AKP bıçak sırtında ilerlemeye devam ediyor
Anayasa görüşmelerinde gerilim yükselirken dün değişikliğin altıncı, yedinci ve sekizinci maddeleri de çok az farkla referandum sınırını geçti ve kabul edildi
YURDAGÜL ŞİMŞEK / RİFAT BAŞARAN / ZİHNİ ERDEM
ANKARA - Meclis’in Anayasa değişikliği mesaisinde üçüncü gün geride kalırken, paketin hemen herkesin üzerinde mutabık kaldığı maddelerinde bile AKP yalnız kaldı. Oy kullanamayan Meclis Başkanı Mehmet Ali Şahin dışında 335 milletvekili bulunan AKP 330 olan referandum sınırını 3 ile 7 oy arasında aşabildi. Muhalefet engelleme girişimlerine devam ederken, sabah saatlerine kadar süren görüşmelerde zaman zaman tansiyon yükseldi ve kavgalar yaşandı.
AKP’nin Anayasa değişiklik teklifinin TBMM Genel Kurulu’ndaki görüşmeleri tam gaz sürüyor. İlk gün 18, ikinci gün 13 saat çalışan Meclis dün de geç saatlere kadar teklif üzerindeki görüşmelerini sürdürdü. Meclis’in önceki gün saat 15:00’te başlayan Anayasa teklifi üzerindeki çalışmaları, saat 04.00’te sona erdi. Genel Kurul’da teklifin üç maddesinin görüşme ve gizli oylamaları, yaklaşık 9 saatte tamamlanabildi. Muhalefet, yine grup önerileri getirip, ‘yoklama’, ‘karar yeter sayısı’ istedi ve değişiklik önergeleri verip, oturumu yöneten başkanın tutumu hakkında usul tartışması açtırarak görüşmeleri engellemeye çalıştı.
Meclis’te oy kullanabilen 335 milletvekiline sahip olan AKP, teklifin maddelerine geçiş oylamasında referandum için gerekli olan 330’u üç oyla aşabildi. AKP, teklifin hemen herkesin üzerinde mutabık kaldığı maddelerindeki oylamada bile zaman zaman kendi milletvekili sayısına ulaşmakta zorlandı. Teklifin, 1. maddesi 336, 2. maddesi 337, 3. maddesi 337, 4. maddesi 336 ile, 5. maddesi 333 oyla kabul edildi. CHP, BDP, DSP, DP ve bazı bağımsızların katılmadığı oylamalarda AKP ve MHP’lilerle üç bağımsız ve bir Türkiye Partisi (TP) milletvekili oy kullandı. Kulislerde oylamalara katılan bağımsızlardan teklife destek verenler olduğu, bu nedenle AKP’nin en az iki firesinin bulunduğu öne sürüldü AKP’lilerin de bu iki firenin kim olduğunu araştırdığı iddia edildi.
Sıra tartışmalı maddede
Genel Kurul dün de saat 11.00’de toplandı. Genel Kurul’da önce muhalefetin grup önerileri tartışıldı. Daha sonra alınan karar uyarınca teklifin Anayasa’nın 53. maddesinde değişiklik yapılarak memurlara ve diğer kamu görevlilerine toplusözleşme yapma hakkı tanıyan 6. madde ele alındı.
6. Madde 336 oyla kabul edildi. Bu maddeye göre toplusözleşme yapılması sırasında uyuşmazlık çıkması halinde, taraflar Kamu Görevlileri Kurulu’na başvurabilecek, kurul kararları kesin ve toplusözleşme hükmünde olacak. Değişiklik ile toplusözleşmenin emeklilere yansıtılmasının yolu da açılıyor.
