İpeğe Zahmetli Yolculuk
Bursa’da baharla birlikte ipek böceği yetiştiriciliği sezonu başladı.
Bir zamanlar ipekle anılan Bursa’da yok olmaya yüz tutan ipek böceği yetiştiriciliğini yeniden canlandırmak için çalıştıklarını belirten Kozabirlik Genel Müdürü İsmail Aydın, “Devlet teşvikleri ve yürütülen çalışmalar neticesinde ipek böceği yetiştiriciliğinin tekrar eski cazibesine kavuşacağını düşünüyoruz. Bu yıl Bursa’da yaş koza üretiminin 5 tonu geçmesini hedefliyoruz.” dedi.
Çiftçilere her türlü kolaylığı sağlamaya çalıştıklarını ifade eden Bursa Koza Tarım Satış Kooperatifleri Birliği (Kozabirlik) Genel Müdürü İsmail Aydın, “Bu yıl Bursa’da üretim yapan çiftçilerimize 150 kutu ipek böceği yumurtası ayrıldı. Her kutuda yaklaşık 20 bin yumurta bulunuyor. Ayrıca biz çiftçilerimize kolaylık olsun diye bu yumurtaları özel tesisimizde larvaya dönüştürdükten sonra ücretsiz olarak dağıtımını gerçekleştiriyoruz. Bir kutudan yaklaşık ortalama 35 kilo yaş koza çıkıyor. Bir üretici 4 kutu ipekböceğine çok rahat bakabiliyor. Yaş kozanın kilosunu da 24 liradan satın alıyoruz bu da çiftçiye yaklaşık 3 bin lira kazanç sağlıyor. Türkiye şartlarına baktığımızda bu çok iyi bir rakam. Üstelik üreticiye ücretini diğer ürünlerde olduğu gibi bir sonraki yıl değil aynı yıl içerisinde ödemelerini yapıyoruz Ayrıca hiçbir kotamız yok üretici ne kadar yaş koza üretirse biz ayaklarına gidip hepsini satın alıyoruz” diye konuştu.
Tarım ilaçları ve sanayileşme ve köylerden şehre göç yüzünden ipek böcekçiliğinin önemini yitirdiğini belirten Kozabirlik Genel Müdürü Aydın, kozacılığın tamamen yok olmamasının önüne geçmek istediklerini ifade etti.
Tarım ilacı yüzünden artık Bursa Ovası’nda ipek böceği yetişmediğini ve üretimin Kemalpaşa, Orhaneli ve Büyükorhan köylerinde sürdürülmeye çalışıldığını kaydeden Aydın, şunları söyledi: “Çiftçileri yeniden üretim için teşvik etmeye çalışıyoruz. 1980’lere kadar yaygın olan üretim, bu yıllardan itibaren büyük bir düşüşe geçti hatta 2000 yılında üretim durma noktasına geldi. Bunun üzerine dizi tedbir aldık. Kozayı destekleme kapsamına aldırdık. Devlet bu yıl kilogram başına 20 lira destekleme veriyor. Biz de kilogramını 24 liraya alıyoruz. Üstelik ödemeleri de yıl içerisinde peşin olarak yapıyoruz. Bu, çiftçi için önemli bir teşvik oldu. Bu şekilde hızlı düşüşü önleyerek, mevcudu korumayı başardık. Ancak üretimin artış göstermesini istiyorsak mutlaka köyken kente yapılan göçleri engellemeliyiz. Göçlerin önüne geçebildiğimiz taktirde ipek üretiminde tekrardan bir artış gösterecektir.”
Türkiye’nin ipek ve ipekçilik konusunda isim yapmış bir ülke olduğunu ancak Çin’in piyasaya girmesinin sektöre büyük darbe vurduğunu kaydeden Aydın, “Şu an dünyada 800 bin ton ipek üretilmekte. Bunun yüzde 70’ini Çin tek başına üretiyor. Türkiye ipek böceği konusunda her türlü ihtiyacını karşılayabilecek bir potansiyele sahip. Hammadde konusunda hiçbir sıkıntımız yok. Ancak işin fabrikasyon boyutunda maliyetler yüksek olduğu için Çin ile rekabet edemiyoruz. Ayrıca ipekte gümrük vergisi çok ucuz olduğu için her yıl 100-150 ton ipek ithal eder duruma geldik. Çin’deki fiyatlarla rekabet edebilmemiz için üretimde de bir teşvik olması gerekiyor” dedi.
Çiftçilere ücretsiz dut fidanı dağıtan Bursa Koza Tarım Satış Kooperatifleri Birliği (Kozabirlik), Eskişehir'de de yeni bir flatür tesisi inşa ediyor. Üreticinin ihtiyacı olan polihibrid ipek böceği tohumunu üretmek, bu tohumlar ile üreticiden aldığı yaş kozaları iç ve dış piyasadaki müşterilere satmak amacıyla kurulan Kozabirlik, ipekçiliği yeniden canlandırmak için 2001 yılından beri bölgede bir dizi çalışma yürütüyor .