“Kürt Sorunu Çözülürse, Türkiye-Kuzey Irak Federasyonu Oluşur”
Türkiye ile Irak’ın kuzeyindeki Kürt bölgesi arasındaki ilişkiler, etnik, kültürel ve siyasi görüş ayrılıklarından kaynaklanan sorunlar Irak’ın Erbil kentinde masaya yatırıldı.
Türkiye ile Irak’ın kuzeyindeki Kürt bölgesi arasındaki ilişkiler, etnik, kültürel ve siyasi görüş ayrılıklarından kaynaklanan sorunlar Irak’ın Erbil kentinde masaya yatırıldı. Toplantıda, Türkiye‘nin Kürt sorununu çözmesi durumunda, Türkiye ile Kuzey Irak arasında bir federasyon oluşabileceği üzerinde duruldu. Ekonomi ve Sosyal Araştırma Derneği’nin (EKOPOLİTİK) düzenlediği “İkinci Irak Çalıştayı” Erbil’in Şaklawa ilçesinde Türk, Kürt, Türkmen ve Arap kesimlerinin farklı temsilcilerinin katılımı ile gerçekleşti.
İki gün devam eden çalıştayın gündemini Türkiye ve Kürt bölgesi arasındaki siyasi, ekonomik ve kültürel ilişkiler oluşturdu. Toplantıda Türkiye ile bölge arasındaki ilişkilerin daha da ileri götürülmesi arzusunu dile getiren Kürt ve Türk katılımcılar, “Kürt bölgesinin Türkiye’ye bağlanabileceğini bile” dile getirdiler. Katılımcılar bunun ancak Türkiye’deki Kürt sorunun çözülmesi ile gerçekleşebileceğine dikkat çektiler.
“ORTAK BİR GELECEK İÇİN KONUŞTUK”
EKOPOLİTİK Genel Koordinatörü Ahmet Tarık Çelenk, toplantıda bölge ile Türkiye arasındaki sorunları çok yönlü olarak masaya yatırdıklarını ifade etti. Çelenk, bölgesel sorunların aşılmasında ve kalıcı barışın tesis edilmesinde diyaloğun ve işbirliğinin önemine inanan EKOPOLİTİK’in gerçekleştirdiği çalıştayı ile hem Kuzey Irak’ın kendi içerisindeki toplumsal ve siyasi sorunların çözümüne hem de Türkiye ile bölge arasındaki rabıtanın güçlendirilebilmesine katkı sunmayı amaçladıklarını söyledi.
Çelenk, EKOPOLİTİK olarak, ortak bir geçmişi paylaşmış bölge halklarının kaderlerinin de ortak olduğuna ve mevcut sorunların da ancak diyalog, iyi niyet ve karşılıklı samimiyet içerisinde yine bölge halklarının bizzat kendilerince çözülebileceğine inandıklarını belirtti. Çelenk, iki gün süren toplantıda karşılıklı güven ilişkisinin kurulduğunu ve bununda daha da ilerletilmesi ile Kerkük ve Kürt sorunu ile bölgedeki yapının anayasadaki belirsizliğinin enine boyuna tartışıldığını da kaydetti.
KÜRT SORUNU ÇÖZÜLÜRSE, TÜRKİYE-KUZEY IRAK FEDERASYONU OLUŞUR
Gazeteci-Yazar Avni Özgürel ise Türkiye’de Kürt sorununun çözülmesinin Kürt bölgesine yansımasının Türkiye-Kuzey Irak federasyonu oluşturulması olacağını söyledi. Özgürel, bu toplantının Kürt bölgesi ile birlikte nasıl yaşayabileceğimizin projesini üretebileceğimiz bir zemin olarak gördüklerini ifade etti. İlişkilerin genişletilmesi gerektiğini vurgulayan Özgürel, “Türkiye’de Kürt sorunu hal edilirse, Irak Kürt Bölgesine yansımasının Türkiye Kuzey Irak federasyonudur.” dedi.
TÜRKMENLERİN HAKLARI ANAYASAL GARANTİ ALTINA ALINMALI
Toplantıya katılan Türkmen lider Muzaffer Arslan ise Türkmenlerin anayasal olarak haklarının kazanılmasını gerektiğini istediklerini söyledi. Ülkede yaşayan toplumlar arasındaki diyalog için iyi bir çalışma olduğunu kaydeden Arslan, “Etnik guruplar arasındaki sorunlar tartışıldı. Kerkük’ün Kürt bölgesine bağlanması gibi önemli konular konuşuldu. Birçok konu bizi ve Irak’ı aşıyor. Bölgenin stratejik ve enerji kaynakları anlamında önemli bir yerde. Bazı sorunlar uluslararası zeminde tartışılmalı. Irak’taki Türkmenlerin Anayasal haklarının kazanılmasını istiyoruz. Bugünkü haklarımız ve gelecekti haklarımız anayasal garanti altına alınmalı.” dedi.
