Türkiye'nin ilk akıllı siyasi parti binası

Zamana ayak uydurabilmek amacıyla çağın teknolojisiyle inşa edilen, donatılan parti binaları kimi zaman coşkunun ve iktidarın, kimi zaman da eriyip giden siyasi hareketlerin sessiz izleyicileri oldu.

Geçmişten beri siyasi hayatın nabzının attığı yerler olan parti genel merkezlerinin adresleri de zamanla değişti.

Türkiye'de ilk defa Anavatan Partisi kendi binasını yaptırırken, AK Parti, CHP ve MHP de aynı yolu izledi.

AA muhabirlerinin çeşitli kaynaklardan derlediği bilgilere göre, en çok siyasi parti genel merkezi Balgat semtinde. Bunlar arasında, MHP, HAS Parti, Demokrat Parti, Saadet Partisi, Barış ve Demokrasi Partisi yer alıyor. AK Parti ve CHP genel merkezleri Balgat'a komşu Söğütözü'nde bulunuyor.

-AK Parti-

AK Parti, kurulduğu 14 Ağustos 2001 tarihinde ilk olarak Ceyhun Atıf Kansu Caddesi, Numara 202 adresinde bulunan binaya taşındı. AK Parti'nin ilk kez iktidara geliş sürecine de tanıklık eden binanın yaklaşık 7 bin metrekare kapalı alanı, 65 araçlık garajı bulunmaktaydı.

AK Parti, Sögütözü'nde 8 dönümlük araziyi satın aldıktan sonra yaklaşık bir yılda inşasını tamamladığı yeni genel merkez binasına 2007 yılında taşındı. Bu bina Anavatan ve MHP'nin ardından parti binası olarak yapılan üçüncü parti genel merkez binası olma özelliği taşıyor. AK Parti'nin yeni binası, dördü bodrum katı olmak üzere toplam 15 kattan oluşuyor. Bina aynı zamanda Türkiye'nin ilk ''akıllı parti binası'' olarak biliniyor.

Selçuklu mimarisinin etkilerinin dikkati çektiği yeni genel merkezin çatısında bakırla kaplı kubbe ve mavi renkte AK Parti yazısı bulunuyor. Yeni genel merkez binasının giriş kapısının üst kısmında da 10 adet asimetrik olarak iç içe geçmiş iki karenin oluşturduğu 8 köşeli yıldız motifi bulunuyor. Mimarlığını Can Gökoğuz'un yaptığı binada bu motiflerle ''adalet'' kavramına vurgu yapılıyor.

37 bin 500 metrekare kapalı alana sahip binada, 400 araç kapasiteli otopark ve teknik mekanlar toplam 15 bin metrekare. AK Parti Genel Merkezi'nde üç dilde simultane tercüme imkanının da olduğu 470 kişilik konferans salonu bulunuyor. Aynı anda birden fazla basın toplantısının düzenlenebildiği binanın en üst katı Genel Başkan katı olarak hizmet veriyor. Ayrıca binada, Genel Başkanın vatandaşlara hitap etmesine imkan tanıyan balkonu da bulunuyor.

AK Parti Genel Merkez binasında Kadın Kolları ve Gençlik Kolları başkanlıklarının yanı sıra iletişim merkezi, Yaşlılar Koordinasyon Merkezi ve Özürlüler Koordinasyon Merkezi birimleri bulunuyor. Genel merkezin dördüncü katında 2 yıl önce bir kütüphane hizmete açıldı. Temel konusu siyaset bilimi olan kütüphanenin koleksiyonunda ekonomi, uluslararası ilişkiler, sosyoloji, hukuk, kamu yönetimi, tarih, eğitim, din, felsefe, psikoloji gibi ilgili disiplinlere ait bilgi kaynakları bulunuyor.

