İşyerinde öfke kriziyle nasıl başedilir
Uzmanlara göre öfke krizi daha çok karar mekanizmasında söz hakkı olanlarda görülüyor. Öfke patlamasının yarattığı ruh hali, tüm organizasyona yayılıp verimi düşürüyor.
Psikolog Ferahim Yeşilyurt işyerinde ö ; fke patlamasını , ' Artan stres karşısında ç ; alışanın kendisini kontrol edememesi , saldırgan tepkiler gö ; stermesi ve normalde yapmayacağı davranışlarda bulunması ' şeklinde ö ; zetliyor .
Uzmanlara gö ; re , işyerinde buz gibi hava estiren , ç ; alışma enerjisini negatife ç ; eviren ö ; fke krizinin pek ç ; ok nedeni var .
AŞIRI SORUMLULUK VE MOBBİNG
Yeşilyurt , bu nedenleri işyerinden kaynaklanan ve kişinin kendisiyle ilgili olanlar diye iki grupta topluyor .
' Yoğun ç ; alışma saatleri , mobbing , taktir eksikliği , gö ; rev tanımlarının net olmaması , işten ç ; ıkarılmalar veya ü ; cretlerin zamanında ö ; denmemesi gibi nedenler işyeri kaynaklı ö ; fke nedenleri arasındadır . Aşırı sorumluluk alma , işleri bitirmek iç ; in sü ; rekli fazla mesai yapma , engellenme eşiğinin dü ; şü ; k olması , iş dışı hobilerin olmaması , kendisine haksızlık yapıldığını dü ; şü ; nme gibi etkenler bireysel kaynaklı nedenlerdir . '
DAHA Ç ; OK KİMLERDE GÖ ; RÜ ; LÜ ; R?
Klinik Psikolog Sinem Demir ' e gö ; re , ö ; fke krizi genelikle karar verme mekanizmasındaki kişilerde gö ; rü ; lü ; yor , sö ; z sahibi kişi ö ; zellikle narsist yapıdaysa , ö ; fkelenmek iç ; in hata fırsatı kollamak rutine dö ; nü ; şebiliyor . Demir ' in gö ; rü ; şleri :
' Bu kişiler , ellerindeki maddi , fiziksel ve mevkî ; ye dayalı gü ; cü ; , kendi kişiliklerindeki ' gü ; ç ; ' olarak gö ; rmeye başlayabilir ve narsistleşebilirler . Narsizm işyerine , kişinin kendisini sü ; per gü ; ç ; lü ; ve başarılı gö ; rmesi şeklinde yansıyabilir . Bu algı ile diğerlerine istediği şekilde davranabileceğini , basit nezaket kurallarının karşısındakiler iç ; in geç ; erli olmadığını dü ; şü ; nebilir . İşyerindeki her olumlu ve olumsuz durumun , ' kendi gü ; ç ; ' leri ile ilgili olacağına inandıkları iç ; in de sü ; rekli ayrıntıları tararlar , ufak hataları abartırlar , adeta gü ; ç ; lerini gö ; stermek ve ö ; fke geç ; irmek iç ; in hata fırsatı kollamayı rutin haline getirirler .
EGO ZAYIFLIĞININ İŞARETİ Mİ?
Ö ; fkenin sıklıkla krize dö ; nmesi , kişinin benlik duygusunda yani egoda olgunlaşmamışlığa veya zayıflamaya işaret edebilir . Bu durum , ergenlik ve genç ; yetişkinlik yıllarında değişebilir , psikoterapi ile gü ; ç ; lendirilebilir . Ancak 50 ' li yaşlarda kişilik kemikleşir . Hala değişim olasılığı vardır ama kişi , bu durumu bir sorun olarak gö ; rmü ; yorsa ve suç ; u hep başkalarında arıyorsa , yardım isteme olasılığı dü ; şü ; ktü ; r . '
Demir , ö ; fke krizi geç ; iren kişinin sorun ç ; ö ; zme becerilerinin azaldığını , ö ; fkelendiği durumları değiştiremeyeceğini dü ; şü ; ndü ; ğü ; nde ise ç ; aresizlik hissinin arttığını sö ; ylü ; yor .
' İş yerinin ortalama stres dü ; zeyinin yü ; ksek olmamasına rağmen bir elemanın sıklıkla ö ; fke krizi geç ; irmesi , kişinin engellenme eşiğinin dü ; şü ; k , strese karşı dayanaksız olduğunu dü ; şü ; ndü ; rü ; r . Bu elemanın ö ; fke krizleri , diğer ç ; alışanlara da yayılıyorsa iş yerindeki genel atmosfer olumsuzlaşabilir . '
Ö ; FKE BİRİNCİL DUYGU DEĞİL , SONUÇ ; TUR
Uzmanlar işyerinde duyguların iyi yö ; netilmesi gerektiği konusunda aynı gö ; rü ; şte . Ö ; fke patlaması yaşamamak iç ; in kişinin ö ; ncelikle ilk duygularını anlamaya ç ; alışması gerekiyor . Ç ; ü ; nkü ; ö ; fke birincil duygu değil , yaşanan duyguların bir sonucu .
Peki duygusallığa yer olmayan profesyonel iş yaşamında ö ; fke patlamalarına ve sonuç ; larına maruz kalmamak iç ; in neler yapılabilir? Ferahim Yeşilyurt ' un ö ; nerileri :
' Ö ; ncelikle işyerinde gü ; ven ve adalet sağlanmalı . Maaşlarını zamanında alacağını bilen ve yö ; netimin adil davrandığını dü ; şü ; nen ç ; alışanlar daha rahat olacaklardır . Gö ; rev ve sorumlulukların belirgin biç ; imde pay edilmesi , işten ç ; ıkarma tehtidlerinin hissettirilmemesi ö ; fke krizlerini azaltır .