Teklifin 6. maddesiyle ilgili oy kullanma işlemi sırasında CHP ve AKP milletvekilleri tartıştı. CHP milletvekilleri, bazı AKP milletvekillerinin kabinlerin ve kâtiplerin bulunduğu yerde durmasına tepki gösterdi. CHP’li Ali Rıza Öztürk ise, AKP Grup Başkanvekili Ayşenur Bahçekapılı’ya “döneksin sen, vicdanın sızlıyor, için kan ağlıyor değil mi?” diye bağırdı.
Bir dakikayla kaçan oy
Oylama sürerken AKP’li Cafer Tatlıbel’in Meclis’te olmadığı anlaşıldı. AKP yöneticileri bir yandan Tatlıbel’i bulmaya çalıştı, öbür yandan da süreyi uzatmak için yavaş oy kullandı. Bu duruma da muhalefet tepki gösterdi. Eşini hastaneye götürmek için Meclis’ten ayrılmak zorunda kalan Tatlıbel apar topar Meclis’e döndü. Ancak bir dakika ile oylamayı kaçırdı. 6. maddeden Anayasa’nın ‘Grev hakkı ve lokavt’ başlıklı 54. maddesinde değişiklik içeren 7. maddeye geçildi. Bu madde ile grev esnasında greve katılan işçilerin ve sendikanın kasıtlı veya kusurlu hareketli sonucu grev uygulanan işyerinde sebep oldukları maddi zarardan sendika sorumlu tutulamayacak. Siyasi amaçlı grev ve lokavt, dayanışma grev ve lokavtı, genel grev ve lokavt, işyeri işgali, iş yavaşlatma, verim düşürme, diğer direnişlere ilişkin yasaklar kaldırılıyor. Genel Kurul’daki gizli oylamanın ardından 7. madde 335 oyla kabul edildi ve büyük tartışmalar yaratan parti kapatmalarını Meclis iznine bağlayan 8. maddenin ele alınmasına geçildi.
CHP’den gensoru
CHP, Meclis’in Anayasa görüşmeleri sürerken Başbakan Erdoğan hakkındaki gensoru önergesini TBMM Başkanlığı’na sundu. Gensoruda “ABD ile Almanya’da yürütülen soruşturma ve kovuşturmalarda Türkiye’de rüşvet dağıttığı yargı kararları ile sabit olan Daimler firmasının Türkiye iştiraki, ‘Mercedes-Benz Türk’, Amerikan Delta-Pine firmasının Türkiye iştiraki ‘Turk Deltapine Ltd. Şti. ve Alman firması Siemens’in Türkiye’de dağıttığı rüşvetler hakkında gerekli olan soruşturmaları başlatmayan Başbakan Sayın Tayyip Erdoğan hakkında Anayasa’nın 98. ve 99. maddeleri ile TBMM İçtüzüğü’nün 106. maddeleri gereğince gensoru açılmasını saygılaramızla arz ederiz” ifadesine yer verildi.
Meclis’te, bir yandan Anayasa paketi oylamaları süreci işlerken, bir yandan da içtüzüğe göre gensoru takvimi işleyecek. Buna göre, gensoru önergesi üç gün içinde basılacak, on gün içinde Genel Kurul’da görüşülecek.
CHP’liler bu gensorunun, Anayasa görüşmelerini engelleme taktiğinden çok Başbakan’ın paket ile neden Yüce Divan’ın yapısını bozmak istendiğini anlatmayı hedeflediğini savunuyor.
AKP’li Bahçekapılı için oylama uzatıldı
Oy kullanamayan TBMM Başkanı Mehmet Ali Şahin’in dışında 335 milletvekili olan AKP’nin yöneticileri, hiçbir oylamada fire vermediklerini iddia etti. AKP’liler ise bazı oylamalardaki ‘geçersiz’ ve ‘boş’ oyların kendi milletvekillerine ait olduğunu, bu nedenle sayının 335’in altına düştüğünü savundu. AKP yöneticileri pulların zarftan düşme ihtimaline karşı milletvekillerinden zarfları yapıştırarak oy kutularına atmalarını istedi. AKP’liler ayrıca tasnif komisyonunu oyları sayarken diğer milletvekillerinin bu bölgeye yaklaşmaması uyarısını da yaptı. Bazı AKP’li milletvekillerinin ise ıskarta kutusuna atmaları gereken kullanmadıkları pulları ceplerine koydu.
