Kıbrıs Rum Basını: 'İsrail İle İşbirliği Enerjiyle Sınırlı Değil'

İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu'nun 16 Şubat'taki Kıbrıs Rum Kesimi'ni ziyaretiyle gündeme oturan Güney Kıbrıs-İsrail işbirliğinin "enerji" başlığıyla sınırlı kalmadığı bildirildi.

Kıbrıs Rum Kesimi'nde yayınlanan Fileleftheros gazetesi, İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu ve Rum Yönetimi Başkanı Dimitris Hristofyas'ın ortak basın toplantılarında ülkeleri arasındaki enerji ve ekonomi işbirliklerinin ötesinde hiçbir şey söylememeye dikkat ettiğini, ancak iki ülke arasındaki işbirliğinin derine inmesini doğal gören İsraillilerin bu ilişkiye bir askeri derinlik katmak istediğini vurguladı. Fakat Rum-İsrail askeri işbirliğiyle ilgili haberlerin Türk ve Kıbrıs Türk medyasının 'uydurması/türetmesi ' olduğunu savunan gazeteler de var.

Fileleftheros, 'İsrail Askeri Derinliği Olan İşbirliği İstiyor. Netanyahu'nun Kıbrıs Ziyareti Geleceğe Dair Pek Çok Mesaj Verdi ' başlıklı haberinde, Rum yönetiminin Netanyahu'nun ziyaretinden çok memnun olduğunu açıklayarak, iki ülke ilişkilerinin gelişiminin enerji alanındaki işbirliğiyle doğrudan bağlantılı olduğunu vurguladığını yazdı. Haberde şu ifadelere yer verildi: 'Netanyahu'nun Kıbrıs ziyareti sırasında imzalanan arama-kurtarma anlaşması, iki ülke arasındaki ilişkilerin derinleştirilmesinin sadece bir bölümüdür. Bu işbirliği aracılığıyla iki ülkenin münhasır ekonomik bölgelerinin güvenliğiyle ilgili önemli bir arka plan oluşturuluyor. İki ülke arasında imzalanan anlaşma şunları içeriyor; iki ülkenin arama-kurtarma merkezleri arasında taktik (rutin) işbirliği, yıllık müşterek tatbikatlar icra edilmesi, bilgi değişimi ve özellikle bir ülkenin talep etmesi halindeötekinin arama-kurtarma imkanlarının desteklenmesi prosedürleri (dayanışma). Uluslararası kurallar uyarınca işbirliği halen pratikte mevcuttur (uçak kazaları, v.b.) ve iki ülke meclisi tarafından onanmasından 30 gün sonra uygulamaya girecek. Bu anlaşmanın askeri işbirliği şekli olmasa da, Hristofyas ve Netanyahu kamuoyuna yönelik açıklamalarında konuyla ilgili herhangi bir şey söylemek istemese de İsrail'in konuşmak yerine yapmayı tercih ettiği ortadadır. Edindiğimiz bilgilere göre, İsrailpetrol-doğalgaz platformlarını korumak için insansız uçak, gece görüş dürbünü, radar ve çoklu roketatar donanımlı donanma gemileri geliştirmeye başladı. Bu, İsrail medyası tarafından Kıbrıs'ta olduğu süre içerisinde Türk tehditleri hakkında alenen konuşmaktan kaçınmış olmasına karşın Netanyahu hükümetinin Türk tehditlerine yeterli ve net yanıtı olarak algılandı. Kıbrıs ve İsrail'in enerji alanındaki daha ileri işbirliği konusunda Benjamin Netanyahu'nun doğalgazı birlikte kullanım, depolama ve nakil konusunumümkün olduğunca çabuk kapatmak istediği açıktır. Buna paralel olarak Kıbrıs'a doğalgaz ticaretinin gerek Avrupa, gerek Asya istikametine olabileceği mesajını verdi. DİSİ Meclis Grup Sözcüsü Tasos Mitsopulos'un dün söylediğine göre; Nikos Anastasiadis'in Netanyahu'yla yaptığı görüşmede İsrail Başbakanı, Hindistan ve Çin pazarlarından söz etti. İsrail halen doğalgazın Asya'nın bu iki önemli pazarına yönlendirilmesi ihtimalini incelemeye başladı ve buna paralel olarak Kıbrıs'ı buna katılmaya davet etti.Netanyahu'nun enerji alanındaki bu çabaya başka ülkelerin de dahil olması gerektiği ifadesi de önemli ve yoruma açıktır. İsrail, başka ülke şirketlerinin de doğalgaz ihraç prosedürüne karışmasına olumlu bakıyor. Ancak bu mesele, İran'la ilgili önemli bir anayasal engele takılıyor. İsrail Anayasası, İran'la işbirliği yapan bir şirketle işbirliğini yasaklıyor. Bu, Kıbrıs'la değil doğrudan İsrail'in kendi imtiyaz hakkı dağıtım prosedürüyle ilgili olabilir ancak nihai karar alınacağında önemli bir roloynayabileceği açıktır. ' Gazete, Netanyahu-Anastasiadis görüşmesinde DİSİ ve Netanyahu'nun başkanı olduğu Likud Partisi arasındaki ilişkilerin canlandırılması konusunun da ele alındığını, bu çerçevede partisel düzeyde rutin temaslara başlanmasına karar verildiğini yazdı. DİSİ-Likud ilişkilerinin canlandırılmasına Avrupa Halk Partisi'nin de sıcak baktığına işaret eden gazete, bunun önceki günkü görüşmeye Halk Partisi Başkanı Wifried Martens'in temsilcisinin katılmasından anlaşıldığını belirtti.

