Netanyahu'dan Obama'ya ret
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, ABD Başkanı Barack Obama'nın Washington'da bulunmadığı bir sırada Amerikan kongresinin her iki kanadına da hitap ettiği konuşmasıyla Obama'nın Ortadoğu politikasını eleştiren ince mesajlar verme cesaretini gösterdi.
İsrail Başbakanının kongreye hitabı, Amerikan Başkanlarının her yıl Amerikan kongresinde ülkedeki durumu değerlendirdiği ve ‘‘Birliğin Durumu‘‘ adı verilen ulusa sesleniş konuşmasını da akla getirdi. İsrail‘in, Amerikan politikaları üzerindeki etkisinin sık sık eleştirildiği Amerikan kamuoyu bakımından da Netanyahu‘nun ‘‘ulusa sesleniş‘‘ tarzında bir konuşmayla Obama‘nın politikalarına karşı çıkması önem taşıyor.
Netanyahu konuşmasında, Obama‘nın çağrısının aksine, İsrail‘in asla 1967‘deki Arap-İsrail savaşı öncesindeki sınırlara geri dönmeyeceğini ifade etti. İsrail Başbakanı‘nın ‘‘Kudüs‘ün bir daha asla bölünmemesi‘‘ yönündeki sözlerinin ise ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden tarafından alkışlanmadığı görüldü.
Geçen yıl mart ayında Biden İsrail ziyaretine başlarken, Netanyahu hükümeti, Amerikan politikalarının tersine, işgal edilmiş topraklarda 1,600 yeni yerleşim yeri inşa edilmesi planını açıklamıştı.
ABD‘de gelecek yıl yapılacak seçimler öncesinde, ABD‘deki en güçlü lobilerin başında gelen Yahudiler‘in desteğine önem veren Amerikalı milletvekili ve senatörlerin İsrail‘e desteklerini alkışlarla göstermesi de önem taşıyor.
Obama yönetimi yetkilileri, İsrail-Filistin barış sürecinde ilerleme için Filistin‘in devlet olarak tanınmasının önemini vurgularken Netanyahu, önce İsrail‘in var olma hakkının tanınmasını ve ancak bu koşulla taviz verilebileceğini söyledi.
Barack Obama, perşembe günü yaptığı bir konuşmada, karşılıklı anlaşarak toprak değişimiyle 1967 sınırlarına dayalı bir Filistin devletinin kurulması çağrısında bulunmuştu. İsrail‘den gelen tepkiler üzerine Obama, pazar günü kısa adı AIPAC olan Amerika-İsrail Halkla İlişkiler Komitesi‘nde yaptığı konuşmada, çağrısının ‘‘yanlış yansıtıldığını‘‘ savunmuştu. Obama, ‘‘karşılıklı toprak değişimine dayalı‘‘ olarak 1967 sınırları‘na dönülmesi çağrısında bulunduğunu ve yeni birşey söylemediğini vurgulamıştı.
Netanyahu konuşmasında, 1967 sınırlarını reddetmesi ve Kudüs‘ün bölünmesinin yanı sıra, mültecilerin geri dönmesine de karşı çıktı, Ürdün sınırında birliklerini tutmayı sürdüreceğini belirtti.
Filistin yönetimi, bugün son gelişmeleri değerlendirmek üzere toplanıyor. Cumartesi günü de Arap Birliği‘nin dışişleri bakanları, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas ile Katar‘da biraraya gelerek, Netanyahu‘nun konuşmasına yanıt verecek.