Ünlülerin Çiniden Heykelleri
Bursa'nın Osmangazi ilçesinde ünlülerin heykellerini yapan çini ustası Turgut Tuna, çini dünyasına farklı bir boyut kazandırdı.
Turgut Tuna, “Çocukluğumdan beri çiniye meraklıyım. Çini, ince, kırılgan ve oldukça asil bir yapıya sahiptir. Zarafeti olmayan dokunmamalı. Dört kapıdan geçmiş bir üründür çini. Toprağın hava, su ve ateşten geçmesiyle oluşmuştur. Muteber bir malzemedir. Aynı zamanda insana yakışan, insanı doğru ifade eden bir yapıya sahiptir. Bir insanı seçtiği çiniden daha güzel bir şeyin anlatacağına inanmıyorum" dedi.
Çininin Türklere has bir sanat olduğunu savunan Tuna, "Aslında çini yerine 'porselen modelli Türk seramikleri' demek daha doğru olur. Çini, özünde Çin'den gelen anlamı taşır. Seramiğe 'suni taştan kabuklar' demek de doğru olacaktır. Önce şekillendiriyorsunuz, sonra pişirip taşlaştırıyorsunuz. Taş kadar sağlam değil ama tercih ediliyor. Çiniyi anlayabilmek için öncelikle seramiği anlamak gerekiyor. Seramiği anlamadan çiniyi değerlendirmenin imkanı yok. Yurt dışındaki çinileri inceliyoruz. Lizbon'a kadar gittik. Gezdiğimiz pek çok ülkede Türk çinilerini gördük. Kendilerine bizim tekniklerimizi gösterdiğimiz zaman çok şaşırdılar. "Nasıl bunları akıtmadan yapabiliyorsunuz?" dediler. Orta Çağ Anadolu'sunda sırlı seramikler az da olsa Bizans ve Selçuklu sentezi gösterir. Kültürler birbirlerinden etkilenip bir şeyler alıyorlar ama Türk kültürü baskın" diye konuştu.
Çininin Türk'ün hüviyeti olduğunu ifade eden Tuna, "Çini bizim kimlik kartımızı gibi. Ülkemiz seramiğin hammaddesi bakımından da çok şanslı. Yaşadığımız coğrafyanın çini kültürünün ülkemizde gelişmesine büyük katkısı var. Taşların ve killerin tüm çeşitlerine rastlayacak ve onları kullanacak kadar şanslıyız. Bu köklü medeniyette çininin merkezi İznik olarak görülüyor ama en son Bursa'da kale içinde yapılan kazı çalışmalarında çini fırınları ortaya çıktı. İznik ile aynı döneme ait çini örnekleri var aralarında. Çiniyi geliştirecek enstitüler gerekiyor. Bu güzel değerin ziyan olmaması ve korunması için müzeler gerekiyor. İnsanlara tanıtmak lazım. Bunlar da maalesef ki desteksiz olabilecek şeyler değil" diyerek destek istedi.
İznik'te çini müzesi kurulmasını isteyen Turgut Tuna, "Şu an İznik'te 120 civarında atölye var ve büyük bir üretim gerçekleşiyor. Bu üretim zamanla daha da gelişecek. Böylesine değerli bir çini üretim merkezinde destekler ve yatırımlar şart. Bursa zaten tam anlamıyla bir açık hava müzesi. Bir de çini müzesi yapılırsa bu proje gerek Bursa'nın gerekse Türkiye'nin tanıtımına katkı sağlar” dedi.