Dü'de ''kürt Romanı ve Nevruz'' Konferansı
Dicle Üniversitesi'nde ''Kürt Romanı ve Nevruz'' konulu konferans düzenlendi.
Sosyal Bilimler Enstitüsü tarafından Üniversite Kongre Merkezi'nde düzenlenen ''Kürt Romanı ve Nevruz'' konulu konferansa konuşmacı olarak katılan Fransa İnalco Üniversitesi Kürt Dili ve Medeniyeti Anabilim Dalı'ndan Yrd. Doç. Dr. İbrahim Seydo Aydoğan, Fransız İhtilali ile birlikte her milletin kendi tarihini daha geriye götürmeye çalıştığını ifade ederek, ''Kürtler de bu rehavete kapılarak kendi tarihini daha geriye götürmeye çalışmıştır. Ancak ne yaparsanız yapın kendi tarihiniz yazılı kaynaklara dayanır, ya kendi yazdıklarınız ya da başka milletlerin sizin hakkınızda yazdıkları kadar geriye gidersiniz. Nitekim bundan bin yıl önce Firdevsi'nin Şehname eserinde Kürtlerin adı ve Nevruz Bayramı'ndan bahsedilmiştir'' dedi.
Kürt romanının tarihçesine değinen Aydoğan, ilk Kürt romanı olarak 1935'te yayımlanan Erebe Şemo'nun Şivanı Kürda adlı kitabı kabul edilse de, aslında ilk Kürt romanının 17. yüzyılın sonlarında tamamlanan Ahmede Hani'nin yazdığı Mem u Zin kitabı olduğunu söyledi.
Kürt Edebiyatı'nın iki bölümde incelenmesi gerektiğini söyleyen Aydoğan, ''İlki Bolşeviklerin etkisinde kalan Kürt Edebiyatı, ikincisi de Türkiye'deki Kürt Edebiyatı'dır. Sovyet topraklarında yazılan kitaplarda yazarların ideolojiden kendilerini kurtaramadıklarını görürüz. Nitekim Bolşevik propagandası yapılmazsa yazar kitabının yayımlanmayacağını bildiğinden böyle bir yola başvurduğunu anlıyoruz. Türkiye'deki Kürt Edebiyatı'na baktığımızda ise modern Kürt edebiyatının başlangıcını 1898'de Mikdat Mithat Bedirhan'ın çıkardığı ''Kürdistan'' adlı gazeteyi alıyoruz. Bu gazetede hem şiirler hem hikayeler yazılmıştır'' bilgisini verdi.
Aydoğan, son dönem Kürt romanlarıyla ilgili olarak da şunları söyledi:
''12 Eylül 1980 darbesiyle yurt dışına kaçmak zorunda kalan Kürt aydınları, kendi dili için uğraştığında Avrupa'nın maddi destek sağladığını gördü. Kürt aydınlar Bu konuda çalışmalara yöneldiler. Kürt Edebiyatı Mahmut Baksi ve Mehmet Uzun'la yeni bir döneme girdi. Baksi'nin 'Gündeke Dino' kitabıyla birlikte Kürt Edebiyatı'nın artık bir olgunluğa ulaştığını görebiliyoruz. Tabii ki Mehmet Uzun'la birlikte bu olgunluğu daha da fark ediyoruz.''
Kaynak: AA
Kürt romanının tarihçesine değinen Aydoğan, ilk Kürt romanı olarak 1935'te yayımlanan Erebe Şemo'nun Şivanı Kürda adlı kitabı kabul edilse de, aslında ilk Kürt romanının 17. yüzyılın sonlarında tamamlanan Ahmede Hani'nin yazdığı Mem u Zin kitabı olduğunu söyledi.
Kürt Edebiyatı'nın iki bölümde incelenmesi gerektiğini söyleyen Aydoğan, ''İlki Bolşeviklerin etkisinde kalan Kürt Edebiyatı, ikincisi de Türkiye'deki Kürt Edebiyatı'dır. Sovyet topraklarında yazılan kitaplarda yazarların ideolojiden kendilerini kurtaramadıklarını görürüz. Nitekim Bolşevik propagandası yapılmazsa yazar kitabının yayımlanmayacağını bildiğinden böyle bir yola başvurduğunu anlıyoruz. Türkiye'deki Kürt Edebiyatı'na baktığımızda ise modern Kürt edebiyatının başlangıcını 1898'de Mikdat Mithat Bedirhan'ın çıkardığı ''Kürdistan'' adlı gazeteyi alıyoruz. Bu gazetede hem şiirler hem hikayeler yazılmıştır'' bilgisini verdi.
Aydoğan, son dönem Kürt romanlarıyla ilgili olarak da şunları söyledi:
''12 Eylül 1980 darbesiyle yurt dışına kaçmak zorunda kalan Kürt aydınları, kendi dili için uğraştığında Avrupa'nın maddi destek sağladığını gördü. Kürt aydınlar Bu konuda çalışmalara yöneldiler. Kürt Edebiyatı Mahmut Baksi ve Mehmet Uzun'la yeni bir döneme girdi. Baksi'nin 'Gündeke Dino' kitabıyla birlikte Kürt Edebiyatı'nın artık bir olgunluğa ulaştığını görebiliyoruz. Tabii ki Mehmet Uzun'la birlikte bu olgunluğu daha da fark ediyoruz.''