Google'dan süpriz bir doodle: Buckyball - Buckyball Nedir?

Google'dan süpriz bir doodle: Buckyball - Buckyball Nedir?

Google 04.09.2010 tarihinde süpriz bir logo ile karşımıza çıktı. Google'ın süpriz doodle'ı bu sefer nanateknolojinin mimari Richard Buckminster Fuller'i unutmadı ve anasayfasına Buckyball logosunu koydu.

1980’lerde keşfedilen fullerenler grafite benzer yapıdadırlar. Altıgenler oluşturan karbon atomlarının yanısıra bulunan beşgen karbon dizileri molekülü eğerek küre, silindir veya elips hâline getirir. Fullerenlerden ilginç bir tanesi 60 karbon atomu içeren ve futbol topu benzeri bir kafes oluşturan ‘buckyball’dur.

Mimar Buckminster Fuller’in 1967 Montreal Dünya Fuarı için yaptığı küre biçimli yapıdan ilhamla ‘buckminsterfullerene’ adı verilen ve kısaca ‘buckyball’ denilen bu molekül, 20 altıgen ve 12 beşgen oluşturan karbon atomlarının mükemmel bir simetri ve ölçüde bir araya gelmesiyle oluşur. Bu muhteşem üç boyutlu yapısı ile ‘buckyball’ bazı kimyacılar tarafından en güzel molekül olarak adlandırılmaktadır. Küresel karbon moleküllerini keşfeden Robert Curl, Harold Kroto ve Richard Smalley 1996 yılında Nobel ödülünü almışlardır. Fullerenler nanometrik silindirler şeklinde büyütüldüklerinde ise ‘nanotüpler’ olarak karşımıza çıkarlar. Biliyorsunuz nanometre metrenin milyarda biri demek. Yani kolay kolay anlayamayacağımız küçüklükte bir boyut.

BUCKYBALL VİDEOSUNU İZLEDİNİZ Mİ?

Nanotüplerin boyutlarını anlayabilmek için şöyle bir örnek verebiliriz: Dünya ile Ay arasındaki 385,000 km uzunluğunda bir nanotüp olsa, bu nanotüpü yumak gibi doladığınızda sadece bir incir çekirdeği kadar yer kaplayacaktır. Sadece birkaç karbon atomu çapında olup, çapına nisbeten milyonlarca kat uzunlukta yapılabilen nanotüpler hakkında araştırma çalışmaları devam ederken, hangi sahalarda kullanılabilecekleri de inceleniyor. Bu sıradışı karbon molekülleri ile çok hafif uzay, hava ya da kara araçları; gökdelenler; kurşun geçirmez yelekler gibi değişik araç ve malzemelerin yapımı hedefleniyor.

Bir buckyball 20 altıgen ve 12 beşgen şeklinde dizilmiş 60 karbon atomundan eydana gelen küçük futbol topu şeklinde bir moleküldür. Buckyball’lar sadece bir nanometre çapındadırlar. Buckyball’ın kimyasal formülü C60’tır.

Buckyball’lar 1985’te keşfedilmiş ve kendine özgü kubbe yapılarıyla ün yapmış mimar Richard Buckminster Fuller’e saygı olarak buckminsterfullerenler olarak adlandırılmıştır. İsim daha sonradan buckyball olarak kısaltılmıştır.

Buckyball’lar fulleren ailesinin keşfedilen ilk molekülüdür. Bu ailenin tüm elemanları, altıgen veya beşgen şeklinde dizilmiş, bütünüyle karbon atomlarından oluşan kafes şeklinde moleküllerdir. Karbon atomlarından oluşan içi boş, boru şeklinde yapılar olan karbon nanotüpleri de bu aileye aittir.

Fullerenler, karbon atomlarının diziliş biçimlerinden dolayı kendine has özelliklere sahiptir.

Ünlü arama motorlarından olan google her resmi gün ve kültürel günlerde ve ünlülerin dogum günü anmak adına ve diger dinlerin resmi günlerinde sosyelleşmek adına logo cıkarır ve logosuna günün anlamını ifade eden aramalara yol gösterirdi.Fakat 30 Ağustos Zafer Bayramı için özel bir logo çalışma yapmaması dikkatlerden kaçmadı.