İsmail Acar, Adnan Çoker, Erol Akyavaş'ın tabloları ve Osmanlı fermanlarının duvarlarını süslediği binanın basın merkezinde 3'ü yabancı olmak üzere 48 televizyon kanalının kanalı aynı anda izlenebiliyor.

Depreme dayanıklı olarak inşa edilen binanın büyük salonlarında ve terasında 700 kişilik resepsiyonlar verilebiliyor.

CHP

Bugün Ulus'ta bulunan ikinci meclis binası Türkiye'nin ilk partisinin binası. Cumhuriyet Halk Fırkası, Meclise yakın diye bu binayı kullandı. Bir süre sonra Meclis binası ihtiyaca cevap vermeyince arayış içine girildi ve CHP'nin binasına taşınıldı. CHP uzun bir süre Ulus Rüzgarlı sokaktaki mülkü kendisine ait bir binayı genel merkez olarak kullandı. Ardından genel merkez Üsküp Caddesi'ndeki binaya taşındı.

Türk siyaseti ve CHP tarihinde birçok önemli olaya ev sahipliği yapan bu genel merkez binası, 1995 yılında CHP-SHP birleşmesi ve 1999 yılında CHP'nin seçim barajının altında kalmasının ardından Genel Başkan Deniz Baykal'ın istifası gibi siyasi olaylara sahne oldu. Üsküp Caddesi'ndeki bina, 12 Eylül 1980 döneminde partinin kapatılmasının ardından Devlet Güvenlik Mahkemesi olarak kullanılmıştı.

Daha sonra tekrar CHP'ye geçen bina kısa süre önce tadilattan geçirildi ve CHP'nin kuruluş yıl dönümü olan 9 Eylül'de ''Parti okulu'' olarak hizmete girdi. Yenilenen binada genel başkan ve genel başkan yardımcıları makam odalarının yanı sıra derslikler, konferans salonları, seminer salonları ve kütüphane kuruldu. Binada siyaset eğitimi alacaklara geniş olanaklar yaratıldı.

Türkiye'nin en eski siyasi hareketi olan CHP, müstakil parti binası olan son parti olarak 19 Mayıs 2006 tarihinde Söğütözü'nde yaptırılan, halen kullanılan yeni binasına taşındı.

Tümüyle partinin öz kaynakları kullanılarak yapılan genel merkezde ''akıllı bina'' teknolojisi kullanılıyor. Söğütözü'ndeki genel merkez, 8 bin 700 metrekarelik arsa üzerine kurulu ve 27 bin 400 metrekare kullanım alanına sahip. Üçü zemin altında olmak üzere toplam 20 kattan oluşan binada 600 kişilik konferans salonunun yanı sıra 300 kişilik eğitim salonu yer alıyor. Binada parti tarihinin sergilendiği bir müzede de bulunuyor.

Parti meclisi ve merkez yönetim kurulu toplantıları ile basın toplantılarında kullanılacak üç ayrı salonun daha yer aldığı genel merkezde, genel başkanlık katı 12. katta bulunuyor. Binanın 9, 10 ve 11. katlarında genel sekreter, genel başkan yardımcıları ve genel sekreter yardımcıları ve merkez yönetim kurulu üyelerinin odaları bulunuyor.

Genel merkezde, personel ve konuklar için düzenlenen kafeteryaların yanı sıra, özel konukların ağırlanacağı bir de ''VIP Kafeterya'' yer alıyor.

Sigara içmenin yasak olduğu yeni binada, 330 binek oto ve 10 otobüs kapasiteli kapalı garaj da bulunuyor.

-MHP-

MHP, yeni binasından önce uzun yıllar Strazburg Caddesi, ardından da Karanfil Sokak'taki binalarda çalıştı.

MHP, koalisyon ortağı olduğu dönemde Balgat'ta yeni bir bina yaptırmaya karar verdi. Projesini Ahmet Vefik Alp çizdiği bina 29 Mayıs 2004 günü hizmete girdi.

