile değiştirilmesi hususunda ilgili makamlar nezdinde girişimlerde bulunularak gerekli yatırımların bir an önce yapılması" önerisi sunuldu.
Bu öneri üzerine, Türkşeker'in yenilenme çalışmaları için ne kadarlık bir ödeneğin gerektiği sorusuna ilişkin Üzümcü, genel itibariyle şeker fabrikalarının yenilenmesi için 500 milyon liralık ödeneğe ihtiyaç olduğunu belirtti.
Öneri üzerindeki konuşmaların ardından önerinin Sayıştay tarafından izlenmesine karar verildi.
Ayrıca, "Mülkiyeti Türkşeker'e ait olan ve ÖYK'nın Kütahya Şeker Fabrikası A.Ş'deki kamu hisselerinin satışını onaylayan kararında yer almayan 112 bin 907 metrekarelik arsanın malikinin yazılı beyanı veya kesinleşmiş mahkeme kararı olmadan, alıcının talebi üzerine ve Türk Medeni Kanunu hükümlerine uyulmadan Kütahya Şeker Fabrikası A.Ş. adına yapılan tescil işlemini iptali için gerekli yasal işlemlerin başlatılması, konunun Başbakanlık Teftiş Kurulu tarafından incelenmesi ve gerekirse soruşturulması" önerisi de Komisyon üyelerince tartışıldı.
CHP'li Genç ve Erdoğdu, bugüne kadar konuya ilişkin tapu iptal davası açılmamasına tepki gösterdi. Bu önerinin de Sayıştay tarafından izlenmesine karar verildi.
Komisyonda bir millet vekilinin "Taşeron işçileri daha verimli çalışıyor" ifadesine tepki gösteren CHP Çorum Milletvekili Tufan Köse, "Bana göre de köleler daha verimli çalışıyor. Hiç para vermeyelim kırbaçla çalıştıralım. Olur mu öyle şey- Taşeronlaştırmak köleliktir" dedi.
Komisyonda daha sonra, Türkşeker'in 2010-2011 yılı hesapları genel görüşe sunuldu.
Muhabir: Merve Özlem Çakır
Yayıncı: Kudret Topçu
Kaynak: AA
Toplantıda konuşan Üzümcü, şirketin özelleştirme sürecinin 13 yıldır devam ettiğine dikkati çekerek, bu kapsamda 6 portföy grubu oluşturulduğunu, özelleştirme çalışmalarının, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı'nca sürdürüldüğünü kaydetti.
Üzümcü, şirkete ait şeker fabrikalarının coğrafi bazlı portföy grupları halinde ve diğer fabrikaların münferiden "Varlık Satışı" yöntemiyle özelleştirilmesine ilişkin, idare tarafından gerçekleştirilen çalışmalar ve atıl arsa-arazilerin ve diğer taşınmazların "Satış" yöntemiyle özelleştirilmesi için gerek ÖİB tarafından gerekse verilen yetki çerçevesinde Türkşeker tarafından sürdürülen çalışmaların planlı şekilde devam ettiğini bildirdi.
Hem ihalelerin iptali hem de 2013-2015 dönemi Orta Vadeli Program'daki ifadeler ile şirketin personel ve yatırım ödenek ihtiyacının yeni bir boyut kazandığının altını çizen Üzümcü, "Bu bağlamda, Türkşeker'in özelleştirilmesinin, yakın gelecekte ya da öngörülen sürede gerçekleşmesinin zor olacağı kanısındayız. Zorunlu yada acil personel ihtiyacının karşılanması ve yeterli miktarda yatırım ödeneklerinin tefriki elzem haline gelmiştir" diye konuştu.
-"Dış ticarete konu olan şeker 50 milyon ton"-
Üzümcü, dünyada beyaz eşdeğeri olarak yılda 150-160 milyon ton civarında sakaroz kökenli şeker üretildiğini belirterek, bunun yaklaşık yüzde 20'sinin pancardan, yüzde 80'inin kamıştan elde edildiğini vurguladı.
Dünya 2012-2013 döneminde şeker üretiminin 166 milyon ton, tüketimin ise 158 milyon ton olmasının beklendiğini ifade eden Üzümcü, uluslararası piyasalarda dış ticarete konu olan şeker miktarının, 50 milyon ton civarında olduğunu kaydetti.
Üzümcü, Türkşeker'in 2 milyar 117 milyon 996 bin 728 lira sermaye, 13 bin 861 kayıtlı istihdam, 25 şeker, 4 alkol, 5 makina, 1 elektromekanik aygıtlar, 1 tohum işleme fabrikası ve 1 şeker enstitüsü ile faaliyetlerini sürdürdüğünü bildirdi.
Bülent Üzümcü, kurumun faaliyetleri hakkında da bilgi vererek, şöyle konuştu:
"2010 yılında toplam 1 milyon 105 bin ton şeker satılmış, genel satış hacmi 2 milyar 82 milyon TL olarak gerçekleşirken, ülke ekonomisine 561 milyon dolar katma değer yaratılmış, bu dönem 59 milyon 750 bin lira zararla kapatılmıştır. Ancak, imalatçı ihracatçılara yapılan tahsisat belgesi karşılığı, 136 bin 948 ton şeker satışından 57 milyon 913 bin lira zarar edilmiş, bu zarar şirketimiz bünyesinde kalmamış olsaydı 2010 yılı faaliyetlerimiz 1 milyon 836 bin lira gibi, daha az bir dönem zararı ile kapatılmış olacaktı. 2011 yılında toplam 1 milyon 163 bin 768 ton şeker satılmış, ciromuz 2 milyar 266 milyon lira olarak gerçekleşmiş, ancak bilançomuz 134 milyon 883 bin lira zarar ile kapatılmıştır. İmalatçı ihracatçılara yapılan tahsisat belgesi karşılığı 204 bin 177 ton şeker satışından 12,2 milyon lira, 19 bin 250 ton ihraç şekeri satışından 3,7 milyon lira olmak üzere toplam 15,9 milyon lira zarar oluşmuş, bu zarar şirketimiz bünyesinde kalmıştır. Bu dönemde ülke ekonomisine 508 milyon dolar katma değer yaratılmıştır."
