"1821" Belgeseli, Yunanistan‘Da Tabuları Yıktı

Yunan Sky televizyonu tarafından ilk bölümü Ocak, son bölümü ise geçen hafta gösterilen “1821” adlı 8 bölümlük belgesel, Yunanistan’da ‘resmi tarih’e getirdiği eleştirel bakış açısıyla farklı kesimlerin tepkisini çekti.

Yunan Sky televizyonu tarafından ilk bölümü Ocak, son bölümü ise geçen hafta gösterilen “1821” adlı 8 bölümlük belgesel, Yunanistan’da ‘resmi tarih’e getirdiği eleştirel bakış açısıyla farklı kesimlerin tepkisini çekti. Yunanların Osmanlı İmparatorluğu’na karşı başlattıkları bağımsızlık mücadelesi ile modern Yunanistan’ın kuruluşunu mercek altına alan belgesel, “Şimdiye kadar görmediğiniz tarih” sloganıyla duyuruldu. Sona eren “1821” adlı belgeselde, Yunanların Osmanlı dönemindeki günlük yaşamı, savaş, mücadele ve Osmanlı İmparatorluğu ile olan ilişkilerini şimdiye kadar bilinen bir kısım ‘resmi tarih’ ve ‘efsanevi’ anlatımların aksine objektif bir üslup kullanılıyor.

    Sponsorluğunu Finansbank’ın da sahibi olan Etniki Bankası’nın (NBG) yaptığı belgeseli Petros Tatsopulos sunuyor. Thanos Veremis, Yakovos Mihailidis ve Sabancı Üniversitesi’nden Prof. Dr. Fikret Adanır’ın danışmanlığında çekilen belgesele yabancı uzmanlar da katkı yapmış. “1821” adlı belgesel, Yunanistan’da Türk dizisi “Binbir Gece”den sonra en çok izlenen yapım oldu.

    BAĞIMSIZLIK MÜCADELESİ 25 MART’TA BAŞLAMADI!

    “1821”, Yunanistan’da şimdiye kadar kutlana gelen “25 Mart Ulusal Bağımsızlık Günü”nü eleştirerek başlıyor. Osmanlı İmparatorluğu’na karşı bağımsızlık mücadelesinin aslında 25 Mart’ta Kalivrita kasabasından başlamadığı aksine bu tarihten aylar önce Mora’nın Mani kasabası gibi farklı bölgelerinde hareketliliklerin Osmanlı’nın vergileri arttırması üzerine yaşandığına dikkat çekiliyor. Bu ilk bölümün ardından Amerika’dan Avustralya’ya kadar dünyanın dört bir yanındaki yüzlerce Kalivritalı, Sky televizyonuna protesto telefonları çekmişti.

    Resmi tarih anlatısının dışında tezlerle dikkat çeken belgesel, Osmanlıların Yunanlılara yönelik ilginin başında ‘vergilerin toplanması ile barış’ olduğunu vurguluyor. Osmanlı döneminde Yunanların sosyal hayatına kısıtlama getirilmediği, çocukların mağaralardaki gizli okullarda okutulduğu şeklindeki görüşün de yanlış olduğuna dikkat çekiliyor.

    Özellikle 15. ve 16. yüzyılda Yunanların zenginleştiklerinin altı çizilen belgeselde, Osmanlıların dini ve milli ayrımcılık yapmadığı aksine Korintos’ta bir köyde yapılan kazılarda açıkça görüldüğü gibi Müslüman ve Hristiyanların aynı mezarlıkta yan yana gömüldüklerinin tespit edildiği ekrana yansıtıldı.

    Ayrıca Fatih Sultan Mehmet’in Bizans hayranı olduğu, bir Rum’a sevdiği ile ‘Yunan kanı’na sahip olduğu da iddia ediliyor. Fener Rum Patrikhane’sinin Osmanlıya itimat ettiği anlatılan belgeselde, bu nedenle rahat hareket ettiği görüşü dile getiriliyor. Osmanlılar tarafından Yunanlara zorla Müslümanlaştırma yapılmadığı bunun ekonomik gerekçelerle din değiştirme şeklinde isteğe bağlı olarak vuku bulduğu ifade ediliyor.

    TEPKİLER

    “Real News” gazetesinde yayınlanan röportajında belgesele sert tepki gösteren Yunanistan Kilisesi lideri ve Atina Başpiskoposu İeronimos, “1821 Devrimi’nin küçümsenmesine tahammül edemiyorum” dedi. Yunanistan’ın bağımsızlık mücadelesine ilişkin belgeselde söylenenlerin rastlantı olmadığını belli taraflardan yönlendirildiğini savunan Başpiskopos, “Bu insanlar, bu şekilde halkı ve özellikle genç kuşaklara ayrılık tohumu ekmek istiyorlar. Yaşlı bir insanım, bir pozisyonum var; ancak bu anlatılanlara ve küçümsemelere tahammül edemiyorum” ifadelerini kullandı.

    Kilise’nin şahin Selanik Metropoliti Anthimos ise daha sert bir söylem kullandı. Anthimos, “1821” belgeselini sapıklık, bugüne kadar bildiğimiz tarihi tahrip ve saçmalık” olarak nitelendirdi ve “Biraz olsun utanmaya ihtiyaç var” dedi. Anthimos, “Yunan okullarında tarih dersinin niçin seçmeli ders olarak okutulmak istenmesinin şimdi anlaşıldığını” söyleyen Anthimos, “Yanlışlar olmadı değil” sözleriyle de anlatılanların bir kısmına hak verdi.

    İktidar partisi PASOK milletvekili Athanasios Papadopulos da, “Tarihi tekrar yazmak isteyenler, talihsizlerdir” dedi. Aşırı sağcı LAOS milletvekilleri ise Yunan devlet televizyonu ERT’e yeni bir belgesel çekme teklifinde bulundu.

    DNA TESTİ YAPILDI

    Son olarak belgesele ilişkin tartışmalarda ipin ucunun iyice kaçtığını yazan Elefterotipiya gazetesi, belgesele karşı olanların ağır küfürler etmekle kalmadığını, 2 yabancı üniversite ile 5 bağımsız genetik laboratuarından aldıkları raporlarla da Yunanların DNA’sının yüzde 99,5 oranında “temiz” olduğunu ispata kalkıştıklarını duyurdu.