Edes Zedelerin 20 Yıllık Çilesi
Dönemin Başbakanı Turgut Özal ve Turizm Bakanı Mesut Yılmaz'ın zengin yabancıları Türkiye'de ev sahibi yapmak için tanıtım reklamlarında yer aldığı Dalaman Eska İncebel Sitesi sakinleri, tapulu ev sahibi olabilmek için 20 yıldır mahkeme mahkeme dolaşıyor
Dönemin Başbakanı Turgut Özal ve Turizm Bakanı Mesut Yılmaz'ın zengin yabancıları Türkiye'de ev sahibi yapmak için tanıtım reklamlarında yer aldığı Dalaman Eska İncebel Sitesi sakinleri, tapulu ev sahibi olabilmek için 20 yıldır mahkeme mahkeme dolaşıyor.
1987 yılında 'Türkiye'nin en büyük tatil köyü' projesiyle Avrupa'da büyük paralar harcanarak tanıtım reklamları ile satışı yapılan Dalaman'a altı kilometre uzaklıktaki ESKA İncebel Sitesi, Orman Bakanlığı tarafından açılan 'Tapu İptal' davası nedeniyle 20 yıldır çözüme kavuşturulamadı. Kullanılmayan lüks villalar her geçen gün çürümeye terk edilirken, bazı villalar da saman deposu olarak kullanılıyor. Birçok villa da sahiplerine ulaşılamaması nedeniyle kapı ve pencereleri bile takılmadan çürümeye terk
edildi.
İncebel Tatil Köyü İmar Güzelleştirme ve Yaşatma Derneği'nin bir önceki Başkanı İbrahim Geçer, 1990 yılında Orman Bakanlığı tarafından açılan dava sürecinin üzerinden 20 yıl geçtiğini belirterek şöyle konuştu: "Dalaman Tapu Dairesi, 1988 yılında, 190'ı yabancı uyruklu, çoğu da çifte vatandaş olan 400 villa sahibine tapularını teslim etti. Villaların sahipleri tapularını alarak gelecek güzel günlerin hayalini kurarken, Orman Bakanlığı, ESKA villalarının ormanlık alana inşa edildiği iddiasıyla 1990 yılında
bütün villa sahiplerine tapu iptal davası açtı. Açılan dava tebligat safhasında. Tahdit var, el değiştiremiyoruz. Tapu iptal davası hâla tebligat safhasında, esasa geçilmedi. 20 yılı geçti."
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne başvuracaklarını anlatan Geçer, şunları söyledi: "Türkiye'de hukuki yollar henüz bitmedi ama, 20 yıl süren bir dava hangi hukuka, hangi kurallara sığar. Eğer Bedrettin Dalan, Turgut Özal ve Selim Edes bu işin içinde olmasaydı, burayı imara açmak mümkün değildi. Yabancıya ev satmışlar. Yabancı geliyor tapu alacak, burası belediye mücavir alanı dışında olduğu için tapu alamıyor. Bunu değiştirmek için kuvvetli bir siyasi irade gerekiyordu. Bunu da o dönemin iktidarı
gerçekleştirerek Dalaman Belediyesi'nin mücavir alanı içine aldı. Bizim kulağımıza gelen laf, Bedrettin Dalan burasını Kapukargın köylülerinden ucuza alarak projeyi bu hale getirdikten sonra Selim Edes'e devretti. Ardından inşaat müsaadesi çıkıyor ve inşaat başlıyor. Bunun için de büyük bir siyasi irade gerekiyordu. Yoksa yapılması mümkün değildi"
YABANCILAR BU SİSTEME ALIŞTI
İbrahim Geçer, yabancıların bu işe alıştığını belirterek, "Kuzey Irak'lı Türkmen, eşi Alman buradan ev aldı. Vatanımdan ev aldığını sandı. Kıbrıs'tan 10'a yakın Türk'ün evi var. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmamalarına rağmen ev aldılar. Küsüp kırılan yabancılar da var. Bir Alman vatandaşı 15 yıl önce ev almış, evinin tapusunu alamayınca 15 yıldır gelmemiş. Geçen sene bir yakını geldi. Kayıtlardan bulduk evini. İçi dayalı döşeli imiş. Ama kapısı kırılmış, evin içi yağmalanmış" diye konuştu.
