Malgaç Baskını’nın 93. Yıldönümü
93 yıl önce Yörük Ali Efe ve kızanlarının başlattığı ve Yunan işgaline karşı direnişin ilk simgesi olan Malgaç Baskını Sultanhisar’da bulunan Malgaç Baskını Anıtı önünde törenlerle kutlandı.
Törende konuşan Sultanhisar Belediye Başkanı Ertegün Ünal, Malgaç Baskını olayının nasıl geliştiğini ve sonuçlarını ifade ederek; “Yörük Ali Efe ve 60 kızanının Yunan işgaline karşı ilk planlı direnişini başlatan bu olay, düzenli orduların kurulmasında öncülük yapmış, özgürlük ateşini yakmış ve kurtuluş savaşının başlamasında Kuvay-i Milliye’nin kurulmasında büyük bir rol oynamıştır” dedi.
“BASKININ ARDINDAN ULUSAL DİRENİŞ ÇIKTI”
Kaymakam Cevdet Ertürkmen ve Belediye Başkanı Ertegün Ünal’ın anıta çelenk koymasıyla başlayan ve ardından zeybek gösterileriyle devam eden programda bir konuşma yapan Başkan Ünal; “Yörük Ali Efe, Yüzbaşı Ahmet Bey ve birkaç memurdan oluşan arkadaşlarıyla bir şeyler yapabilmek düşüncesiyle Çine’de canla başla çalışıyorlardı. Yörük Ali Efe Müfrezesi başlangıçta Çine Yağcılar Köyünde 17 kişi ile mücadele kararı aldı. 1 Haziran 1919 günü Yenipazar’ın Donduran Köyüne geldi. Uğradıkları yerlerde topladıkları gönüllülerle müfrezenin mevcudu 60 kişiye ulaştı.
15 Haziran’ı 16 Haziran’a bağlayan gece Donduran'dan yola çıkıp 02.00’de Menderes nehrini sallarla geçtiler. Güneş daha doğmamış, bahtı kararmış Anadolu’yu ışıklara boğmamıştı. Ortalık henüz alacakaranlıktı. Besmele ile gece yarısı bindikleri sal onları Menderes’in kıyısına bıraktı. Bir saat sonra Sultanhisar-Atça arasındaki demiryolu hattına vardılar. Teğmen Zekai Bey, Malgaç Demiryolu köprüsünün ayaklarına Dinamitleri yerleştirirken birkaç zeybekte telgraf tellerini kesmişti. Büyük bir gürültü ile patlayan Dinamitler demiryolu köprüsünü tahrip etti.
Bu patlamadan birkaç dakika sonra Atça’da sahur topu atılmıştı. Bu sahur topu, şaşırtmaca görevini de yerine getirmişti. Yunan askerleri köprünün uçurulması için patlatılan Dinamit lokumlarını sahur topu sanmışlardı. Malgaç Köprüsü'nün hemen doğusunda köprüyü korumak için çavdar tarlasında bekleyen 20 kişilik yunan müfrezesi vardı. Yunan askeri, demiryolu tarafı açık olmak üzere cephede Yörük Ali ve kızanları ile Teğmen Zekai ve Yüzbaşı Ahmet Bey, sağ kanatta Kıllıoğlu ve arkadaşları, sol kanatta Asaf Necmi ve Memduh Beyler olmak üzere 3 taraftan sarıldı.
İlk ateş, Kıllıoğlu Hüseyin Efe tarafından açıldı. Yunan askerinin hepsi orada yok edildi. Sultanhisar’dan koşup gelen Yunan askerleri, karşılarında efeleri görünce ya silahlarını bırakıp kaçmışlar, ya da canlarını vermişlerdi. Yörük Ali Efe Müfrezesi'nden sadece Çineli Tahtacı Memiş adlı kızan yaralanır. Bu baskın sonunda Yunanlılardan makineli tüfek, silah, cephane, sırmalı kordonlu bir elbise ve diğer eşyalar ele geçirildi. Müfreze baskını yaptıktan sonra süratle daha kuzeye, Uzunlar Köyü'ne çekildi. Malgaç Baskını ile işgal ordusuna Aydın Ovası'nda unutamayacağı bir ders verilmiştir. Kazanılan başarı, zeybeklerin cesaretini artırmıştır. Bu baskın yerel direnişin örgütlenmesinde ve giderek ulusal direnişe dönüşmesinde öncü rol oynamıştır” dedi.
“MALGAÇ, ANADOLU’NUN ÇANAKKALESİ”
Başkan Ünal'ın ardından konuşan CHP Aydın Milletvekili Bülent Tezcan, ulusal kurtuluş savaşının sadece işgal kuvvetlerine karşı değil içerdeki düşmanlara karşı da mücadele verildiğini ve bu toprakların ulusal direnişin merkezi olduğunu ifade etti.
AK Partili vekiller Kılınç ve Öyüş de yaptıkları konuşmalarda Malgaç'ın Anadolu'nun Çanakkale'si olduğunu, bu baskın olmasaydı Anadolu'nun direnişinin belki de hiç olmayacağını ifade ettiler. Kaymakam Cevdet Ertürkmen de konuşmasında bir ülkenin namusunun ve şerefinin nasıl korunacağını gösteren, dünya savaş tarihinin planlaması ve uygulaması, düzenli orduya geçişin başlangıcı olması açısından müstesna bir örneği olduğunu ifade etti.
Konuşmaların ardından ilçedeki çeşitli okulların hazırladığı halk oyunları gösterileri yapıldı. Kutlama ve anma törenine katılan tüm konuklara da tavuk, pilav ve ayran ikramında bulunuldu .