İyimaya: Başkanlık Sisteminin Revizyonu Söz Konusu Değil
TBMM Adalet Komisyonu Başkanı ve Anayasa Uzlaşma Komisyonu Üyesi AK Parti Milletvekili Ahmet İyimaya, Başkanlık sisteminin revizyonu ya da başka bir sistemin yerine ikamesi diye bir durumun söz konusu olmadığını belirterek, "Başkanlık sistemi dışındaki anayasa normlarında tamamına yakın bir uzlaşmanın sağlanması halinde başkanlık sisteminden parlamenter sisteme geçeriz dedik.
Şu anda herhangi bir şart içinde başkanlık sisteminden başka bir sisteme geçmemiz mümkün değil." dedi.
TBMM Adalet Komisyonu Başkanı Ahmet İyimaya, TBMM’de gazetecilerin sorularını yanıtladı. Bir gazetecinin, "Basında, AK Parti’nin Fransa tipi yarı başkanlık sistemini önereceği haberleri yer alıyor.” şeklindeki sözleri üzerine İyimaya, “AKP’nin yürütülmekte olan anayasa görüşmelerinde hükümet sistemleri konusundaki teklifi nettir. Başka şekle dönüştürülmesi mümkün değildir. Diğer maddelerde mutabakat olursa, AK Parti başkanlık istemini gözden geçirebilecektir. Parlamenter sistem üzerinden müzakerelerin tamamlanması imkanını sağlayacaktır. Ama böyle bir uzlaşma olmazsa, yani hükümet sistemleri dışında kalan maddeler bakımından, tamamına yakın bir mutabakatın sağlanmaması halinde, hükümet sistemini başkanlık sistemi olarak sürdürmeyi tutarlılık gereği sayıyoruz." diye konuştu.
Başkanlık sisteminin revizyonu ya da başka bir sistemin yerine ikamesi diye bir durumun söz konusu olmadığını kaydeden İyimaya, "Başkanlık sistemi dışındaki anayasa normlarında tamamına yakın bir uzlaşmanın sağlanması halinde başkanlık sisteminden parlamenter sisteme geçeriz dedik. Şu anda herhangi bir şart içinde başkanlık sisteminden başka bir sisteme geçmemiz mümkün değil." ifadesini kullandı. Önerilen mevcut başkanlık isteminin de büyük eleştiri topladığının hatırlatılması üzerine İyimaya, "Önerdiğimiz başkanlık sistemi, aynen parlamenter sistemin rasyonelleştirilmesi gibi, bugüne kadar dünya başkanlık sistemindeki sorunların gözden geçirilmesi ve rasyonelleştirilmiş şekli olduğunu söyleyebilirim. Türkiye her zaman emsal aramak değil, bazen de emsal oluşturmak kapasitesine sahiptir. Önerdiğimiz sistem özgündür, orijinaldir." dedi.
Başka bir gazetecinin, "Bugün Cumhurbaşkanı, partisiz cumhurbaşkanı mıdır?" sorusuna karşılık İyimaya şunları dile getirdi: "Bizim anayasa geleneğimizde cumhurbaşkanlarının siyaset ile bağının koparılması diye bir kural, gelenek yok. Hatta 1930 yılında İstanbul İl Başkanlığı görevini yapan, dönemin Darülfünun Terbiye Müderrisi İsmail Hakkı Baltacıoğlu, ‘Taptığımız Atatürk ‘ adlı makalede, Atatürk’e Halk Partisi reisliğinden istifa etmesi gerektiğini dile getirmiş. O dönem CHP, Cumhurbaşkanlığı ile parti başkanlığının bağdaşır olduğunu ortaya koymuş. 61 Anayasasına kadar da böyle bir zorunluluk yoktu. Ama şu vardır, partili cumhurbaşkanlığı anayasal tecrübeye, parlamenter sisteme aykırı bir yan taşımamaktadır ama partili bir cumhurbaşkanının ayrıca partinin genel başkanı olması da mümkün değildir."
TBMM Adalet Komisyonu Başkanı Ahmet İyimaya, TBMM’de gazetecilerin sorularını yanıtladı. Bir gazetecinin, "Basında, AK Parti’nin Fransa tipi yarı başkanlık sistemini önereceği haberleri yer alıyor.” şeklindeki sözleri üzerine İyimaya, “AKP’nin yürütülmekte olan anayasa görüşmelerinde hükümet sistemleri konusundaki teklifi nettir. Başka şekle dönüştürülmesi mümkün değildir. Diğer maddelerde mutabakat olursa, AK Parti başkanlık istemini gözden geçirebilecektir. Parlamenter sistem üzerinden müzakerelerin tamamlanması imkanını sağlayacaktır. Ama böyle bir uzlaşma olmazsa, yani hükümet sistemleri dışında kalan maddeler bakımından, tamamına yakın bir mutabakatın sağlanmaması halinde, hükümet sistemini başkanlık sistemi olarak sürdürmeyi tutarlılık gereği sayıyoruz." diye konuştu.
Başkanlık sisteminin revizyonu ya da başka bir sistemin yerine ikamesi diye bir durumun söz konusu olmadığını kaydeden İyimaya, "Başkanlık sistemi dışındaki anayasa normlarında tamamına yakın bir uzlaşmanın sağlanması halinde başkanlık sisteminden parlamenter sisteme geçeriz dedik. Şu anda herhangi bir şart içinde başkanlık sisteminden başka bir sisteme geçmemiz mümkün değil." ifadesini kullandı. Önerilen mevcut başkanlık isteminin de büyük eleştiri topladığının hatırlatılması üzerine İyimaya, "Önerdiğimiz başkanlık sistemi, aynen parlamenter sistemin rasyonelleştirilmesi gibi, bugüne kadar dünya başkanlık sistemindeki sorunların gözden geçirilmesi ve rasyonelleştirilmiş şekli olduğunu söyleyebilirim. Türkiye her zaman emsal aramak değil, bazen de emsal oluşturmak kapasitesine sahiptir. Önerdiğimiz sistem özgündür, orijinaldir." dedi.
Başka bir gazetecinin, "Bugün Cumhurbaşkanı, partisiz cumhurbaşkanı mıdır?" sorusuna karşılık İyimaya şunları dile getirdi: "Bizim anayasa geleneğimizde cumhurbaşkanlarının siyaset ile bağının koparılması diye bir kural, gelenek yok. Hatta 1930 yılında İstanbul İl Başkanlığı görevini yapan, dönemin Darülfünun Terbiye Müderrisi İsmail Hakkı Baltacıoğlu, ‘Taptığımız Atatürk ‘ adlı makalede, Atatürk’e Halk Partisi reisliğinden istifa etmesi gerektiğini dile getirmiş. O dönem CHP, Cumhurbaşkanlığı ile parti başkanlığının bağdaşır olduğunu ortaya koymuş. 61 Anayasasına kadar da böyle bir zorunluluk yoktu. Ama şu vardır, partili cumhurbaşkanlığı anayasal tecrübeye, parlamenter sisteme aykırı bir yan taşımamaktadır ama partili bir cumhurbaşkanının ayrıca partinin genel başkanı olması da mümkün değildir."