AKP yönetimi oylamaları da sıkı takip etti. Önceki gece madde oylamaları sırasında İstanbul Milletvekili ve Grup Başkanvekili Ayşe Nur Bahçekapılı’nın oy kullanmadığı fark edilince, oylama süresi biraz uzatıldı. Bu sırada Bahçekapılı bulunarak, oyunu kullanması sağlandı.
‘Ölüm’ ve ‘tehdit’ lafları havada uçuştu
BDP’li Kaplan’ın ‘Uyarıyoruz, tepkimiz sert olur’ dediği TBMM Başkanı Şahin ‘Meclis başkanını öldürtecek misiniz?’ diye sordu. Sonra AKP’lilerle tartışan Kaplan’ın sözleri: ‘Evet tehdit ediyoruz’
ANKARA- Anayasa teklifi görüşmeleri sırasında BDP’li Halis Kaplan oturumu yöneten TBMM Başkanı Mehmet Ali Şahin’e “Sizi uyarıyoruz tepkimiz sert olur, sert” diye bağırdı. Bu sözler üzerine Şahin ‘ne yaparsın Meclis başkanını öldürtecek misin, vurdurtacak mınız” diye tepki gösterdi. AKP’lilerinde “Bizi tehdit mi ediyorsun?” sözlerine Hasip Kaplan’ın sözleri düşündürücüydü: Evet tehdit ediyoruz.”
Anayasa teklifi üzerindeki görüşmelere dün saat 11.00’de toplanan Genel Kurul’da ancak saat 15.42’de başlayabildi. BDP İstanbul Milletvekili Sabahat Tuncel’in önceki günkü oturumda “Türkiye’de savaş” var diyerek başlattığı tartışmanın yarattığı gerilim, dünkü oturumlara da damgasını vurdu. BDP’li Özdal Üçer konuşurken AKP’liler laf atınca TBMM Başkanı Şahin, Üçer’i uyardı. Bunun üzerine BDP’liler Şahin’in iki gündür sürdürdüğü tavrı eleştirerek usul tartışması açılmasını istediler.
BDP’li Ayla Akat Ata, Sebahat Tuncel’in kadın olmasına rağmen ağır hakarete uğradığını savunarak “Meclis Başkanı bunun için Meclis’i ayağa kaldırmalı” dedi. BDP’li Hasip Kaplan ise, Şahin’i eleştirerek, “Sakın ha bu kürsü halkındır, bu kürsü milletindir, biz vekiliyiz. Bu kürsüye söz söyletirsek, kendimize değil, halka söyletmiş oluruz. Biz halk uğruna ölüme gideriz ölüme. Özgürlük için, adalet için, eşitlik için, yeni bir Türkiye, barış, demokrasi için her şeyi söyleyeceğiz ve postallara selam durmayacağız. Kimse de burada onların avukatlığını yapmasın bu kürsülerde. Tarafsız olmaya davet ediyorum. Dün onurumuz kırıldı, halkımızın karşısında bizi susturmaya kalkışmak bu Meclis’te ne demek” diye konuştu.
‘Sert olur, sert olur’
Süresi bitmesine rağmen konuşmasına devam eden Kaplan’ın Meclis Başkanı’na dönerek “Bakın sizi uyarıyoruz tepkimiz sert olur, sert olur, sert olur...” sözleri ise gerginliğe yol açtı. Meclis Başkanı Şahin, “Sizin gibi tecrübeli birine yakıştıramıyorum, oturun yerinize” diye tepki gösterirken, Kaplan’ın “sert olur” sözüne de “Ne yaparsınız, sert olunca ne yaparsınız? Meclis başkanını öldürtecek misiniz, vurdurtacak mısınız, neyi kast ediyorsunuz?” sözleriyle karşılık verdi.
