Meyhaneleri arayan film

Beyaz Geceler: Beyaz Meyhane, İranlı Yönetmen Mehdi Shabani'nin Meyhane konulu ilk uzun metrajlı belgeseli. Film meyhaneleri farklı bir bakışla arıyor.

Meyhaneleri arayan film
Beyaz Geceler: Beyaz Meyhane, İranlı Yönetmen Mehdi Shabani'nin Meyhane konulu ilk uzun metrajlı belgeseli. Filmin ana fikri, geleneksel bir mekan olan meyhanenin kendine özgü kültür ve gelenekleriyle Türkiye, bazen de İran'daki sosyokültürel yansımalarını vurgulamaktır. Bu mekan, İran İslam Devriminden sonra ilk İslamileşme adımılarından biri olan içki yasağından dolayı yok oldu. Türkiye'de baş gösteren toplumsal değişimler ve modernizme olan hızlı yönelimden dolayı meyhane kültürü kaybolmak üzeredir.

MEYHANE KÜLTÜRÜ İRDELENİYOR

Bu film meyhaneleri arıyor. Bu mekanı bazen edebiyatta, bazen halk kültüründe, bazen de farklı kimlikler altında ama aynı amaçla var olan yerlerde bulabiliriz. Filmin amaçları arasında şu soruya yanıt bulmak da var: "Sosyoekonomik davranış değişimi mi, yoksa kültürel değişim mi bu meyhanenin belleklerden silinmesine sebep oluyor?"

Filmde meyhane kültürü araştırılarak, bu kültürün tarihi, dini ve kültürel bağlantıları irdeleniyor. Meyhane adı verilen mekanlar ile Türkiye, özellikle İstanbul'daki genel yaşam arasındaki kültürlerarası anahtarları bulmak, hem irdeleyici/araştırmacı hem de nostaljik toplumsal bakış açısıyla bu mekanları izleyip, bugünkü şehrin gürültüsünde halvet ve yalnızlığı bulmak amaçlanıyor.

GEÇMİŞ ÜZERİNDEN GELECEĞİ ARAMAK

Meyhanelerdeki en önemli başrollerden olan "Mey", bu mekanların geleneksel ve kaçınılmaz içeceğidir. Türkiye ve civar ülkelerde özellikle "Rakı" olarak tanımlanır. Böylece belgeselin ana teması rakı ve rakı kültürü üzerine kuruluyor. Filmde geçmiş üzerinden bir gelecek aranıyor ve bugünden başlayarak tarihe göz atılıyor. Belgeselde Aydın Boysan, Erkan Oğur, Musa Ağacık, Vefa Zat, Güzin Değişmez, Erdir Zat, Metin Solmaz ve ... de bu kültüre dair bakış açılarını yansıtacak.

Belgeselde anlatılan İstanbul, yağmurlu havalarda ara sokaklarında yürüdüğümüz İstanbul'dur. Her daim kozmopolit olan İstanbul, sayısız kültürel çatışmalar ve birliktelikleri kendi içinde bütünleştirip, yüreğinde yer veriyor. Bölgenin yaşayan tarihi olan bu şehrin köşe bucaklarında son nefeslerini veren meyhaneler İstanbul'un anlatıcı dili oluyor.

MEHDİ SHABANİ KİMDİR?

Yazar, yönetmen ve belgesel yapımcısı Mehdi Shabani 1975'de İran'da doğdu. 38 yaşındaki yönetmen Shabani’nin yaptığı uzun metrajlı belgeselle BBC’de yayınlanarak ses getirdi. Shabani’nin çalışmaları klasik belgeselcilik anlayışına pek uymuyor çünkü modernitenin sistem dışına ittiği unutulmuş mekanlar, kültürler ve hatta oyunlarla ilgileniyor. Ancak amacı nostalji yapmak değil, bölge insanlarına dair derin sorulara cevap bulmak. Son belgeseli "Beyaz Geceler: Beyaz Meyhane" olan Mehdi Shabani'nin "Hamam" ve "ŞeşBeş" isimli iki belgeseli daha bulunuyor.