Türk Kahvesinin Hatırı Artık 40 Yıl Değil Bir Ömür
Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından Mart 2013’te Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Teşkilatı’na (UNESCO) sunulan Türk kahvesi ve geleneği, UNESCO İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsili Listesi'ne kabul edildi.
Bakanlıktan yapılan açıklamaya göre, Bakü’de gerçekleştirilen ve 103 ülkeden yaklaşık 800 delegenin katıldığı Somut Olmayan Kültürel Miras Hükümetler Arası Komite’nin 8. toplantısında İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsili Listesi’ne aday gösterilen 31 dosya incelendi. Türk kahvesi ve geleneği adaylık dosyası da, bu sabahki oturumda kabul edildi. Artık UNESCO tarafından Türk kahvesi kültürünün etrafında şekillenen gelenek ve toplumsal uygulamaların korunmasına yönelik ciddi adımlar atılacak.
Türk kahvesi, Türkiye'nin Somut Olmayan Kültürel Miras Temsili Listesi'ndeki 11’inci kayıtlı mirası olarak yerini almış oldu. Sırada ise “Bahar Kutlaması: Hıdrellez/St. George Günü (ortak dosya)” ve “Ebru: Türk Kağıt Süsleme Sanatı”nın olduğu bildirildi.
İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirasının Temsili Listesi’ne dahil edilen unsurlar şöyle:
“Meddahlık (2003), Mevlevi sema törenleri (2005), aşıklık geleneği, Karagöz ve Nevruz (ortak dosya) (2009), geleneksel sohbet toplantıları, Kırkpınar Yağlı Güreş Festivali ve Alevi-Bektaşi ritüeli semah (2010), tören keşkeği geleneği (2011), Mesir Macunu Festivali (2012), Türk kahvesi kültürü ve geleneği (2013), bahar kutlaması: hıdrellez/St. George Günü (ortak dosya) ve Ebru: Türk kağıt süsleme sanatı (2014 aday unsurlar).”
Kültür ve Turizm Bakanı Ömer Çelik, bu başarıyı attığı tweetlerle duyurdu. Bakan Çelik, Twitter’daki açıklamasında, “UNESCO'nun 8. Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Hükümetlerarası Komite Toplantısı, Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de yapılıyor.Mart ayında Bakanlığımız tarafından Türk kahvesi kültürü ve geleneği hakkında başvuruda bulunuldu. Türk kahvesinin İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsili Listesi’ne alınması önerimiz Bakü'deki toplantıda kabul edildi. Böylece Temsili Liste’ye Türkiye adına kaydedilen unsur sayısı 11 oldu. Kendine özgü pişirme tekniği ve sunumuyla eşsiz bir tada sahip olan Türk kahvesi, geleneksel sohbet toplantıları ve yemek kültürüne olan etkisiyle günlük hayatımızın vazgeçilmez bir parçasıdır. Tarih boyunca kuşaktan kuşağa aktarılarak günümüze ulaşan ve somut olmayan kültürel mirasımıza ilişkin pek çok öğeyi içinde barındıran ‘Türk kahvesi kültürü ve geleneği'nin Temsili Liste’ye kaydedilmesi son derece önemli ve sevindirici bir gelişmedir” dedi.
SOMUT OLMAYAN KÜLTÜREL MİRASIN KORUNMASI SÖZLEŞMESİ
UNESCO, Ekim 2003 tarihinde Paris’te düzenlenen 32. Genel Konferansı’nda Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi’ni kabul etti. 155 ülkenin taraf olduğu sözleşmeye Türkiye, Mart 2006 tarihinde resmen taraf oldu. Somut olmayan kültürel mirası daha gözle görülür kılmak, önemi konusunda bilinçlenmeyi sağlamak ve kültürel çeşitliliğe saygı içinde diyaloğu desteklemek için taraf devletlerin teklifi üzerine insanlığın somut olmayan kültürel mirasının temsili bir listesi hazırlanıyor, güncelleniyor ve yayımlanıyor. Somut Olmayan Kültürel Miras (SOKÜM) UNESCO tarafından toplulukların, grupların ve kimi durumlarda bireylerin kültürel miraslarının bir parçası olarak tanımladıkları uygulamalar, temsiller, anlatımlar, bilgiler, beceriler ve bunlara ilişkin araçlar, gereçler ve kültürel mekanlar biçiminde tanımlanıyor. Temsili Liste’ye Kasım 2013 tarihi itibariyle 257 unsur kayıtlı