İncebel Tatil Köyü İmar Güzelleştirme ve Yaşatma Derneği Başkanı Cemal Doğru ise 23 yıldır sitede hukuki nedenlerden dolayı bir yönetim oluşturulamadığını belirterek, "ESKA İncebel evleri için ilk başlarda Almanya'da büyük kampanyalar düzenlendi. Dönemin Başbakanı Turgut Özal, Turizm Bakanı Mesut Yılmaz bu kampanyalarda yer aldı. Gurbetçiler ve zengin Avrupalılara Türkiye'nin en büyük tatil köyü olarak lanse edildi. 659 konut yapılacaktı. İlk başlarda bazı hukuki engeller ile karşılaşılsa da bunlar
aşıldı. 65 ila 150 bin mark arasında fiyat değişiyordu. 50 adet villa kimseye satılmadı. Bu villalar 'Bizimkiler' diye anılıyordu. Bunların içinde üst düzey bürokratlar ve bakanların olduğunu tahmin ediyoruz. Rahmetli Cumhurbaşkanı Özal'ın kızının evi olduğu söyleniyor. Bankada 'Bizimkiler' diye yazıyor. Bu bizimkiler dediklerinin kim olduğunu bilmiyoruz. ESKA'nın üzerine kayıtlı olduğu için kime ait olduğunu bilemiyoruz. Ben merak ediyorum. Diyelim ki mahkemeyi orman kazandı. Bu alana ağaç mı
dikecek Orman Bakanlığı. Yurt dışında tırnakları ile para kazanan insanları bu dağın tepesinde halkı ezmek günah değil mi? Döviz gelirken seviniyorlardı, ağızlarını açtılar mı Almancı oluyorduk. Şimdi nerelerdeler?"
20 KİŞİ DAVA SÜRECİNDE ÖLDÜ
ESKA İncebel Evlerinin dava süreci devam ederken, ESKA'dan ev alan, fakat tapu kaydını üzerine alamadan yaklaşık 20 kişinin hayatını kaybettiği öğrenildi. Bunlar arasında Ebahat Weide, Mukadder Yazar, Hüseyin Semavi, Ali Türker, M. Kemal Güç ve Sabiha Avcal bazıları.
VAKIFBANK DA MAĞDUR
Vakıfbank teminat mektubu ile pazarlanan ESKA İncebel Evleri, Orman Bakanlığı'nın tapu iptal davası açmasından sonra teminatını ödemeyen ev sahiplerinin evleri de Vakıfbank üzerine geçti. Toplam 230 villa sahibi olan Vakıfbank, evleri şimdi ne satabiliyor ne de devredebiliyor. Orman Bakanlığı tarafından açılan tapu iptal davası süreci sürdüğü müddetçe, Vakıfbank da şu anda her birinin değeri yaklaşık 100 bin sterlin dolayında olan 230 villayı elinde bulunduruyor. ESKA İncebel'de toplam 659 konut
bulunuyor. 220 aile aidatını ödüyor, 40 evde sürekli oturuluyor. Evlerden 230'u Vakıfbank'a ait. 50 tanesi Necati Pürmül'e ait. 50 tane de 'Bizimkiler' denilen fakat ESKA üzerine kayıtlı ev var.
