Bosna Hersek'in Konyiç Kentinde Eski Yugoslavya'nın Lideri Mareşal Tito

Bosna Hersek'in Konyiç kentinde eski Yugoslavya'nın lideri Mareşal Tito tarafından nükleer saldırılara karşı yaptırılan ve 1992 yılında ortaya çıkartılan sığınakta, Türkiye'nin desteğiyle 2. kez düzenlenen Çağdaş Sanatlar Bienali başladı.

Türkiye'nin Saraybosna Büyükelçisi Ahmet Yıldız, AA muhabirine yaptığı konuşmada, Türkiye'nin, bienalin yeniden en büyük sponsoru olduğunu belirtti.

Bienale sadece maddi katkıda bulunulmadığını, Türk sanatçıların bienalin başarısı için büyük çaba harcadığını ifade eden Yıldız, şöyle konuştu:

"Bienalin iki önemli manası var. Birincisi, eski Yugoslavya'nın çatışma dönemini yansıtan sığınağın sanatsal faaliyetler için kullanılmasının başlı başına desteklenmeyi hak etmesidir. Diğeri ise Bosna, ekonomik ve kültürel olarak zor günlerden geçiyor. Bir çok kültürel mekan kapalı, milli müze, milli kütüphane kapalı. Böyle bir ortamda Türkiye'nin çok değer verdiği Bosna Hersek'te bu tür kültür faaliyetlerinin desteklemesinin taşıdığı önem. Bu tür kültürel faaliyetler Bosna'nın bütünlüğünün korunması açısından faydalı. İnşallah ülkenin başka kentlerinde de bu tür faaliyetler yapılır. Onlara da destek olmaya hazırız."

-"Bazı kültürel mekanların kapalı olmasından üzüntülüyüm"-

Yıldız, 2 ay sonra Bosna Hersek'teki görevini tamamlayarak Mısır'a gideceğini, ancak Bosna'da bulunduğu sırada en büyük üzüntüsünün Saraybosna'daki kapalı kültürel mekanların açılmasını sağlayamamak olduğunu dile getirdi.

Bosna Hersek'li yetkililerle görüşmelerin devam ettiğini belirten Yıldız, kapalı olan kültürel mekanlardan birinin açılması için hazırladıkları paketin hayata geçirilmesini sağlayacaklarını kaydetti.

Bienalin organizatörlerinden Başak Şenova da bienalin oldukça geniş askeri bir yapının müzeye dönüştürülmesi amacını taşıdığını, 5 bienal sonunda sığınağın tamamen çağdaş sanat eserleriyle donatılıp müze olarak kapılarını açacağını söyledi.

Şenova, bienale bu sene 19 ülkeden 35'ten fazla sanatçının eserleriyle katıldığını bildirdi.

Türkiye'nin, projenin ana destekçisi olmasının büyük değer taşıdığını dile getiren Şenova, "Bu sanat faaliyeti, Türkiye'nin Bosna'ya ne kadar değer verdiğini ve yanında durduğunu göstermesi bakımından önem taşıyor" diye konuştu.

-Türk sanatçılar da bieanelde-

Bienalin açılışına, dünyanın farklı noktalarından gelen sanatçıların yanı sıra çok sayıda davetli katıldı.

Bienal kapsamında, 3 gün boyunca sanatçılar, sergilenen eserlerle ilgili çeşitli söyleşiler düzenleyecek ve fikir alış verişinde bulunacaklar.

Bienalde yer alan eserler, 3 ay boyunca sanatseverlere açık olacak.

Bienalde, Emre Erkal, Banu Cennetoğlu ve Yasemin Özcan'a ait çağdaş sanat eserleri de yer alıyor.

-Sığınağın sırrı-

Tito tarafından 1953-1979 yılları arasında yaptırılan, 6 bin 500 metrekare kapalı alana sahip, içerisinde 350 kişinin 6 ay boyunca dışarıdan hiçbir destek almadan yaşayabileceği, 24 ton ağırlığındaki atom bombasıyla düzenlenecek saldırının bile etkilemeyeceği sığınak, Bosna-Hersek'te 1992-1995 yılları arasındaki savaşta ortaya çıktı.

Yaklaşık 4 milyar 600 milyon dolar harcanarak inşa edildiği bildirilen ve 1992 yılına kadar sadece Yugoslavya'nın yüksek idarecilerince yeri bilinen sığınak, ortaya çıkmasından bugüne kadar Bosna Hersek ordusunun kontrolünde.

-Josip Broz Tito kimdir--

Josip Broz Tito, 1892'de Hırvatistan-Kumrovec'te doğdu. Zagreb'deki askerlik görevi esnasında Birinci Dünya Savaşı patlak verince birliğiyle birlikte Sırbistan'a gönderildi. Yaptığı savaş karşıtı propaganda yüzünden tutuklanan Tito, bir yıl sonra serbest kalarak tekrar savaşa katıldı.

Rus askerlerine tutsak düşen Tito, gönderildiği çalışma kamplarında Rus devrimci işçi hareketiyle bağlantı kurdu. 1917 Ekim Devrimi'nde yer aldıktan sonra 1920'de ülkesine döndü. Yugoslav Komünist Partisi'ne üye olan Tito çeşitli grevlere önderlik etti.

1928'de katıldığı işçi gösterileri nedeniyle tutuklanan Tito, 1934'te hapisten çıktıktan sonra Kral Aleksanr Karayorgiyeviç'in diktatörlük yönetimine karşı gizli çalışmalara başladı.

1940 yılında YKP Merkez Komitesi'nin genel sekreterliğine getirilen Tito, bir yıl sonra Nazi işgaline karşı başlatılan direnişe önderlik etti.

29 Kasım 1945'te Yugoslav Federal Halk Cumhuriyeti hükümetinde başbakan ve savunma bakanı olan Tito, 1953'te devlet başkanlığına seçildi. Stalin'in ölümünden sonra SSCB ülkeleri dâhil olmak üzee birçok ülkeyle ilişkilerini tekrar gözden geçiren Tito, önemli reform çalışmalarında bulundu.

1974 yılında kabul edilen kolektif başkanlık sistemiyle ömür boyu devlet başkanı seçilen Tito, 1980'de hayatını kaybetti.

Muhabir: Ferhat Demircan

Yayıncı: Ömer Çetres
Kaynak: AA