TÜRKİYE İLE GERÇEKLEŞECEK FEDERASYONUNA OLUMLU BAKIYORUZ
İslami Ulemalar Birliği Süleymaniye Sorumlusu Abbas Hıdır Fereç de Türkiye ile oluşturulabilecek federasyon fikrine olumlu baktıklarını ifade etti. Toplantıda farklı görüşlerin bir araya geldiğini kaydeden Fereç, “Bu toplantı bir başlangıç, ama sorunları çözmek için de bir adım olarak görülebilir. Ama daha büyük adımlar da atılmalı. Türkiye ile federasayonu ben olumlu bir adım olarak görüyorum. Türkiye mevki olarak stratejik bir yerde ve Avrupa’dan bir parça ve her ikimizin çok ortak yanları var. Bizi Avrupa’ya bağlayacak köprüdür. Umarım Türkiye kendi içindeki sorunları da çözer ve bu adımlarına atılması için sorun kalmaz.” diye konuştu.
TÜRKİYE KÜRT AÇILIMINA DEVAM ETSİN
Kürt bölgesi muhalif grubu Goran (Değişim) Partisi Milletvekili Karwan Salih ise Türkiye’de başlatılan Kürt açılımının devam edilmesini istediklerini belirtti. Sorunların hiçbir zaman şiddetle çözülmeyeceğini kaydeden Salih, bunun en iyi örneğini Iraklı Kürtler olarak Saddam Hüseyin’le yaşadıklarını belirtti. Türkiye’deki Kürt sorununun ve bölge ile yaşanan sorunların kalkması için atılan adımları olumlu karşıladıklarına da dikkat çeken Salih, “Yeni açılımlar Türkiye’yi daha güçlendirir. Bu nedenle Türkiye’de Kürt açılımın devam etmesini istiyoruz. Türkiye’den ricamız Kürt sorununu barış ve diyalog yolu ile çözsün. Açılımları ve birbirimizi kabul etmeliyiz. Son günlerde yaşanan olaylar gösteriyor ki birbirimizi kabullenmemiz bizi güçlendirir ve daha da pekiştirir.” ifadelerini kullandı.
HÜKÜMETLER BU TOPLANTILARA DESTEK VERMELİ
Zengene Aşireti Şeyhi Abdulaziz Abdulkerim Abdulla ise gerçekleşen toplantıların hükümetlerin desteği ile daha iyi bir sonuca ulaşacağını belirtti. Abdulla, Türkiye’nin Kürt sorununu çözmesiyle Kürt bölgesi ile birleşmesinin konuşulabileceğini de ifade etti.
ÖNYARGILAR KIRILDI
Emekçiler Partisi Başkanı Kadir Aziz ise mevcut sorunları masaya yatırarak enine boyuna tartıştıklarını ve bununla da önyargıların kırıldığını söyledi. Aziz, bölge ile Türkiye arasındaki iç ve dış sorunların halledilmesi durumunda da gelecek adına büyük stratejik adımlar atılabileceğini kaydetti.
İki gün devam eden çalıştayın gündemini Türkiye ve Kürt bölgesi arasındaki siyasi, ekonomik ve kültürel ilişkiler oluşturdu. Toplantıda Türkiye ile bölge arasındaki ilişkilerin daha da ileri götürülmesi arzusunu dile getiren Kürt ve Türk katılımcılar, “Kürt bölgesinin Türkiye’ye bağlanabileceğini bile” dile getirdiler. Katılımcılar bunun ancak Türkiye’deki Kürt sorunun çözülmesi ile gerçekleşebileceğine dikkat çektiler.
“ORTAK BİR GELECEK İÇİN KONUŞTUK”
EKOPOLİTİK Genel Koordinatörü Ahmet Tarık Çelenk, toplantıda bölge ile Türkiye arasındaki sorunları çok yönlü olarak masaya yatırdıklarını ifade etti. Çelenk, bölgesel sorunların aşılmasında ve kalıcı barışın tesis edilmesinde diyaloğun ve işbirliğinin önemine inanan EKOPOLİTİK’in gerçekleştirdiği çalıştayı ile hem Kuzey Irak’ın kendi içerisindeki toplumsal ve siyasi sorunların çözümüne hem de Türkiye ile bölge arasındaki rabıtanın güçlendirilebilmesine katkı sunmayı amaçladıklarını söyledi.
Çelenk, EKOPOLİTİK olarak, ortak bir geçmişi paylaşmış bölge halklarının kaderlerinin de ortak olduğuna ve mevcut sorunların da ancak diyalog, iyi niyet ve karşılıklı samimiyet içerisinde yine bölge halklarının bizzat kendilerince çözülebileceğine inandıklarını belirtti. Çelenk, iki gün süren toplantıda karşılıklı güven ilişkisinin kurulduğunu ve bununda daha da ilerletilmesi ile Kerkük ve Kürt sorunu ile bölgedeki yapının anayasadaki belirsizliğinin enine boyuna tartışıldığını da kaydetti.