AKP’liler de Kaplan’ın sözüne “Bizi tehdit mi ediyorsun?” diyerek tepki gösterdi. Kaplan AKP sıralarının önüne gelerek “Evet tehdit ediyoruz tepkimiz sert olur, sert olur, sert olur...” diye bağırdı. CHP’li Algan Hacaloğlu da yerinden kalkarak, “Bu ne biçim bir konuşma, ne diyor bu böyle bir seviyede konuşamazsın” diye bağırdı. Meclis Başkanı Şahin ise, dün Genel Kurul’da Sebahat Tuncel’in “Bu ülkede savaş var” sözlerine yönelik “Bu ülkede bir savaş var’ derseniz Türkiye Cumhuriyeti güvenlik güçlerinin başka bir ülkenin güvenlik güçleriyle çarpıştığı anlamına gelir. Türkiye’de güvenlik güçlerimiz terörle mücadele etmektedir. Şu çatı altında görev yapan hiç kimse terör örgütünü sanki Türk Silahlı Kuvvetleri ile çarpışan bir başka ülkenin silahlı gücüymüş gibi takdim edemez” şeklindeki sözlerini yeniden okudu.
BDP’li Özdal Üçer ise Şahin’e “Bunları Genel Kurul’a değil Genelkurmay’a söyle” diyerek tepki gösterdi.
Mumbar Özyürek’in üstüne döküldü
Saatler ilerledikçe TBMM Genel Kurulu’nda sinirler de gerilmeye başladı. Kürsüye gelen yorgun milletvekillerinin dil sürçmeleri bile kavgaları ateşledi. CHP’li Mustafa Özyürek’in başından aşağı AKP’li Zülfikar İzol’un ikram ettiği mumbar dolmasının dökülmesi ise en ilginç anlardandı.
Tutanaklara yansıyan bazı tartışmalar şöyle:
Selçuk Ayhan (CHP): Değerli arkadaşlar, şimdi, bu Anayasa değişikliklerini öyle bir ortamda görüşüyoruz ki, sanki büyük bir şirketten bir iş almışız, on gün süre verilmiş, on gün içinde bu işi bitiremezsek ciddi bir tazminat belirlenmiş her gün için ve 550’ye yakın milletvekili arkadaşımız kulislerde koltukların üzerinde horlayarak, hırlayarak, yüzünü yıkayarak...
Mustafa Elitaş (AKP): Terbiyeli ol!
Ayhan: Tamam arkadaşlar tamam özür diliyorum.
Ayhan: Bakın, size kısa bir referandum yapacağım. Aşağıdaki hayvanları seviyorsanız ‘evet’ deyin, sevmiyorsanız ‘hayır’ deyin: At, eşek, arslan, kaplan, sırtlan, yengeç, akrep, solucan, salyangoz, hamamböceği, fare. Seviyorsanız ‘evet’ deyin, sevmiyorsanız “hayır” deyin.
AKP sıralarından “Hepsini seviyoruz” sesleri..
Mehmet Ocakdan (AKP): Seni de seviyoruz.
Ayhan: Halka sunduğunuz tasarı ne yazık ki bu. Halka ne kadar saygı gösterdiğinizin bir belirtisi.
***
Mumbara üstüne döküldü
Görüşmelerin uzaması üzerine, AKP’li Zülfikar İzol’un çiğköfte partisine karşılık, CHP’li Durdu Özpolat, Meclis lokantasında tüm milletvekillerine işkembe çorbası, mumbar dolması, maraş dondurması ve fıstıklı baklava ikram etti. Garsonların servisi sırasında CHP Saymanı Mustafa Özyürek’in başından aşağı bir tabak mumbar dolması döküldü.
Garsonlar Özyürek’ten özür dilerken, ikram sahibi Özpolat yeni bir takım elbise armağan etti
Radikal