Arap Ayaklanması Böyle Gelişti
Arap dünyasına, Aralık ayından bu yana halk ayaklanmaları ile isyanlar damgasını vurdu.
Ülkelerine ve tarihlerine göre bu olayların kronolojik gelişimi şöyle:
-2010-
TUNUS
17 Aralık: Genç bir seyyar satıcının, zabıtanın mallarına el koyması üzerine kendini yakmasıyla, Tunus‘ta hayat pahalılığı ve işsizliğe karşı ayaklanma başladı.
Bu olay, Arap ülkelerindeki isyanların fitilini ateşledi.
-2011-
TUNUS
14 Ocak: Ayaklanmanın yayılması üzerine Tunus‘ta, 23 yıldır iktidarda bulunan Zeynelabidin bin Ali Suudi Arabistan‘a kaçtı. Bin Ali ve Eşi Leyla Trabelsi, 20 Haziran‘da gıyaplarında 35 yıl hapis ve milyonlarca avro para cezasına çarptırıldı.
ÜRDÜN
14 Ocak: Hayat pahalılılığı ve reformların yapılması için gösteriler başladı. 12 Haziran‘da Kral Abdullah, hükümetin yeniden kurulması için reform sözü verdi.
MISIR
25 Ocak: 1981‘den beri iktidardaki Hüsnü Mübarek rejimine karşı gösteriler başladı. Resmi rakamlara göre 18 gün süren olaylarda 846 kişi öldü.
YEMEN
27 Ocak: Başkent Sana‘da binlerce gösterici, Devlet Başkanı Ali Abdullah Salihi‘nin iktidarı bırakması için gösteri düzenledi. Kendilerine ‘‘Devrim Gençleri‘‘ adını veren grup, 21 Şubat‘tan beri, Sana kent meydanında 33 yıldır iktidardaki Salihi‘ye karşı kamp kurmuş bulunuyor.
MISIR
11 Şubat: Cumhurbaşkanı Mübarek görevi bıraktı ve Silahlı Kuvvetler Yüksek Konseyi iktidarı devraldı. Mübarek ve 2 oğlunun davası 3 Ağustos‘ta görülecek.
BAHREYN
14 Şubat: Şii halkın çoğunlukta bulunduğu, ancak Sünni hanedanın işbaşında olduğu küçük Körfez ülkesi Bahreyn‘de protesto gösterileri başladı. Şubat-Mart döneminde 24 kişi öldü. Mart ayında Suudi askerler, ayaklanmayı bastırmaya destek olma gerekçesiyle Bahreyn‘e geldi.
LİBYA
15 Şubat: Albay Muammer Kaddafi‘ye karşı halk ayaklanması başladı.
Kaddafi 1969‘dan beri iktidarda bulunuyor.
SURİYE
15 Şubat: Başkent Şam‘da, Devlet Başkanı Beşşar Esad‘a karşı protesto gösterileri düzenlendi. Dera‘da ise ayaklanma şiddetle bastırıldı.
LİBYA
19 Mart: ABD, Fransa ve İngiltere BM himayesinde Libya‘ya hava saldırısı başlattı. Muhaliflerin kalesi Bingazi, Kaddafi güçlerinin saldırısına uğradı. 20‘sinde koalisyon Trablus‘u vurdu. 31‘inde de operasyonların komutasına NATO geçti.
SURİYE
21 Nisan: 1963‘ten beri yürürlükteki olağanüstü hal kaldırıldı.
BAHREYN
1 Haziran: Kral Hamab Bin İsa El Halife‘nin ulusal diyalog çağrısının ardından olağanüstü hal kaldırıldı.
YEMEN
3 Haziran: Devlet Başkanlığı Sarayında Salihi‘ye yönelik saldırıda 11 kişi öldü 14 kişi yaralandı. Ağır yaralanan Salihi Riyad‘da hastaneye kaldırıldı.
SURİYE
27 Haziran: Ordu Türkiye sınırına konuşlandı, Lübnan sınırını kuvvetlendirdi. Şam‘da 1000 kadar aydın daha önce benzerine rastlanmayan bir toplantı yaptı. Rejim, aydınlar ile siyasileri 10 Temmuz‘da anayasada değişikliklerin ele alınacağı toplantıya davet etti.
Muhalifler rejimi devirmek için bir ‘‘Ulusal Konsey‘‘ kurdu. Bu arada Devlet Başkanı Beşşar Esad reform sözü verdi.
Suriye‘deki olaylarda 15 Mart‘tan beri bin 342 sivil, 343 polis ve asker öldü. Binlerce kişi Türkiye‘ye kaçtı.