-Taşeronluk sorunu-
Üzümcü'nün konuşmasının ardından "özelleştirme süreci tamamlanıncaya kadar faaliyetini sürdürmek durumunda olan kuruluşta, çalışmalarının sağlıklı yürütülmesini aksatacak düzeye ulaşan personel açığı ile işçi noksanlığının kısa sürede giderilmesi" önerisi tartışıldı.
CHP İstanbul Milletvekili Aykut Erdoğdu, söz konusu önerinin, Türkşeker'in fiilen elinin kolunun bağlandığını ortaya koyduğunu, Hazine Müsteşarlığı'nın personel alımına ilişkin düzenlemesinin doğru olmadığını belirterek, "Türkiyede taşeronluk sorunu varsa bunun sorumlusu Hazine Müsteşarlığı'dır" dedi.
Erdoğdu, emekli edilen işçilerin yerine eleman alınmadığını, kurumun asli fonksiyonlarının taşeronlar tarafından yapıldığını ifade ederek, "Vatandaşlara şu aşılanıyor; taşeronlar tarafından yapılan hizmet devlet tarafından yapılan hizmetten hem daha kaliteli hem daha ucuzdur" dedi.
CHP Tunceli Milletvekili Kamer Genç de pancar alımındaki firenin naylon faturadan kaynaklandığını iddia ederek, işçi alınmaması ve eksik yetkili bulundurulması sonucunda şeker fabrikalarına girmeyen pancarın naylon fatura ile şeker fabrikasına girmiş gibi gözüktüğünü ve kantarların başında duran işçilerin geçici işçi olması sebebiyle yanlış ölçümler aldığını öne sürdü.
Üzümcü ise bu iddiaya karşılık, üreticilerle sözleşmeli pancar ekimi yapıldığını, kayıt dışında pancar alımı olmadığını söyledi.
Türkşeker Yönetim Kurulu Başkanı Azmi Aksu da fireye kurumun 5 kuruş para vermediğini, fire tespit edildikten sonra pancarın bedelinin ödendiğini belirterek, şirketin naylon fatura parası kesmediğini belirtti.
AK Parti Balıkesir Milletvekili Mehmet Cemal Öztaylan da Türkiye'de Susurluk ve Çarşamba şeker fabrikalarının kapatıldığına dikkati çekerek, "Kars'taki fabrika kapanmadı ama Susurluk Fabrikası neden kapatıldı-" diye sordu.
Bülent Üzümcü de bu soru üzerine pancar yetersizliği nedeniyle fabrikaların çalıştırılamadığını, maliyetlerin yüksek olması sebebiyle Susurluk ve Çarşamba fabrikalarını çalıştırmadıklarını belirterek, bu fabrikalar bir kaç fabrikanın da eklenebileceğini, ancak bu kararı verecek olan mercinin Türkşeker olmadığını söyledi.
-500 milyon liralık ödenek ihtiyacı-
Komisyonda, "Türkşeker'e bağlı fabrikalarda insan sağlığı ve hijyene uygun koşullarda üretim yapılabilmesi için fabrikalar öncelik sırasına alınmalı ve rafineri kısmındaki şekerle temas eden makine ve aksamların krom nikel malzeme ile değiştirilmesi hususunda ilgili makamlar nezdinde girişimlerde bulunularak gerekli yatırımların bir an önce yapılması" önerisi sunuldu.
Bu öneri üzerine, Türkşeker'in yenilenme çalışmaları için ne kadarlık bir ödeneğin gerektiği sorusuna ilişkin Üzümcü, genel itibariyle şeker fabrikalarının yenilenmesi için 500 milyon liralık ödeneğe ihtiyaç olduğunu belirtti.
Öneri üzerindeki konuşmaların ardından önerinin Sayıştay tarafından izlenmesine karar verildi.
Ayrıca, "Mülkiyeti Türkşeker'e ait olan ve ÖYK'nın Kütahya Şeker Fabrikası A.Ş'deki kamu hisselerinin satışını onaylayan kararında yer almayan 112 bin 907 metrekarelik arsanın malikinin yazılı beyanı veya kesinleşmiş mahkeme kararı olmadan, alıcının talebi üzerine ve Türk Medeni Kanunu hükümlerine uyulmadan Kütahya Şeker Fabrikası A.Ş. adına yapılan tescil işlemini iptali için gerekli yasal işlemlerin başlatılması, konunun Başbakanlık Teftiş Kurulu tarafından incelenmesi ve gerekirse soruşturulması" önerisi de Komisyon üyelerince tartışıldı.
CHP'li Genç ve Erdoğdu, bugüne kadar konuya ilişkin tapu iptal davası açılmamasına tepki gösterdi. Bu önerinin de Sayıştay tarafından izlenmesine karar verildi.
Komisyonda bir millet vekilinin "Taşeron işçileri daha verimli çalışıyor" ifadesine tepki gösteren CHP Çorum Milletvekili Tufan Köse, "Bana göre de köleler daha verimli çalışıyor. Hiç para vermeyelim kırbaçla çalıştıralım. Olur mu öyle şey- Taşeronlaştırmak köleliktir" dedi.
Komisyonda daha sonra, Türkşeker'in 2010-2011 yılı hesapları genel görüşe sunuldu.
Muhabir: Merve Özlem Çakır
Yayıncı: Kudret Topçu