M, H ve P olarak isimlendirilen ve partinin amblemi üç hilali simgeleyen yarım daire biçimdeki üç ayrı bloktan oluşan ve en yüksek bloğu zemin üstünde 14 kat olan genel merkez binası 49 ayda tamamlandı. 700 kişilik konferans salonu, basın salonu, yemekhane, kafeterya ve kütüphane gibi birimleri olan bina o zamanın parasıyla 17 milyon 300 bin dolara mal oldu.

Yukarıdan bakıldığında yapının ofis kısımlarını oluşturan ve 9 kat yüksekliğindeki üçgen orta avluyu saran M, H ve P olarak adlandırılan 3 yükselen blok, Partinin amblemi olan 'Üç Hilal'i anımsatıyor. Ayrıca 2 adet dairesel şaft üzerinde gökyüzüne doğru 100 metreye çıkan, 360 derece Başkent manzaralı salon ve heliport ile biten ters yarım küre, MHP'nin yükselişini simgeliyor.

Türk-Osmanlı mimari stilinden yorumlanan dairesel ''Genel Başkanlık Köşkü'', ana girişin ''Selçuklu Portalı'', alt katta bayramlaşmalarda kullanılan sanatsal çini işlemeleriyle süslenmiş dairesel ''Divan'' bölümleri bulunuyor. Dokuz kat yüksekliğindeki orta avlu, yabancı adıyla 'atrium', tüm katlardan herkesin birbirini izlemesine olanak veriyor. Zemin kattan 8. katta neler olduğu gözlenebiliyor. Bina içine şeffaflık hakim oluyor. Mimara Ahmet Vefik Alp'e göre bu kurgu, toplumun beklentisi olan ''Devlet idaresinde şeffaflık'' ilkesini MHP'nin benimsediğini ifade ediyor.

Google ve Bloomberg televizyon kanalı tarafından düzenlenen 2011 ''Avrupa Gayrimenkul Ödülü'' yarışmasında MHP Genel Merkezi Binası, Asya Pasifik, Afrika, Amerika ve Ortadoğu bölgelerinde kamu hizmet binaları kategorisinde 1. olan projeler ile aralık ayında Londra Savoy Oteli'nde yer alacak büyük finalde 'Dünyanın En İyisi' payesini kazanmak için yarışacak. MHP binası 2005 yılında da Uluslararası Mimarlar Akademisi Başkanı ve Eski Dünya Mimarlar Birliği Başkanı Prof. Dr. Georgi Stoilov tarafından da ''Türkiye'nin en iyi binası' olarak nitelenmişti.

-Anavatan'dan DP'ye-

Kennedy Caddesi'ndeki bir binada siyasi hayata atılan Anavatan Partisinin kurucu Genel Başkanı Turgut Özal'ın talimatıyla mimar Doğan Tekeli'ye yaptırılan ve birleşmenin ardından bugün DP'nin kullandığı Dışişleri Bakanlığı yanındaki bina, zamanın parasıyla 15 milyon liraya mal olarak 16 Ekim 1989'da açıldı.

Özal, kısa süre sonra Cumhurbaşkanı seçilmesi dolayısıyla binayı fazla kullanamadı. Bina hizmete girerken parti yöneticileri binayı ''arı peteğine'' benzetmişti.

Yıllarca Anavatan Partisine hizmet veren bina önemli siyasi olaylara da ev sahipliği yaptı. Bina, birleşmenin ardından DP tarafından kullanılmaya başladı.

Parti borçlarının ödenebilmesi için binanın bulunduğu kampüse iş merkezi ve rezidans yapılması kararı verildi. Geçtiğimiz günlerde bir kısmı yıkılan binanın yanına söz konusu yerleşim yapılacak. Parti, tadilatın tamamlanmasının ardından aynı yerde hizmet vermeye devam edecek.