LİBYA
27 Haziran: Uluslararası Ceza Mahkemesi, Libya lideri Muammer Kaddafi hakkında tutuklama emri çıkarttı.
Kaynak: AA
-2010-
TUNUS
17 Aralık: Genç bir seyyar satıcının, zabıtanın mallarına el koyması üzerine kendini yakmasıyla, Tunus‘ta hayat pahalılığı ve işsizliğe karşı ayaklanma başladı.
Bu olay, Arap ülkelerindeki isyanların fitilini ateşledi.
-2011-
TUNUS
14 Ocak: Ayaklanmanın yayılması üzerine Tunus‘ta, 23 yıldır iktidarda bulunan Zeynelabidin bin Ali Suudi Arabistan‘a kaçtı. Bin Ali ve Eşi Leyla Trabelsi, 20 Haziran‘da gıyaplarında 35 yıl hapis ve milyonlarca avro para cezasına çarptırıldı.
ÜRDÜN
14 Ocak: Hayat pahalılılığı ve reformların yapılması için gösteriler başladı. 12 Haziran‘da Kral Abdullah, hükümetin yeniden kurulması için reform sözü verdi.
MISIR
25 Ocak: 1981‘den beri iktidardaki Hüsnü Mübarek rejimine karşı gösteriler başladı. Resmi rakamlara göre 18 gün süren olaylarda 846 kişi öldü.
YEMEN
27 Ocak: Başkent Sana‘da binlerce gösterici, Devlet Başkanı Ali Abdullah Salihi‘nin iktidarı bırakması için gösteri düzenledi. Kendilerine ‘‘Devrim Gençleri‘‘ adını veren grup, 21 Şubat‘tan beri, Sana kent meydanında 33 yıldır iktidardaki Salihi‘ye karşı kamp kurmuş bulunuyor.
MISIR
11 Şubat: Cumhurbaşkanı Mübarek görevi bıraktı ve Silahlı Kuvvetler Yüksek Konseyi iktidarı devraldı. Mübarek ve 2 oğlunun davası 3 Ağustos‘ta görülecek.
BAHREYN
14 Şubat: Şii halkın çoğunlukta bulunduğu, ancak Sünni hanedanın işbaşında olduğu küçük Körfez ülkesi Bahreyn‘de protesto gösterileri başladı. Şubat-Mart döneminde 24 kişi öldü. Mart ayında Suudi askerler, ayaklanmayı bastırmaya destek olma gerekçesiyle Bahreyn‘e geldi.
LİBYA
15 Şubat: Albay Muammer Kaddafi‘ye karşı halk ayaklanması başladı.
Kaddafi 1969‘dan beri iktidarda bulunuyor.
SURİYE
15 Şubat: Başkent Şam‘da, Devlet Başkanı Beşşar Esad‘a karşı protesto gösterileri düzenlendi. Dera‘da ise ayaklanma şiddetle bastırıldı.
LİBYA
19 Mart: ABD, Fransa ve İngiltere BM himayesinde Libya‘ya hava saldırısı başlattı. Muhaliflerin kalesi Bingazi, Kaddafi güçlerinin saldırısına uğradı. 20‘sinde koalisyon Trablus‘u vurdu. 31‘inde de operasyonların komutasına NATO geçti.
SURİYE
21 Nisan: 1963‘ten beri yürürlükteki olağanüstü hal kaldırıldı.
BAHREYN
1 Haziran: Kral Hamab Bin İsa El Halife‘nin ulusal diyalog çağrısının ardından olağanüstü hal kaldırıldı.
YEMEN
3 Haziran: Devlet Başkanlığı Sarayında Salihi‘ye yönelik saldırıda 11 kişi öldü 14 kişi yaralandı. Ağır yaralanan Salihi Riyad‘da hastaneye kaldırıldı.
SURİYE
27 Haziran: Ordu Türkiye sınırına konuşlandı, Lübnan sınırını kuvvetlendirdi. Şam‘da 1000 kadar aydın daha önce benzerine rastlanmayan bir toplantı yaptı. Rejim, aydınlar ile siyasileri 10 Temmuz‘da anayasada değişikliklerin ele alınacağı toplantıya davet etti.
Muhalifler rejimi devirmek için bir ‘‘Ulusal Konsey‘‘ kurdu. Bu arada Devlet Başkanı Beşşar Esad reform sözü verdi.
Suriye‘deki olaylarda 15 Mart‘tan beri bin 342 sivil, 343 polis ve asker öldü. Binlerce kişi Türkiye‘ye kaçtı.
LİBYA
27 Haziran: Uluslararası Ceza Mahkemesi, Libya lideri Muammer Kaddafi hakkında tutuklama emri çıkarttı.