KÜRT SORUNU ÇÖZÜLÜRSE, TÜRKİYE-KUZEY IRAK FEDERASYONU OLUŞUR
Gazeteci-Yazar Avni Özgürel ise Türkiye’de Kürt sorununun çözülmesinin Kürt bölgesine yansımasının Türkiye-Kuzey Irak federasyonu oluşturulması olacağını söyledi. Özgürel, bu toplantının Kürt bölgesi ile birlikte nasıl yaşayabileceğimizin projesini üretebileceğimiz bir zemin olarak gördüklerini ifade etti. İlişkilerin genişletilmesi gerektiğini vurgulayan Özgürel, “Türkiye’de Kürt sorunu hal edilirse, Irak Kürt Bölgesine yansımasının Türkiye Kuzey Irak federasyonudur.” dedi.
TÜRKMENLERİN HAKLARI ANAYASAL GARANTİ ALTINA ALINMALI
Toplantıya katılan Türkmen lider Muzaffer Arslan ise Türkmenlerin anayasal olarak haklarının kazanılmasını gerektiğini istediklerini söyledi. Ülkede yaşayan toplumlar arasındaki diyalog için iyi bir çalışma olduğunu kaydeden Arslan, “Etnik guruplar arasındaki sorunlar tartışıldı. Kerkük’ün Kürt bölgesine bağlanması gibi önemli konular konuşuldu. Birçok konu bizi ve Irak’ı aşıyor. Bölgenin stratejik ve enerji kaynakları anlamında önemli bir yerde. Bazı sorunlar uluslararası zeminde tartışılmalı. Irak’taki Türkmenlerin Anayasal haklarının kazanılmasını istiyoruz. Bugünkü haklarımız ve gelecekti haklarımız anayasal garanti altına alınmalı.” dedi.
TÜRKİYE İLE GERÇEKLEŞECEK FEDERASYONUNA OLUMLU BAKIYORUZ
İslami Ulemalar Birliği Süleymaniye Sorumlusu Abbas Hıdır Fereç de Türkiye ile oluşturulabilecek federasyon fikrine olumlu baktıklarını ifade etti. Toplantıda farklı görüşlerin bir araya geldiğini kaydeden Fereç, “Bu toplantı bir başlangıç, ama sorunları çözmek için de bir adım olarak görülebilir. Ama daha büyük adımlar da atılmalı. Türkiye ile federasayonu ben olumlu bir adım olarak görüyorum. Türkiye mevki olarak stratejik bir yerde ve Avrupa’dan bir parça ve her ikimizin çok ortak yanları var. Bizi Avrupa’ya bağlayacak köprüdür. Umarım Türkiye kendi içindeki sorunları da çözer ve bu adımlarına atılması için sorun kalmaz.” diye konuştu.
TÜRKİYE KÜRT AÇILIMINA DEVAM ETSİN
Kürt bölgesi muhalif grubu Goran (Değişim) Partisi Milletvekili Karwan Salih ise Türkiye’de başlatılan Kürt açılımının devam edilmesini istediklerini belirtti. Sorunların hiçbir zaman şiddetle çözülmeyeceğini kaydeden Salih, bunun en iyi örneğini Iraklı Kürtler olarak Saddam Hüseyin’le yaşadıklarını belirtti. Türkiye’deki Kürt sorununun ve bölge ile yaşanan sorunların kalkması için atılan adımları olumlu karşıladıklarına da dikkat çeken Salih, “Yeni açılımlar Türkiye’yi daha güçlendirir. Bu nedenle Türkiye’de Kürt açılımın devam etmesini istiyoruz. Türkiye’den ricamız Kürt sorununu barış ve diyalog yolu ile çözsün. Açılımları ve birbirimizi kabul etmeliyiz. Son günlerde yaşanan olaylar gösteriyor ki birbirimizi kabullenmemiz bizi güçlendirir ve daha da pekiştirir.” ifadelerini kullandı.
HÜKÜMETLER BU TOPLANTILARA DESTEK VERMELİ
Zengene Aşireti Şeyhi Abdulaziz Abdulkerim Abdulla ise gerçekleşen toplantıların hükümetlerin desteği ile daha iyi bir sonuca ulaşacağını belirtti. Abdulla, Türkiye’nin Kürt sorununu çözmesiyle Kürt bölgesi ile birleşmesinin konuşulabileceğini de ifade etti.
ÖNYARGILAR KIRILDI
Emekçiler Partisi Başkanı Kadir Aziz ise mevcut sorunları masaya yatırarak enine boyuna tartıştıklarını ve bununla da önyargıların kırıldığını söyledi. Aziz, bölge ile Türkiye arasındaki iç ve dış sorunların halledilmesi durumunda da gelecek adına büyük stratejik adımlar atılabileceğini kaydetti.