Olacakları tek tek tahmin etmişti
Doların 1.89 TL’den işlem gördüğü 6 Ocak’ta, “Doları bu yıl yeneceğiz Türk Lirası olarak. Bu çok iddialı bir laf bunu bir kenara yazın” diyen Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı, haklı çıktı.
Yılın ilk günlerinde “TL, bu yıl doları yenecek. Bunu bir tarafa yazın” diyen Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı, haklı çıktı. Türk Lirası, yılbaşından bu yana dolar karşısında yüzde 5 değer kazandı. 2011 yılı sonunda uluslararası piyasalarda artan gerginlik sonrasında dolar 1.90 TL sınırına yükselmiş ve Merkez Bankası döviz piyasasına doğrudan müdahale ederek 30 Aralık-4 Ocak tarihleri arasında 2 milyar 871 milyon dolarlık satış yapmıştı. Doların 1.88 TL seviyelerinden işlem gördüğü 6 Ocak 'ta Erdem Başçı, 2012 yılında Merkez Bankası olarak TL 'nin değer kazanmasına izin vereceklerini belirterek, “2012 'de TL 'ye yatırım yapan kazanacak. 2012 'de TL en çok değerlenen para birimlerinden biri olacak” açıklamasını yapmıştı.
Başçı 'nın önceki Merkez Bankası başkanlarının aksine yılbaşında böyle bir taahhütün altına girmesi, bazı ekonomistler tarafından eleştirilmişti. Ancak gelinen noktada Erdem Başçı 'nın dediği gibi TL, doları yendi ve dünyada değer kazanan para birimlerinden biri oldu. Yıla 1.89 TL seviyelerinden başlayan dolar, şu sıralar 1.80 TL 'den işlem görüyor. Doların 2012 'yi geçen yılki kapanışının üzerinde kapatma ihtimali ise uzmanlara göre yok denecek kadar az.
Olacakları tek tek tahmin etmişti
Büyük merkez bankalarının parasal genişlemeye devam edeceğinin belli olmasının Başçı 'nın iddialı bir hedef koymasına yardımcı olduğu belirtilirken, Merkez Bankası 'nın elindeki para politikası araçlarının da TL 'nin değer artışını desteklemekte kullanıldığı ifade ediliyor.
Başçının, iddialı açıklamalar yaptığı 6 Ocak 'taki konuşmasında neredeyse bütün yıl olacakları tek tek tahmin ettiği anlaşılıyor. Aynı konuşmada Başçı, şunları söylemişti:
“Biz 2012 yılında Amerikan Doları 'nı yeneriz Türk Lirası olarak. Bu çok iddialı bir laf, bunu bir kenara yazın. Senenin sonunda tekrar konuşalım. Şöyle bir problem, ihtimal var; gelecek senenin sonunda farklı bir problemi konuşuyor olabiliriz. 'TL aşırı değerleniyor, başkan yardım et. İhracatçılar olarak çok zor durumdayız, bir şeyler yap. Bu hangi durumda olur? Bu Amerika üçüncü parasal genişlemeye başlar ise bu olur...”
ABD Merkez Bankası 14 Eylül 'de yaptığı Açık Piyasa Komitesi toplantısı sonrasında üçüncü parasal genişlemeye gitti. Türk Lirası 'nda yaşanan değer artışı sonrasında Erdem Başçı 'ya hem bazı bakanlar hem de ihracatçılar tarafından 'faiz indirimi ' yapılması yönünde baskılar artıyor.
Başçı, ekonomide yumuşak iniş yaptıklarını ve kredi büyümesinin makul bir şekilde yavaşlatmaya çalıştıklarını kaydetmişti. Geçen yıl yüzde 8.5 büyüyen Türkiye ekonomisinin bu yıl Orta Vadeli Program 'a (OVP) göre yüzde 4 büyümesi bekleniyor. Bankacılık sektöründeki kredi büyümesi ise yumuşak inişi destekledi ve bu yıl 17 Ekim 'e kadar yüzde 11.4 arttı.
Türk Lirası, en fazla değer kazanan 10 para biriminden biri
Türk Lirası, 2012 'de Erdem Başçı 'nın dediği gibi en fazla değerlenen para birimlerinden biri oldu. TL, dolar karşısında bu yıl yüzde 5.3 değer kazanırken dolara bu yıl en fazla 'golü ' Macar Forinti attı. Macar Forinti, bu yıl yüzde 14.5 ile dolar karşısında en fazla değer kazanan para birimi ünvanını elde etti. Büyük ülke merkez bankalarındaki parasal genişleme nedeniyle özellikle gelişmekte olan para birimlerinde ciddi değer artışları yaşandı. Şili Pezosu yüzde 9.94, Polonya Zloty 'si yüzde 9.85, Meksika Pesosu yüzde 8.65 değerlendi.
Dolar karşısında değer yitiren para birimleri de var. Sri Lanka Rupisi yüzde 11.54 ile dolar karşısında en fazla değer yitiren para birimi olarak dikkat çekti. Arjantin, Brezilya, Güney Afrika, Endonezya, Kanada, Japonya, Mısır para birimleri değer yitiren ülkeler olarak sıralandı.
2013 'te ya beraberlik olacak ya da dolar TL 'yi yenecek!
Hükümetin geçtiğimiz günlerde açıkladığı 3 yıllık Orta Vadeli Program 'a (OVP) göre, dolar gelecek yıl Türk Lirası karşısında daha güçlü hale gelecek.
OVP 'ye göre 1.80 TL seviyelerinden işlem gören dolar, gelecek yıl ortalama 1.8310 TL 'ye çıkacak.
Ancak enflasyon oranı hesaba katıldığında doların Türk Lirası üzerinde ezici bir üstünlük sağlaması Orta Vadeli Program 'a göre biraz daha zor gözüküyor.
2013 yılını 1.89 TL 'nin üzerinde tamamlaması halinde dolar, enflasyon karşısında yatırımcısını Türk Lirası 'na karşı ezdirmemiş olacak.