Son Muhacir Bir Asrı Devirdi

Yunanistan'dan 1924 yılında Türkiye'ye göç eden 1 milyona yakın insandan biri olan Naile Kumlu, 100 yaşında ve Denizli'nin Honaz İlçesinde yaşayan tek muhacir olarak gösteriliyor.

Lozan Antlaşması ile Türkiye ile Yunanistan arasında karşılıklı olarak 2 milyon insanı kapsayan ve Türkiye'deki Rumların Yunanistan'a, Yunanistan'daki Türklerin de Türkiye'ye göç etmesine sebep olan 1924 mübadelesinde dayılarıyla birlikte Türkiye'ye gelen Naile Kumlu, 100 yaşında olmasına rağmen hâla ayakta durmaya çalışıyor. Yunanistan'ın Selanik kentinde doğan ve daha 3 yaşındayken annesini kaybeden Naile Kumlu, Honaz İlçesine yerleştikten sonra hayatını Muharrem Kumlu ile birleştirdi. Biri kız, 5'ierkek 6 çocuk sahibi Naile Kumlu, 28 yıl önce eşini kaybettikten sonra en büyük oğlu Hayri Kumlu'nun yanında yaşamaya başladı. Nüfus cüzdanında Hicri 1330 doğumlu görünen ancak çocuklarının daha yaşlı olduğunu söylediği Naile Kumlu'nun en büyük sıkıntısı ayaklarındaki ağrılar sebebiyle yürüyememek. Kendisine oğlu Hayri Kumlu ve gelini Gönül Kumlu'nun baktığı Naile Kumlu, 6 çocuk, 16 torun, 29 torununun çocuğu ve 4 torununun torununa sahip. Naile Kumlu, 100 yaşında olduğunu ancak fazla yaşamanın fazla sıkıntıolduğunu söyledi

Türkiye'ye 5-6 yaşlarındayken geldiğini söyleyen Naile Kumlu, "Burada hayatımı geçirdim, evlatlarım büyüdü onları evlendirdim. Şimdi bu duruma geldim. İhtiyarlık çok zor 100 yaşına geldim. Ayaklarım tutmuyor, ellerim tutmuyor. Ayaklarım hiç basmıyor. Çok yaşamamak lazım. Bazıları genç ölüyor. Ne kadar yaşarsan o kadar çekiyorsun. Yine de halime şükür" dedi. Gelini Gönül Kumlu, kaynanasının Türkiye'ye geldikten sonra Isparta'dan Denizli'ye geldiğini belirterek şunları söyledi: "Kaynanam annesini 3yaşındayken kaybetmiş. Ablaları ve ağabeyleri ile birlikte yaşamış. Bir ağabeyi Denizli'de evlenince kendisini de buraya getirmişler. Denizli'ye geldikten sonra kayınpederimle evlendi. Kendisi son muhacir." Hayri Kumlu ise, annesinin Selanik'ten Türkiye'ye geldiğinde küçük bir çocuk olduğunu belirterek, "Annem bir ağabeyi ile birlikte Denizli'ye geldikten sonra babamla evlenmiş. Kendisi Selanik'te doğup Türkiye'ye göç etti" dedi. En büyük çocuğu ve tek kızı olan Rukiye Onur'un 75, en büyük oğlu Hayri Kumlu'nun da 68 yaşında olduğu Naile Kumlu'nun torununun torunu 4 yaşındaki Nedim Kumlu da aynı evde yaşıyor. Oturduğu evde, oğlu, gelini, torunu, torununun çocukları ve torununun torunu da olan Naile Kumlu, konuşurken zaman zaman Türkçe, zaman zaman da Yunanca konuşarak derdini anlatmaya çalışıyor. SELANİK'TEN HONAZ'A GÖÇ Yunanistan'ın Manastır Vilayeti Grebene Kazası, Vraşno ve Kastro köylerinde yaşayan Türkler, Lozan Konferansında alınan kararlar doğrultusunda müdabil olmuşlar ve göçün bir parçası haline gelmişlerdir. Lozan Antlaşması ile Türkiye'deki Rumlar'ın Yunanistan'a, Yunanistan'daki Türklerin Türkiye'ye gelmesi kararının ardından 1 Mart 1924 de yola çıkan muhacirler 2 Nisan 1924 tarihinde Denizli'nin Honaz İlçesine geldi. Mübadillerin iskanları bugünkü Hisar Mahallesinde var olan Rumlardan kalan evlerdesağlanırken, Hisar Mahallesinde kalan Rumlar da aynı dönemde Yunanistan'a göç etti. Yunanistan'dan Denizli'ye mübadele dönemi olarak değerlendirilen 1924-1930 yılları arasında 460 mübadil hanesi geldi. Bu hanelerden 82'si Honaz'a yerleştirildi. O dönemin raporlarında bu hanelerden 12'sinin daha sonra Korucuk köyüne gittiği, kalan 70 hanede 274 kişinin olduğu belirtiliyor.
Kaynak: İHA