Moldovalı ve Belaruslu kadınlar gece kulüplerinde satılıyor
KKTC’de insan ticareti yapıldığı defalarca belgelendi. r. Kıbrıs’ta fuhuş yasak ama hükümet göz yumuyor. Yetkililer kendini “Sokak aralarında olsa daha mı iyi” diye savunuyor
İKİ KADIN İÇİN 600 TL
O gece birçok gece kulübüne girip çıkıyoruz. Hemen hemen hepsinde manzara aynı. Birkaç saat sonra artık amacımız konuşmaya hazır kadınları dışarı çıkartıp uygun bir yerde dertlerini dinleyebilmek. Sonunda Rumen ve Moldovalı iki kadınla 600 TL ödeyip gece kulübünden çıkıyoruz. Onlar geceyi birlikte geçirmek istediğimizi düşünüyor. Oysa biz tostçuya gidiyoruz. Oturduğumuzda gazeteci olduğumu, dertlerini dinlemek istediğimi söylüyorum. İsimlerinin saklı kalması şartıyla konuşmayı kabul ediyorlar.
SÜREKLİ DAYAK VAR
Maria*, Romanya 'da hemşirelik yapıyormuş. Bir oğlu var. “Ülkemde ekonomik sorunlar yaşıyordum. Kız arkadaşım 'Kıbrıs 'a gel, orada barlarda dans edersin ' diye beni kandırdı” diye başlıyor söze... “Ben barlarda dans edeceğimi zannediyordum. Fuhuştan kimse bahsetmemişti” diyor. Şiddet görüp görmediklerini sorduğumda “Siz düşünüyor musunuz, ülkedeki bütün gece kulüplerinde şiddet yok?” diye kızıyor. Sonra “Baskı var, şiddet var. Ama 8 yaşında kızım için buradayım” diyor.
'DANSÇI BİLİYORLAR '
Moldovalı ise endişeli. Kimliği anlaşılırsa şiddet görmekten korktuğunu söylüyor. O da boşanmış. Küçük bir kızı var. Hatta bir ara çıkarıp fotoğraflarını gösteriyor. Anne-babası kızına bakarken o Kıbrıs 'ta fuhuş yapıyor. “Tabii ki haberleri yok. Dansçı olduğumu zannediyorlar” diyor. Sürekli “Mafya, büyük iş bunlar” diye söyleniyor.
PASAPORTLAR POLİSTE
Eski Sosyal Hizmetler Dairesi Müdürlüğü Sosyal Hizmetler uzmanı Barış Başel kadınların çoğu zaman çocuk bakıcılıği ya da hemşirelik vaadiyle kandırıldığını anlatıyor. Gece kulüplerinde çalışmak için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı 'na kayıtları yaptırılıyor. Pasaportları adadan ayrılana kadar poliste kalıyor. İsmini vermek istemeyen bir yetkili bu uygulamayı “Kadınların istismar edilmesini önlemek için yapıyoruz” diyerek açıklıyor.
Başel aynı fikirde değil. “Kadın gözünü gece kulübünde açıyor. Seyahat belgelerine polis el koyunca burada çalışmaya mecbur kalıyor” diyor. “Devlet fuhuşta aracı kurumdur ve suçludur. Kadınlara çalışma izinlerini vererek fuhuşa aracılık ediyor” diyor.
FAHİŞE DEĞİL KÖLE
Barış Başel 'in iddialarını iki rapor doğruluyor. Kıbrıs İnsan Hakları Vakfı 'nın Mayıs 2012 'de hazırladığı rapora göre Kıbrıs 'ta kadınlar seyahat belgelerine el konulduğu için zorla çalıştırılıyor. Kadınlar ülkeye geliş masrafları, çalışma izni ve yaşama masrafları aracılığıyla borçlandırılarak fuhuşa zorlanıyor. Rapor “Mevcut duruma bakıldığında, insan ticareti mağduru kadınlar, hayat kadını değil köle statüsünde yer alıyor” yorumunu yapıyor.
ABD TEYİT ETMİŞTİ
ABD 'nin her yıl hazırladığı 2011 İnsan Ticareti Raporu 'nda durumun vahameti açıkça ortaya çıkıyor. Kıbrıs 'ın zorla çalıştırılma ve zorla fuhuş alanında bir hedef ülke olduğu vurgulanıyor. Raporda, özellikle sığınmacı olarak adaya gidenlerin 'savunmasız ' oldukları ve fuhuşa zorlandıkları bildiriliyor. ABD 'nin raporu Moldova, Filipinler, Vietnam, Beyaz Rusya, Özbekistan gibi ülkelerden kadınların ülkede fuhuşa zorlandığını, yönetimin buna göz yumduğunu söylüyor. Gece kulübündeki kadınlara çalışma izni verildiğini hatırlatan rapor “Haftada bir sağlık testlerine girme mecburiyetleri var. Demek ki yönetim fuhuştan haberdar” diyor.
UMURSAMIYORLAR
ABD 'nin insan ticareti raporu ülkede hızla artan soruna karşı hiçbir önlem alınmadığını, 2007 yılında çıkarılan göstermelik bir yasanın yürürlüğe girmediğini, durumun görmezden gelindiğini söylüyor.
