Komisyondan siyanürlü baraj açıklaması

Kütahya'da, Eti Gümüş A.Ş'ye ait setlerinden birinde çökme yaşanan atık siyanürlü su barajı yakınındaki patlayıcı madde deposunda uzmanlarca yapılan incelemede, depoda yaşanabilecek patlamanın veya barajın yıkılması sonucu oluşabilecek sızıntı ve boşalmanın tehdit oluşturmayacağı bildirildi.

Valilikten yapılan açıklamaya göre, uzmanlardan oluşturulan komisyon, Vali Kenan Çiftçi'nin sözlü talimatı doğrultusunda Eti Gümüş A.Ş. yakınındaki Çakmaktepe mevkisinde bulunan Mehmet Pınar ve Astorya Limited Şirketi'ne ait patlayıcı madde depoları ve üretim tesislerinde incelemelerde bulundu.
İnceleme sonrası Valiliğe sunulan raporda, söz konusu işletmenin ilgili kurumlardan patlayıcı madde depolama izin belgesi, AN-FO üretim izin belgesi, İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı, Çevresel Etki Değerlendirme olumlu belgelerine sahip olduğunun tespit edildiği belirtildi.

Söz konusu tesiste bulunan patlayıcı madde depolarının, atık siyanürlü su barajının birinci havuzuna yaklaşık 900 metre uzaklıkta ve 100 metre yüksek kotta bulunduğu ifade edilen raporda, şunlar kaydedildi:

''Söz konusu tesisin ilgili tüzükte belirtilen güvenlik uzaklıklarına uygun olduğu, bu uzaklıkların korunduğu, tüm tesislerin etrafında sütre bulunduğu ve yüksekliklerin uygun olduğu, iş yeri açılışı sırasında ilgili parselin dış sınırından başlayıp içe doğru belirlenen 100 metrelik sağlık koruma bandının korunduğu, Valilik onayıyla oluşturulan denetleme komisyonunca yıllık denetimlerinin yapıldığı, son denetlemenin 28 Nisan 2011'de gerçekleştiği ve herhangi bir olumsuzluğun olmadığı, 13 Mayıs 2011 itibariyle patlayıcı madde depolarından 40 tonluk depoda 1957 koli proteknik malzeme, 385 koli oyun eğlence malzemesi, 50 tonluk depoda 385 koli proteknik malzemeyle 28 bin 275 kilogram AN-FO, 75 tonluk depoda ise 40 koli oyun eğlence, 53 bin 800 kilogram AN-FO, 4 bin 825 kilogram dinamit, 61 bin 967 kapsül, 18 bin 170 metre saniyeli fitil, 16 bin 750 metre infilaklı fitil olduğu belirlenmiştir.

Söz konusu tesis için ODTÜ Maden Mühendisliği Bölümü ve OK Dış Ticaret ve Madencilik Limited Şirketi'nce Temmuz 2010 tarihinde hazırlanan '75 Tonluk Patlayıcı Madde Deposunda ve İnşa Edilecek Üretim Tesislerinde Meydana Gelebilecek Patlamaların, Eti Gümüş A.Ş. Atık Su Barajları Üzerinde Olası Etkisinin İncelenmesi ve Risk Araştırması ve Değerlendirilmesi Sonuç Raporu' konulu araştırmanın, sonuç ve öneriler bölümünün 10'uncu maddesinde, '75 ton patlayıcının patlaması halinde oluşturacağı azami hava şoku, 168,5 decibel (dB) olarak hesaplanmıştır. Kaynak kitaplarda yer alan bilimsel araştırma sonuçları 148-150 dB değerinde bazı pencere camlarının kırılmaya başladığını, hava basıncı 170 dB'ye ulaştığında pencere camlarının çoğunluğunun kırıldığını, 180 dB değerine yükseldiğinde ise binalarda çatlaklar oluştuğunu göstermiş ve kanıtlamıştır. Hesaplanan değer 168,5 dB olduğundan ve 170-180 dB değerlerinden daha düşük bulunduğundan hava şoku baraj setlerinde herhangi bir hasar oluşturmayacaktır' denilmiştir.''

Raporda, Mehmet Pınar ve Astorya Limited Şirketi'ne ait patlayıcı madde depoları ve üretim tesislerinin usulüne uygun ve yürürlükteki kanun, tüzük ve yönetmeliklere göre faaliyetlerini sürdürdüğü ifade edildi.
Patlayıcı madde depolarıyla Eti Gümüş A.Ş'ye ait baraj arasındaki mesafenin uzak olduğuna işaret edilen açıklamada, ''Patlayıcı madde depolarında olası bir patlamanın oluşturacağı azami hava şokunun, Eti Gümüş A.Ş. tesislerinin atık barajlarına yıkıcı bir etkisinin olmayacağı belirlenmiştir. Atık barajlarında olası bir yıkılma sonucu oluşacak sızıntı ve boşalmanın, patlayıcı madde depoları ve üretim tesislerine kot farkından dolayı ulaşmayacağı değerlendirilmiştir'' ifadelerine yer verildi.