ESKA İNCEBEL'İN 23 YILLIK SÜRECİ
1987 yılında, dönemin ünlü işadamlarından Selim Edes'e ait ESKA İnşaat, Dalaman havaalanının hemen yanı başındaki Kapukargın bölgesine ileride "Türkiye'nin en büyük tatil köyü" olarak adlandırılacak olan ve toplam 657 villadan oluşan İncebel Tatil Köyünün inşaatına başladı. Villaların yapılacağı tepenin büyük kısmı tapu sahibi köylülerden satın alınır. Ancak deniz manzaralı, çevresinde selenyum ve kükürtlü suların fışkırdığı bölgenin bir kısmı ormanlık alandır. Ormanlık alan sorunu dönemin Başbakanı
Turgut Özal, Turizm Bakanı Mesut Yılmaz ve Çalışma Bakanı İmren Aykut devreye girerek bir gecede ormanlık alan 'Orman Niteliğini Yitirmiş Alan' ilan edilir. Ankara, ormanlık alanı orman vasfını yitirmiş alan dışına çıkardıktan sonra bu defa devreye Özal'ın pernslerinden biri olarak gösterilen Selim Edes devreye girer ve inşaat başlar.
TEMELİNİ İMREN AYKUT ATTI
Villaların pazarlanması için Almanya'da büyük gazete ilanları verilir, videolu tanıtım toplantıları düzenlenir. Bu video reklâmlarında gurbetçileri ve Alman vatandaşlarını Dalaman'dan villa almaya teşvik eden kişi dönemin Başbakanı Turgut Özal'dır. Özal, "Türkiye hızla gelişen bir ülkedir. Türkiye'de alacağınız bir evin kıymeti, Almanya'ya göre çok daha süratle yükselecek" cümleleriyle villa reklâmında oynayan ilk Türk başbakanı olurken, Turizm Bakanı Mesut Yılmaz da aynı reklâmda yer alır. Eska İncebel
Evlerinin açılış kurdelesini kesen Çalışma Bakanı İmren Aykut ise, "Keşke benim de gücüm yetseydi de ben de buradan bir villa satın alabilseydim" der.
DEVLET GARANTİLİ TEŞVİK
Villalar sadece yurt dışında pazarlandığı için "İhracat Teşvik Belgesi" ile ödüllendirilen Selim Edes, devletten teşvik primi alır. Vakıfbank'ın teminat mektubuyla pazarlanan villaların her biri 1988 yılında 65 bin ila 150 bin mark civarındaki fiyatlarıyla kapışılır. İnşaat başladıktan sonra Türkiye'de yabancıların belediye sınırları dışında mülk sahibi olmasının yasak olması nedeniyle sorun çıkar. Bu defa ESKA İncebel Villaların yapıldığı alan yine Ankara'daki siyasilerce çözüm üretilir ve Dalaman
Belediye sınırlarına dahil edilerek sorun ortadan kalkar.
(BT-
1987 yılında 'Türkiye'nin en büyük tatil köyü' projesiyle Avrupa'da büyük paralar harcanarak tanıtım reklamları ile satışı yapılan Dalaman'a altı kilometre uzaklıktaki ESKA İncebel Sitesi, Orman Bakanlığı tarafından açılan 'Tapu İptal' davası nedeniyle 20 yıldır çözüme kavuşturulamadı. Kullanılmayan lüks villalar her geçen gün çürümeye terk edilirken, bazı villalar da saman deposu olarak kullanılıyor. Birçok villa da sahiplerine ulaşılamaması nedeniyle kapı ve pencereleri bile takılmadan çürümeye terk
edildi.
İncebel Tatil Köyü İmar Güzelleştirme ve Yaşatma Derneği'nin bir önceki Başkanı İbrahim Geçer, 1990 yılında Orman Bakanlığı tarafından açılan dava sürecinin üzerinden 20 yıl geçtiğini belirterek şöyle konuştu: "Dalaman Tapu Dairesi, 1988 yılında, 190'ı yabancı uyruklu, çoğu da çifte vatandaş olan 400 villa sahibine tapularını teslim etti. Villaların sahipleri tapularını alarak gelecek güzel günlerin hayalini kurarken, Orman Bakanlığı, ESKA villalarının ormanlık alana inşa edildiği iddiasıyla 1990 yılında
bütün villa sahiplerine tapu iptal davası açtı. Açılan dava tebligat safhasında. Tahdit var, el değiştiremiyoruz. Tapu iptal davası hâla tebligat safhasında, esasa geçilmedi. 20 yılı geçti."
