Valilerin yetkisi belediye başkanlarına mı devrediliyor?
İçişleri Bakanı İdris Naim Şahin, tasarıda valilerin yetkilerinin alınarak büyükşehir belediye başkanlarına devredilmesine ilişkin herhangi bir düzenlemenin söz konusu olmadığını, bunun bir tahmin ve hayal ürünü değerlendirme olduğunu söyledi.
Hükümet adına konuşan Bakan Şahin, tasarıyla nüfusu 750 binin üzerinde olan illerin belediyelerinin, sınırları il mülki sınırları olmak üzere büyükşehir belediyesine dönüştürüleceğini söyledi.
14 büyükşehir belediyesinin sınırlarının il mülki sınırı haline getirileceğini belirten Şahin, büyükşehirlerdeki 29 il özel idaresinin, bin 582 belde belediyesinin ve 16 bin 82 köyün tüzel kişiliğinin son ereceğini ifade etti.
Büyükşehire dönüştürülecek illerde 23 yeni ilçe kurulacağını bildiren Şahin, ''Büyükşehir sınırlarındaki beldeler, mahalleleri ile beraber, köyler ise mahalle olarak ilçe belediyelerine katılmaktadırlar. 52 ilde tüzel kişiliği sona erdirilen belde belediyeleri ise köye dönüştürülmektedir'' dedi.
Tüzel kişiliği kaldırılan köylerde Belediye Gelirleri Kanunu'nca alınması gereken vergi, harç ve katılım paylarının 5 yıl süreyle alınmayacağını belirten Şahin, şöyle devam etti:
''Yine bu köylerde içme ve kullanma suları için alınacak ücret 5 yıl süreyle en düşük tarifenin yüzde 25'ini geçmeyecek şekilde belirlenecektir. Köy iken mahalleye dönüşen yerleşim yerlerinin altyapı hizmetleri için belediye ve bağlı idarelere yatırım bütçelerinin yüzde 10'ununu 10 yıl süreyle ayırma zorunluluğu getirilmektedir. Tüzel kişiliği kaldırılarak köye dönüşen belediyelerden, bu kanunun yayımlandığı tarihe kadar nüfusunu 2 binin üzerine çıkaranların tüzel kişiliği devam edecektir.
Kanun genel itibariyle ilk mahalli seçimlerde yürürlüğe girecek olup, mevcut köy ve belde belediyelerinin tüzel kişiliği ilk mahalli idareler seçimine kadar devam edecektir. Mevcut il ve ilçe belediyeleri de statülerini il mahalli idareler seçimine kadar sürdüreceklerdir. Belediyelerin, bu kanunla sorumluluk alanına girecek olan yerleşim yerlerine seçimden önce hizmet götürebilmelerine imkan sağlanmaktadır.
Tasarıyla il genelinde toplanan genel bütçe vergi gelirlerinin yüzde 6'sı büyükşehir belediye payı olarak ayrılacak. Türkiye genelinde toplanan genel bütçe vergi gelirlerinin yüzde 4,5'i büyükşehir sınırlarındaki ilçe payı olarak ayrılacaktır.
29 ilde il özel idaresi teşkilatları kaldırılmakta, kalan 52 il özel idaresine aynı usulle ödenek dağıtılmasına devam edilmektedir. 13 büyükşehir belediyesi kurulması, 14 büyükşehir belediyesinin sınırlarının değiştirilmesi, yüzde 5'lik payın yüzde 6'ya çıkarılması sonucu, bütçeye gelecek mali yük, 2011 yılı hesaplarına göre 3 milyar lira olacak.
Afet riski taşıyan veya can ya da mal güvenliği açısından tehlike oluşturan binaları tahliye etmek ve yıkmak görevi, büyükşehir ilçe belediyelerine verilmektedir.''
-İllerde devir, tasfiye ve paylaştırma komisyonları kurulacak-
Bakan Şahin, köyden mahalleye dönüşen yerleşim yerlerini ilçe merkezine bağlayan yolların yapım ve bakımının büyükşehir belediyesine verileceğini söyledi.
Şahin, orman köylüsünün haklarının da korunacağını, mahalleye dönüşen köy ve beldelerin mera ve yaylalar üzerindeki haklarının muhafaza edileceğini bildirdi.
Şahin, kapanacak il özel idaresi, belediye ve köylerin personel, taşınır ve taşınmazları ile halk alacak ve borçlarının devrini yapması, belediye ve il özel idarelerde oluşan istihdam fazlası personeli tespit etmesi için illerde devir, tasfiye ve paylaştırma komisyonları kurulacağını söyledi.
Tüzel kişilikleri kaldırılan il özel idarelerinin personelinin de komisyon kararı ile Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı, büyükşehir belediyesi, bağlı kuruluşu ya da ilçe belediyesine devredileceğini kaydeden Şahin, ''Büyükşehire dönüştürülen il belediyelerinin her türlü taşınır ve taşınmaz malları ile personeli, büyükşehir belediyesi, bağlı kuruluş ve ilçe belediyesi arasında komisyonca paylaştırılacak'' dedi.
Şahin, büyükşehir belediyeleri ile nüfusu 100 binin üzerindeki belediyelere kadınlar ve çocuklar için konuk evi açma zorunluluğu getirileceğini ifade etti.
-''Tahmin ve hayal ürünü''-
Milletvekillerinin sorularını yanıtlayan Şahin, MHP Tekirdağ Milletvekili Bülent Belen'in ''Meclis kulislerinde şahsınızın bu kanun tasarısına karşı çıktığınız için genel başkanınız tarafından aforoz edilerek, partinizin genel idare kuruluna alınmadığınız söylentileri vardır. Bu doğru mudur-'' sorusuna, ''Yasayla ilgisi olmayan, şahsımla ilgili bir soru. Bunu, mensup olduğum partinin iç meselesi olarak değerlendirmek istiyorum'' diye yanıt verdi.
Bakan Şahin, ''Bu yasa kimin talebi-'' sorusu üzerine, yasanın, çağın ve ihtiyaçların ortaya koyduğu sonuçlar itibariyle geliştirilen bir yönetim modeli olduğunu söyledi.
Şahin, başka bir soruyu yanıtlarken, ''Diyarbakır Emniyet Müdürümüzün yakın bir tarihte bir konuşma esnasında sarf ettiği sözle ilgili olarak, Bakanlığımızın ve Emniyet Genel Müdürlüğümüzün, müştereken değerlendirmesi, inceleme ve soruşturması devam etmektedir'' ifadesini kullandı.
Şahin, ''tasarıda, valilerin yetkilerinin alınarak büyükşehir belediye başkanlarına devredilmesine ilişkin herhangi bir düzenlemenin söz konusu olmadığını, bunun bir tahmin ve hayal ürünü değerlendirme olduğunu'' kaydetti.
Şahin, MHP Iğdır Milletvekili Sinan Oğan'ın, ''Tasarıyla ilgili olarak vicdanınız rahat mı-'' sorusuna da ''Benim vicdanım bana, sizin vicdanınız size aittir. Ben sizin vicdanınızı sorgulamıyorum. Siz de burada vicdan sorgulamasına lütfen karışmayınız'' yanıtını verdi.
Şahin, tasarıyla, vali ve kaymakamların görevlerinin ellerinden alınmadığını da sözlerine ekledi.
Muhabir: Kubilay Çelik
Yayıncı: Tarkan Demir