Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan:

Bakan Çağlayan, “Döviz Türlerine Göre Dış Ticaret çalışmasına ilişkin yaptığı açıklamada, TL bazında dış ticaret işlemlerinin artmasında Türkiye ekonomisindeki istikrarın ve TL’nin güven vermesinin etkili olduğunu” ifade etti.

Ülkelerin dış ticaret işlemlerinde tercih ettiği dövizler üzerinde bazı unsurların etkili olduğunu belirten Bakan Çağlayan, “Yapılan akademik çalışmalarda dış ticaret işlemlerinde endüstrinin özellikleri, bölgesel ticaret yapıları, uluslararası nitelikte geçerli para birimi olması, makroekonomik istikrar ve likidite tercihleri gibi farklı unsurlar seçilen döviz üzerinde etkili olduğu görülmektedir” dedi.

“Türkiye’nin, 2023 vizyonunda ilk 10 ekonomiden biri olma hedefi ile birlikte bölgesindeki dış ticaret işlemlerinde TL’nin de tercih edilecek bir para birimi olacağını vurguladı.

2011 yılında ihracatta 186, ithalatta 127 ülke/bölgeye Türk Lirası ile işlem yapılırken 2012 ilk yarısında, ihracatta 181, ithalatta 181 ülke/bölgeye Türk Lirası ile işlem yapılmıştır.

Ekonomi Bakanı Çağlayan, “2012 ilk 6 aylık döneminde ihracatımızın yüzde 46’sı ABD Doları, yüzde 48’i Euro cinsinden yüzde 2.8’i de TL cinsinden yapılmıştır. 2012 yılı ilk yarısında Euro bölgesinde yer almamasına karşın Euro bazında ihracatta, yüzde 89 kullanım oranıyla Arjantin, yüzde 54 ile Cezayir dikkat çekmektedir” ifadesini kullandı.

Bakan Çağlayan, 2012 yılının ilk 6 ayında 18 para birimi ile ihracat, 19 para birimi ile ithalat yapıldığını ve toplamda dış ticaretin 21 para birimi üzerinden gerçekleştiği belirterek, 2012 yılında az da olsa Güney Afrika Randı üzerinden de ihracat gerçekleştirildiğini, BAE Drahmisi, Bulgar Levası ile yalnızca ihracat, İran Riyali, Kuveyt Dinarı, Romen Leyi ile de yalnızca ithalat yapıldığını kaydetti 2011 yılında bulunmamasına karşın 2012 yılının ilk yarısında, Aruba, Burma, Cocos Adaları, Ekvator, Eritre, Kribati, Maldivler, Nikaragua, San Marino, Seyşeller gibi ülkelere/bölgelere Türk Lirası ile ihracat yapılmıştır. Buna karşın 2011’de bulunmamasına karşın 2012 yılının ilk yarısında Katar, Christmas Adaları, Bahreyn, Sudan, Libya, Etiyopya, Senegal, Umman, Lübnan, Sierra Leone gibi ülkelerden Türk Lirası ile ithalat yapılmıştır.

2011 YILI Bakan Çağlayan, 2011 yılında ihracatın yüzde 46’sının ABD Doları, yüzde 48’inin ise Euro cinsinden yapıldığını belirterek, şunları kaydetti: “Döviz bazında ihracatımızı ve ithalatımızı karşılaştırdığımızda, Dolar, Euro, Türk Lirası, İsviçre Frangı ve Japon Yeni bazında yapılan işlemlerde dış ticaret açığı verirken, İngiliz Sterlini, İsveç Kronu, Rus Rublesi, Polonya Zlotisi, Danimarka Kronu ile yapılan işlemlerde dış ticaret fazlası verilmiştir.

Euro cinsinden ihracatımızın büyük ölçüde Avrupa bölgesindeki ülkeler olduğu görülmekle birlikte bazı ülkelere yapılan ihracatta Euro’nun ağırlığı vardır. 2011 yılı genelinde Euro cinsinden ihracata bakıldığında Avrupa bölgesinde yer alan ülkelere yapılan ihracatın dışında çarpıcı olarak; Arjantin yüzde 77.4 Cezayir yüzde 54.7, İran yüzde 49.9 oranında Euro bazında ihracatımız vardır .” Ekonomi Bakanı Çağlayan, 2011 yılında ihracatın Dolar ve Euro ağırlıklı, ithalatın ise büyük ölçüde dolar bazında yapıldığına işaret ederek, “2011 yılında TL ile ihracat 5.8 milyar TL diğer ifadeyle 3.4 milyar dolar. TL ile ithalat ise 12.4 milyar TL, diğer ifade ile 7.6 milyar dolar, TL’nin ihracat içindeki payı yüzde 2.5, ithalat içindeki payı yüzde 3.1 oldu. TL ile ihracat 2002 yılına göre 339 milyon dolardan 3.4 milyar dolara yükselerek 10 kat arttı. TL ile ithalat ise 2002 yılında sadece 177 milyon dolardan 2011’de 7.6 milyar dolara yükselerek 43 kat arttı” Ekonomi Bakanı Çağlayan, Çin’e 2010 yılında yaklaşık 11 milyon dolarlık ihracat TL ile yapıldığını anımsatarak, ‘’Bu rakam 2011 yılında yüzde 172 artışla yaklaşık (19 milyon dolar artışla) 29.8 milyon dolara yükselmiştir. 2012 ‘6’ aylık dönemde Çin’e TL ile ihracatımız 13.7 milyon dolar oldu’’ dedi.