Politis, 'Askeri İşbirliği Gördüler. Türk Medyası Üsse ve Rozete Yapıştı ' başlıklı haberinde Türk medyasının tamamı ve Kıbrıs Türk medyasının bir bölümünün Netanyahu'nun Güney Kıbrıs ziyaretini 'düşmanca hareket olarak yorumladığını ' yazdı. Çoğu gazetenin Güney Kıbrıs ve İsrail arasında Baf'taki 'Andreas Papandreu Hava Üssü 'nün verilmesi konusunun konuşulduğunu yazarak, 'daha da ileri gittiğini ' savunan gazete, bazı gazetelerin haberlerinden örnekler verdi. Gazete; 'Netanyahu Ziyareti. Enerji veGüvenlik ' başlıklı haberinde ise, Rum Sözcüsü Stefanos Stefanu'nun RİK'e yaptığı açıklamada, Netanyahu'nun ziyareti ile enerji alanındaki konuların netleştirildiğini, ikili ilişkilerin ve işbirliğinin pekiştirilmesi arzusunun dile getirildiğini söylediğini yazdı. Gazete, Güney Kıbrıs ile İsrail'in enerji alanında nasıl işbirliği yapabileceği konusunda görüş alışverişinde bulunulduğunu söyleyen Stefanu'nun; İsrail'in derhal ilerlemek istediği, Rum tarafının ise oyaladığı yönündeki eleştirileri (Rumbasınında) reddettiğini yazdı.

Haravgi de, 'Hükümet Sözcüsü: Güvenlik Meseleleri Sadece Askeri Değil ' başlıklı haberinde Stefanu'nun dünkü açıklamasını detaylarıyla aktardı. Gazeteye göre Stefanu; Netanyahu'nun ziyaretinin sonuçlarını olumlu değerlendirdiklerini ancak ne bayram yaptıklarını ne de iki ülke ilişkilerindeki yeni yaklaşımın etkin sonuçlarıyla ilgili perspektifleri küçümsediklerini söyledi. Netanyahu'nun ziyaretinde, Güney Kıbrıs ve İsrail'in sağlık, tarım ve turizm gibi alanlardaki işbirliği ilişkilerini geliştirmeisteklerinin teyit edildiğini, enerji alanındaki bazı meselelerin netleştirildiğini belirten Stefanu, enerji işbirliğinin tıpkı Netanyahu'nun dediği gibi adım adım ilerleyen bir işbirliği olduğunu kaydetti. Heyetler arası görüşmelerde sadece Deniz Hukuku'na doğrudan tabi olan hidrokarbon yataklarının müştereken değerlendirilmesi konularının ele alınmadığını, elektrik enerjisi konusunda işbirliği gibi bağlı konuların da irdelendiğini söyleyen Stefenu, Netanyahu'nun doğalgaz boru hattının Kıbrıs üzerindenAB'ye veya İsrail üzerinden Asya pazarlarına taşınması ihtimalini inceledikleri açıklamasını da yorumladı, incelenenlerin münferit çözümler olmadığını çünkü özellikle Asya pazarının doğalgaza ihtiyacı olduğunu söyledi.

Rum medyasının İsrail tarafının doğalgaz sondajlarının güvenliğiyle ilgili meseleleri kapatmak için askeri kolaylıklar talep ettiği şeklindeki ısrarlı haberlerine de değinen Rum Sözcü, 'Bu mesele görüşmelerin gündeminde bile yoktu. Güvenlik meseleleri 'sadece askeri değildir' ifadesini kullandı. Gazete, DİSİ Meclis Grup Sözcüsü Tasos Mitsopulos'un güvenlik konularının Hilton Otel'deki görüşmeleri sırasında Anastasiadis tarafından açıldığını söylediğini yazdı. Habere göre Mitsupulos, 'Anastasiadis Türktehditleri ve tavrıyla ilgili endişelerini dile getirdi, Netanyahu bu endişeleri paylaştı ve pek çok şey söyledi' dedi.

Haravgi de, Netanyahu'nun ziyaretiyle ilgi Türk medyasına yansıyan haberleri okurlarına 'Kıbrıs Rum Basınından Haberleri Türetiyorlar. Türk Gazeteleri Kıbrıs'ta İsrail Üssünden Söz Ediyor ' başlığıyla aktardı.
Kaynak: İHA