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne başvuracaklarını anlatan Geçer, şunları söyledi: "Türkiye'de hukuki yollar henüz bitmedi ama, 20 yıl süren bir dava hangi hukuka, hangi kurallara sığar. Eğer Bedrettin Dalan, Turgut Özal ve Selim Edes bu işin içinde olmasaydı, burayı imara açmak mümkün değildi. Yabancıya ev satmışlar. Yabancı geliyor tapu alacak, burası belediye mücavir alanı dışında olduğu için tapu alamıyor. Bunu değiştirmek için kuvvetli bir siyasi irade gerekiyordu. Bunu da o dönemin iktidarı
gerçekleştirerek Dalaman Belediyesi'nin mücavir alanı içine aldı. Bizim kulağımıza gelen laf, Bedrettin Dalan burasını Kapukargın köylülerinden ucuza alarak projeyi bu hale getirdikten sonra Selim Edes'e devretti. Ardından inşaat müsaadesi çıkıyor ve inşaat başlıyor. Bunun için de büyük bir siyasi irade gerekiyordu. Yoksa yapılması mümkün değildi"
YABANCILAR BU SİSTEME ALIŞTI
İbrahim Geçer, yabancıların bu işe alıştığını belirterek, "Kuzey Irak'lı Türkmen, eşi Alman buradan ev aldı. Vatanımdan ev aldığını sandı. Kıbrıs'tan 10'a yakın Türk'ün evi var. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmamalarına rağmen ev aldılar. Küsüp kırılan yabancılar da var. Bir Alman vatandaşı 15 yıl önce ev almış, evinin tapusunu alamayınca 15 yıldır gelmemiş. Geçen sene bir yakını geldi. Kayıtlardan bulduk evini. İçi dayalı döşeli imiş. Ama kapısı kırılmış, evin içi yağmalanmış" diye konuştu.
İncebel Tatil Köyü İmar Güzelleştirme ve Yaşatma Derneği Başkanı Cemal Doğru ise 23 yıldır sitede hukuki nedenlerden dolayı bir yönetim oluşturulamadığını belirterek, "ESKA İncebel evleri için ilk başlarda Almanya'da büyük kampanyalar düzenlendi. Dönemin Başbakanı Turgut Özal, Turizm Bakanı Mesut Yılmaz bu kampanyalarda yer aldı. Gurbetçiler ve zengin Avrupalılara Türkiye'nin en büyük tatil köyü olarak lanse edildi. 659 konut yapılacaktı. İlk başlarda bazı hukuki engeller ile karşılaşılsa da bunlar
aşıldı. 65 ila 150 bin mark arasında fiyat değişiyordu. 50 adet villa kimseye satılmadı. Bu villalar 'Bizimkiler' diye anılıyordu. Bunların içinde üst düzey bürokratlar ve bakanların olduğunu tahmin ediyoruz. Rahmetli Cumhurbaşkanı Özal'ın kızının evi olduğu söyleniyor. Bankada 'Bizimkiler' diye yazıyor. Bu bizimkiler dediklerinin kim olduğunu bilmiyoruz. ESKA'nın üzerine kayıtlı olduğu için kime ait olduğunu bilemiyoruz. Ben merak ediyorum. Diyelim ki mahkemeyi orman kazandı. Bu alana ağaç mı
dikecek Orman Bakanlığı. Yurt dışında tırnakları ile para kazanan insanları bu dağın tepesinde halkı ezmek günah değil mi? Döviz gelirken seviniyorlardı, ağızlarını açtılar mı Almancı oluyorduk. Şimdi nerelerdeler?"
20 KİŞİ DAVA SÜRECİNDE ÖLDÜ
ESKA İncebel Evlerinin dava süreci devam ederken, ESKA'dan ev alan, fakat tapu kaydını üzerine alamadan yaklaşık 20 kişinin hayatını kaybettiği öğrenildi. Bunlar arasında Ebahat Weide, Mukadder Yazar, Hüseyin Semavi, Ali Türker, M. Kemal Güç ve Sabiha Avcal bazıları.