Kıbrıs 'taki siyasiler durumun fazlasıyla farkında. Muhalefet Toplumcu Demokrasi Partisi (TDP) Genel Başkanı Mehmet Çakıcı, “Buralarda kadın ticaretine göz yumuyoruz” diyor. Birleşik Kıbrıs Partisi (BKP) Sekreteri Abdullah Korkmazhan ise “İnsan tacirleri tarafından iş vaadi ile kandırılan kadınlar seks kölesi olarak çalıştırılıyor” diyor. KKTC 'nin yönetiminde görev alan üst düzey bir yetkili ise Milliyet 'e “Gece kulüplerinin kapatılmaması gerektiğini” belirterek “Bu işler arka sokaklarda yapılır hale gelir. Bizler denetim altına alıyoruz” yorumunu yaptı.
504
KKTC 'de kayıtlı çalışan konsomatris sayısı.
400 TL
Fuhuş yapan kadınlara bir saat için ödenen ortalama para. Bu miktar 100-750 TL arasında değişebiliyor.
3500 TL
Konsamatrislerin çalışma izni için ödediği para.
10 MİLYON EURO
Gece kulübünde çalışan kadınların KKTC ekonomisine 1 yılda yaptığı katkı.
Güzelyurt yolundaki gece kulüplerinde kadınlar sırayla dans ediyor. Ardından tek tek masalara gelerek müşterilere kendini beğendirmeye çalışıyor.
NASIL?
- KKTC 'de 42 gece kulübünde 504 konsomatris çalışıyor. Bu kadınların çoğu fuhuş yapıyor ya da buna zorlanıyor. Milliyet 'e konuşan bir gece kulübü sahibi Ada 'ya gelen turislere hizmet verdiklerini, ülkede bulunan askerlerin ve Rumların da düzenli müşteriler arasında yer aldığını anlatıyor.
- Kadınlar gece kulüplerinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile İçişleri Bakanlığı 'ndan alınan izinlerle çalıştırılıyor. Belarus, Özbekistan, Kırgızistan, Kazakistan, Ukrayna, Moldovya, Japonya 'dan gelen kadınların pasaportları ülkede kaldıkları süre içerisinde Polis Genel Müdürlüğü Muhaceret Birimi 'ne teslim ediliyor.
- KKTC yasalarına göre “fuhuş yaptığı saptanan revü artisti veya konsomatrisler ile bu kişilerin fuhuş yapmalarına teşvik edenler suç işlemiş sayılırlar ve mahkumiyetleri halinde iki yıla kadar hapis cezasına veya bin TL 'ye kadar para cezasına veya her iki cezaya birden çarptırılabilir.”
- KKTC yasalarında konsomatris “gece kulübünde müşteri ile birlikte yiyip içerek çalıştığı yere kazanç sağlayan kadını anlatır” şeklinde tarif ediliyor. Gece Kulübü ise “Müzikli eğlence programları düzenleyen otel dışındaki herhangi bir alkollü içki satışı yapan ve konsomatris çalıştıran eğlence yerini anlatır” şeklinde tanımlanıyor.
NEDEN?
KKTC 'de geçen hafta ilk kez gece kulüplerine polis baskını düzenlendi. 'Huzur Operasyonu ' kod adıyla düzenlenen baskınlarda gece kulüplerinde fuhuş yapanlar ve buna izin verenler gözaltına alındı. Yaklaşık 40 kişi mahkemeye çıkarıldıktan sonra yurtdışına çıkışları yasaklandı ve 3 bin TL teminat ödemeleri karşılığında tutuksuz yargılanmalarına karar verildi. O sırada bir gece kulübü sahibinin, “Elimde çok sayıda video kaydı var. Bu şekilde devam edilirse büyüklerin de başı yanar ” sözleri gazetelere manşet oldu. Siyasetçilere yönelik olduğu anlaşılan bu tehdidin ardından Ada 'da gece hayatında neler yaşandığı daha da büyük merak konusu oldu. Fuhuş baskını aynı zamanda bu sektörde çalışan kadınları de tekrar gündeme getirdi. Daha önce ABD 'nin İnsan Ticareti Raporu 'nda KKTC 'nin kadın ticaretinin merkezlerinden biri haline geldiği, devletin de buna göz yumduğu belirtilmişti. Milliyet 'in araştırmaları bunun doğru olduğunu gösterdi.
'Turizme katkı sağlıyoruz '
Kıbrıs yönetiminde görev alan üst düzey bir yetkili devletin gece kulüplerinden yılda 10 milyon euro kazandığını söylüyor. Sosyal hizmetler uzmanı Barış Başel 'e göre de gece klüplerinden yılda 20 milyon TL 'ye kadar gelir elde ediliyor. Başel “Bir kadın gün içinde en az 10 erkekle birlikte oluyor. Ortalama günde 2 bin TL kazanan kadının aylık geliri 60 bin TL. Tabii bu para kendi elinde kalmıyor” diyor. Gece kulübü sahipleri ise kadın ticareti iddialarını reddediyor. Kendilerini “Ülke turizmine ve ekonomisine katkı sağladıklarını” söyleyerek savunuyor. Kıbrıs Türk Seyahat Acenteleri Birliği Başkanı Tolun ise, gece kulüplerinin Kıbrıs Türk imajına büyük zarar verdiğini savunuyor.