Doğru Yol Partisi ise kurulduğu 1983 yılında ilk olarak Cinnah Caddesi'nde siyasi faaliyetlerine başladı. 90'lı yılların başında Akay Caddesi'ne taşınan parti, daha sonra Selanik Caddesi'ne, Mehmet Ağar'ın genel başkanlığı döneminde Balgat'ın Konya Yolu kıyısındaki iş merkezi olarak tasarlanmış binaya geçmişti.

Süleyman Soylu'nun genel başkanlığında Akay Caddesi'ne geri dönen parti, Anavatan birleşmesinin ardından Balgat'taki eski Anavatan binasına ya da partinin adlandırması ile ''DP Turgut Özal Kampüsü''ne taşındı.

-Milli Görüş partileri-

Milli Görüş'ün ilk partisi olan Milli Nizam Partisi (MNP) 26 Ocak 1970 yılında Sümer 2 Sokak'ta kuruldu. Bu partinin kapatılmasının ardından Milli Görüş hareketinin ikinci partisi olan Milli Selamet Partisi (MSP) 11 Ekim 1972 yılında Yukarı Ayrancı Hoşdere'de Alican apartmanında çalışmalara başladı.

Milli Görüş'ün 3. partisi olarak kurulan Refah Partisi ise 1983 yılında Maltepe GMK Bulvarında bir binada kuruldu ve 1986 yılında da şu anda Saadet Partisinin bulunduğu Balgat Ziyabey Caddesi'ndeki genel merkeze taşındı.

Daha sonra Refah Partisinin de kapatılmasının ardından 1997 yılında Milli Görüş hareketinin 4. partisi Fazilet Partisi kuruldu. Fazilet Partisi de Demirtepe Şehit Danış Tunalıgil Caddesi'nde şu anda Eğitim Bir-Sen Genel Merkezi'nin bulunduğu yerde siyasi faaliyetlerini sürdürdü.

Fazilet Partisinin de kapatılmasının ardından Milli Görüş hareketinin son partisi Saadet Partisi 2001 yılında kuruldu. Refah Partisine de ev sahipliği yapan bina şu anda Saadet Partisi Genel Merkezi olarak kullanılıyor.

-DSP-

DSP'nin kuruluş fikri önce Akay Caddesi'nde ''İki odalı bir bodrum katında'' sonra İzmir caddelerindeki binalarda gerçekleşti. Yasaklı olan Bülent Ecevit'in yerine eşi Rahşan Ecevit, 14 Kasım 1985'de Demokratik Sol Partiyi kurdu.

Parti, İçişleri Bakanlığına kuruluş dilekçesi verildikten sonra Mayıs 1986'da Mareşal Fevzi Çakmak Caddesi'ne taşındı ve yaklaşık 25 yıldır aynı binada hizmete devam ediyor.

-HAS PARTİ-

1 Kasım 2010 günü Numan Kurtulmuş tarafından kurulan Has Parti, ilk bina olarak Kişinev Caddesi No: 10 Yıldızevler adresini seçti.

Daha sonra binanın ihtiyaca cevap vermemesi üzerine Oğuzlar Mahallesi 1397 sokağa taşındı.

-BBP

MHP'de fikir ayrılığına girdikten sonra bu partiden ayrılan ve bir helikopter kazasında hayatını kaybeden Muhsin Yazıcıoğlu tarafından 29 Ocak 1993 yılında kurulan parti, Yenişehir Tuna Caddesi'ndeki 5 katlı binayı uzun yıllar genel merkez olarak kullandı.

Parti geçtiğimiz günlerde genel merkezini, Gazi Mahallesi Silahtar Caddesi'ne taşıdı.

-BDP-

HADEP kurulduğu ilk zamanlarda Necatibey Caddesi'ndeki bir binadayken daha sonra Balgat Barış Manço Caddesi 1388 sokağa taşındı.

Bu partinin ardından kurulan DEHAP, DTP ve BDP ''eski bir yöneticiye ait'' olan binayı kullanmaya devam ediyor.