VAKIFBANK DA MAĞDUR
Vakıfbank teminat mektubu ile pazarlanan ESKA İncebel Evleri, Orman Bakanlığı'nın tapu iptal davası açmasından sonra teminatını ödemeyen ev sahiplerinin evleri de Vakıfbank üzerine geçti. Toplam 230 villa sahibi olan Vakıfbank, evleri şimdi ne satabiliyor ne de devredebiliyor. Orman Bakanlığı tarafından açılan tapu iptal davası süreci sürdüğü müddetçe, Vakıfbank da şu anda her birinin değeri yaklaşık 100 bin sterlin dolayında olan 230 villayı elinde bulunduruyor. ESKA İncebel'de toplam 659 konut
bulunuyor. 220 aile aidatını ödüyor, 40 evde sürekli oturuluyor. Evlerden 230'u Vakıfbank'a ait. 50 tanesi Necati Pürmül'e ait. 50 tane de 'Bizimkiler' denilen fakat ESKA üzerine kayıtlı ev var.
ESKA İNCEBEL'İN 23 YILLIK SÜRECİ
1987 yılında, dönemin ünlü işadamlarından Selim Edes'e ait ESKA İnşaat, Dalaman havaalanının hemen yanı başındaki Kapukargın bölgesine ileride "Türkiye'nin en büyük tatil köyü" olarak adlandırılacak olan ve toplam 657 villadan oluşan İncebel Tatil Köyünün inşaatına başladı. Villaların yapılacağı tepenin büyük kısmı tapu sahibi köylülerden satın alınır. Ancak deniz manzaralı, çevresinde selenyum ve kükürtlü suların fışkırdığı bölgenin bir kısmı ormanlık alandır. Ormanlık alan sorunu dönemin Başbakanı
Turgut Özal, Turizm Bakanı Mesut Yılmaz ve Çalışma Bakanı İmren Aykut devreye girerek bir gecede ormanlık alan 'Orman Niteliğini Yitirmiş Alan' ilan edilir. Ankara, ormanlık alanı orman vasfını yitirmiş alan dışına çıkardıktan sonra bu defa devreye Özal'ın pernslerinden biri olarak gösterilen Selim Edes devreye girer ve inşaat başlar.
TEMELİNİ İMREN AYKUT ATTI
Villaların pazarlanması için Almanya'da büyük gazete ilanları verilir, videolu tanıtım toplantıları düzenlenir. Bu video reklâmlarında gurbetçileri ve Alman vatandaşlarını Dalaman'dan villa almaya teşvik eden kişi dönemin Başbakanı Turgut Özal'dır. Özal, "Türkiye hızla gelişen bir ülkedir. Türkiye'de alacağınız bir evin kıymeti, Almanya'ya göre çok daha süratle yükselecek" cümleleriyle villa reklâmında oynayan ilk Türk başbakanı olurken, Turizm Bakanı Mesut Yılmaz da aynı reklâmda yer alır. Eska İncebel
Evlerinin açılış kurdelesini kesen Çalışma Bakanı İmren Aykut ise, "Keşke benim de gücüm yetseydi de ben de buradan bir villa satın alabilseydim" der.
DEVLET GARANTİLİ TEŞVİK
Villalar sadece yurt dışında pazarlandığı için "İhracat Teşvik Belgesi" ile ödüllendirilen Selim Edes, devletten teşvik primi alır. Vakıfbank'ın teminat mektubuyla pazarlanan villaların her biri 1988 yılında 65 bin ila 150 bin mark civarındaki fiyatlarıyla kapışılır. İnşaat başladıktan sonra Türkiye'de yabancıların belediye sınırları dışında mülk sahibi olmasının yasak olması nedeniyle sorun çıkar. Bu defa ESKA İncebel Villaların yapıldığı alan yine Ankara'daki siyasilerce çözüm üretilir ve Dalaman
Belediye sınırlarına dahil edilerek sorun ortadan kalkar.
(BT-