2011 yılında ihracatımızda TL kullanımı en yüksek ülkeler, 623 Milyon Dolar ile Irak, 598 Milyon Dolar ile KKTC, 565 Milyon Dolar ile İran ve 292 Milyon Dolar ile Almanya gelmektedir. 2011 yılı ithalatımızda TL kullanımı en yüksek ülkeler ise 1.1 Milyar Dolar ile Almanya, 835 Milyon Dolar ile Fransa, 553 Milyon Dolar ile ABD, 527 Milyon Dolar ile Çin, 469 Milyon Dolar ile İspanya ve 421 Milyon Dolar ile İrlanda gelmektedir.

İTHALAT Bakan Çağlayan, ithalata ilişkin olarak da şunları kaydetti: “2011 yılında İthalatımızın yüzde 62.4’ü Dolar, yüzde 32.7’si Euro ve yüzde 3.1’i de TL cinsinden yapılmıştır. İthalatımızda Dolar cinsinden yapılan işlemler önemli bir paya sahiptir.

Özellikle petrol ürünleri ithal ettiğimiz ülkelerle yapılan işlemler uluslararası fiyatların Dolar üzerinden yapılmasından dolayı Dolar ile yapılmıştır. 2011 yılında 127 ülke/gümrük bölgesinden TL ile ithalat yapılmıştır. TL cinsinden ithalatımıza bakıldığında ise ithalatımızın az olduğu ülkelerin haricinde İrlanda, Fransa, Almanya, İsviçre, İsveç ve Danimarka’dan yapılan işlemler dikkat çekicidir. Örneğin 2011’de İrlanda’dan yapılan 839 Milyon Dolarlık ithalatın 421 Milyon Dolarlık kısmı yaklaşık yüzde 50’si TL cinsinden yapılmıştır. İrlanda’dan TL ile yapılan ithalatta, ilaçlar, parfümeri ve kozmetikler, diş fırçaları ve çeşitli kimyasallar önemli bir paya sahiptir. Benzer şekilde 2012 ilk yarısında İrlanda’dan yapılan ithalatın yüzde 50’si TL cinsinden yapılmıştır.

Ürün grubu bazında 2011 ithalatımıza bakıldığında ise, 4.7 Milyar Dolarlık eczacılık ürünlerinin 2.2 Milyar Dolarlık yani yüzde 46.5’lik kısmı TL cinsinden ithal edilmiştir. Toplam ithalatı 1.1 Milyar Dolar olan Parfümeri ve kozmetiklerin yüzde 29’u da TL cinsinden ithal edilmiştir. Özellikle eczacılık ürünleri ve parfümeri ürünlerinin ithalatında TL’nin daha yaygın kullanıldığı görülmektedir.

Hükümetimizin sağladığı istikrar ve güven ortamı, Türk Lirasının ihracatımızda özellikle de ithalatımızda daha fazla tercih edilmesini sağlarken, Türk lirasının uluslararası arena daha fazla itibar kazanmasını sağlamaktır.

Başbakanımız başta olmak üzere ilgili tüm Bakanlarımız gerçekleştirdiği temaslarda dış ticarette sadece dolar veya Euro bağlı kalmak yerine ülkeler arasında yerel paralarla ticaretin hayata geçirilmesinin önemini vurgulamaktadırlar. Bu görüşmelerimizin sonuçlarını dış ticaret işlemlerinde Türk Lirası kullanımının artmasında görmekteyiz.

Türk Lirasının dış ticaret işlemlerinde kullanımının giderek artması dünyadaki tanınırlığını perçinleyecek ve Türk Lirasının yeni simgesine algıyı daha da artıracaktır. Ekonomi Bakanlığımızın, reel ekonomiye yönelik uyguladığı politikalar ve bundan sonra hayata geçireceği stratejik adımlar, Türkiye’nin “güven ve istikrar” merkezi olma konumunu daha da güçlendirecek, Türk Lirasının gücüne daha fazla güç katacaktır. “