DEĞİŞTİRME GAYRETİNDEN UZAK DURUN
Ç ; alışanların sizin gibi dü ; şü ; nmelerini ve davranmalarını istediğinizde , onları kendinize benzetmeye ç ; alıştığınızda sıklıkla ö ; fkelenmeye başlarsınız . Kabul etmemiz gereken , herkesin kendine has bireysel ö ; zelliklere sahip olduğudur . Bu dü ; şü ; nceyi kabul ettikç ; e onları daha az değiştirmeye ç ; alışırsınız .
EMPATİ DUYGUNUZU GELİŞTİRİN
Empati becerilerinizi geliştirdikç ; e daha az kızgınlık ve ö ; fke hissetmeye başlarsınız . Başkalarını daha iyi anlamaya ç ; alışanlar daha az ö ; fke yaşarlar . Birbirini anlayamayanlar ise sorunlarını ç ; ö ; zmek iç ; in kavgayı tercih ederler . Eğer işyerindekileri daha iyi anlayabilir , kendinizi onların yerine koyarak dü ; şü ; nebilirseniz , onlara daha az kızdığınızı gö ; receksiniz .
MİZAHI DEVREYE SOKUN
Mizah ö ; fkenin azaltılmasında kullanılabilecek iyi bir yö ; ntemdir . En zor durumlarda bile gü ; lebilmek gerilimi azaltır . Mizah , dikkatinizi durumun ü ; zü ; cü ; yanından uzaklaştırıp , başka tü ; rlü ; yorumlama fırsatı sunar . İlişkilerde mizahı kullanabilmeniz daha az ö ; fke yaşamanıza yardımcı olacaktır .
GEVŞEME EGZERSİZLERİNDEN YARARLANIN
Ö ; fke anında bedenimizde birtakım değişimler meydana gelir . Kas gerginliğinin artması , kalp atışının hızlanması , kesik kesik solunumun gibi . Bunlar aslında hayatta kalmanızı sağlayacak mekanizmaların ü ; rü ; nü ; dü ; r . Sizi tehdit eden bir durumla karşılaştığınızda kendinizi korumak iç ; in gereken enerjiyi bu mekanizma sağlar . Gerginlik sonucu oluşan belirtileri , solunum ve gevşeme egzersizleri ile azaltabilirsiniz .
AĞLAMA DA Ö ; FKE KRİZİDİR
Ö ; fke ' nin ' kriz ' olması iç ; in , o sosyal duruma uygun olmayan duygu ve davranışları iç ; ermesi gerekir . Karşısındaki kişiye sö ; zel veya fiziksel boyutta saldırıda bulunması , yetkilerini o kişinin aleyhine kullanması , konuşmasında tehdit , hakaret , kü ; ç ; ü ; k gö ; rme gibi iç ; eriklerin gö ; zlenmesi gerekir . Ö ; fke krizi her zaman yü ; ksek sesle hakaret , bağırma ve azarlama şeklinde olmayabilir . Kişinin ağlaması , kendinden geç ; mesi , bayılması da ö ; fke krizidir . '
' DAVRANIŞLARINA DİKKAT ET ' DİYEBİLEN BİRİ
Sinem Demir ' in işyerinde ö ; fke patlaması yaşamamak veya ö ; fke kriziyle başa ç ; ıkmak iç ; in ö ; nerileri ise şö ; yle :
' Otorite konumunda olan ve ö ; fke krizleri geç ; iren kişilere psikoterapi desteği almasını ö ; nerecek birileri olmayabilir . Eğer bu bir kişilik ö ; rü ; ntü ; sü ; haline gelmiş ve kişi kendi durumunun normal olduğunu dü ; şü ; nü ; yorsa , ç ; evresindeki insanlar da ' gö ; zlerimi kaparım , paramı alırım ' diyerek , sü ; rekli o kişinin haklılığını destekleyebilirler . Ancak kişi durumunun farkında ve bundan rahatsız ise ve ç ; evresinde , ' davranışlarına dikkat et ' diyebilen birileri barınabilmişse psikolojik tedavi arayışına girebilir .
Otorite konumda olmayıp ö ; fke krizi geç ; iren bir ç ; alışan , değişime aç ; ık ise , psikoterapi desteği almaya yö ; nlendirilebilir . Ancak bö ; yle bir kişi ergenlik ve sonrasındaki dö ; nemde değil de yetişkinlik dö ; nemindeyse , bu destekten faydalanma olasılığı dü ; şü ; k olabilir .
ANLIK Ö ; NERİLER YERİNE FARKINA VARDIRMAK
Ö ; fke krizi , sanıldığı gibi ' anlık patlamalar ' ile aniden ortaya ç ; ıkan durumlar değildir . Kişi sıklıkla ö ; fke krizi geç ; iriyorsa , genel olarak kişiliğinde ve benlik gü ; cü ; nde hassasiyet oluşmaya başlamıştır .
Anlık ö ; nerilerden ziyade , profesyonel destek almaya yö ; nlendirilebilir . Kişinin kendini , ç ; evresindekileri ve sorumluluk sahibi olduğu durumları nasıl algıladığı , ö ; fkesinin hangi sebeplerle tetiklendiği ele alınmalıdır . Ö ; fke krizi eğilimi olan kişi , kesinlikle yanında silah taşımamalıdır . Ç ; ok ö ; fkeleneceğini hissettiği durumlarda ortamdan uzaklaşabilir , hava almaya ç ; ıkabilir . Ancak genel kişilik ve duygudurumu değerlendirilmezse bunlar geç ; ici ö ; nlemlerdir . '
Ntv