Enflasyon iki tek attı yılın dibini gördü

Gıda fiyatlarındaki düşüşün etkisiyle yıllık enflasyon kasım ayında da düşüşünü sürdürdü. TÜİK verilerine göre, enflasyon kasımda TÜFE'de yüzde 0.03 arttı, ÜFE'de yüzde 0.31 düştü. Yıllık enflasyonda ise hızlı düşüşler görüldü.
Yıllık enflasyon TÜFE'de bir önceki aya göre 1.33 puan gerilemeyle yüzde 7.29 olurken, ÜFE'de bir önceki aya göre 1.75 puan gerilemeyle yüzde 8.17 düzeyinde gerçekleşti. Böylece, yıllık bazda yılın en düşük seviyesine geriledi. Bu veriler, Merkez Bankası'nın yüzde 7.5'lik yılsonu enflasyon tahminiyle paralel bir tablo ortaya koydu. 

Vergi artışı tetikledi
TÜFE, kasımda geçen yılın aralık ayına göre (11 aylık) yüzde 6.72, 12 aylık ortalamalara göre yüzde 8.59 oranında arttı. 11 aylık ÜFE yüzde 7.47 olurken, 12 aylık ortalamalara göre yüzde 8.27 arttı.
Kasım ayında zam şampiyonu unvanı, vergi artışıyla fiyatı yükselen rakı oldu. Rakı, TÜFE kapsamındaki mal ve hizmetler içinde bir önceki aya göre yüzde 19.22 artış ile fiyatı en çok artan ürün oldu. Rakıyı yüzde 18.29 ile bayan mantosu, yüzde 16.15 ile bira, yüzde 13.14 ile erkek kabanı izledi.
TÜFE kapsamında kasımda en fazla fiyat düşüşü yüzde 25.12 ile portakalda yaşandı. Portakalı son dönemde fiyatı hızla artan domates izledi. 

Domateste % 22'lik düşüş
Domates fiyatları yüzde 22.03 düştü. Domatesi yüzde 20.11 ile limon, yüzde 18.60 ile salatalık, yüzde 10.73 ile tavuk eti takip etti. ÜFE kapsamında kasımda bir önceki aya göre en çok fiyat artışı yüzde 15.17 ile LPG'de yaşandı. Bunu yüzde 13.66 ile çocuk ve genç odası takımı, yüzde 10.65 ile erkekler için pamuklu gömlekler, yüzde 10.29 ile domates salçası takip etti. Aynı ayda ÜFE kapsamında en fazla fiyat düşüşü ise bir önceki aya göre yüzde 39.09 ile hamside yaşandı.
TÜFE'de ana harcama grupları itibariyle bir ay önceye göre en yüksek artış yüzde 3.87 ile giyim ve ayakkabı grubunda gerçekleşti. Yıllık bazda TÜFE'de en yüksek artış yüzde 24.54 ile alkollü içecekler ve tütün grubunda gerçekleşti. Onu gıda ve alkolsüz içecekler (yüzde 12.39) izledi.
Sektörel bazda, tarımda yüzde 4.25 düşüş olurken, sanayi sektöründe yüzde 0.63 artış gerçekleşti. Yıllık bazda tarımda fiyatlar yüzde 18.78, sanayide yüzde 5.59 arttı. ÜFE sonuçları sanayinin alt sektörleri bazında değerlendirildiğinde en yüksek aylık artış yüzde 4.77 ile ham petrol ve doğalgaz çıkarımı alt sektöründe görüldü.

 

'MB hedefe öngörülenden daha yakın'
Royal Bank of Scotland ekonomisti Timothy Ash: "Mükemmel bir rakam... Merkez Bankası bir kere daha on ikiden vurdu. Enflasyonun gıda fiyatları ve baz etkisi nedeniyle arttığını ve düşüşe geçeceğini söylemişti. Piyasanın beklentisi TÜFE'de aylık yüzde 0.9 artış olacağı yönündeydi. Bu haberin üzerine tahvil piyasaları uçacaktır. Merkez Bankası, yılsonu için enflasyonun yüzde 7.5 olacağını öngörmüştü. Şu anda bu seviyedeyiz. Merkez'in hedefi olan yüzde 6.5'in ise çok uzağında değiliz. Elbette her şey göreceli. Ama şu anda hedefe piyasaların öngördüğünden çok daha yakınız..."

 

'Şok fiyatlar etkiliyordu'
Akbank Hazine Ekonomisti Seltem İyigün: "Enflasyon beklentilerin altında geldi. Gıda fiyatlarında düşüş görülüyor. Giyim ve ayakkabıda ufak mevsimsellik etkisi var. Ancak tüm endekslerin önceki trendlerine devam etmesi ve önemli artışlar göstermemesi söz konusu. Zaten gıdada şok fiyat artışlarının etkisi oluyordu. Burada düzeltme yapması aylık enflasyona olumlu yansıdı. Yıl sonunda Merkez Bankası'nın hedefinin üst bandının altında kalacağını düşünüyoruz."

'Vergi artışı yansıtılmadı'
Oyak Yatırım Ekonomisti Gülay Elif Girgin: "Kasım ayında alkollü içeceklere yüzde 20-30 aralığında ciddi bir vergi gelmişti. Bu vergi artışının fiyatlara hiçbir şekilde yansıtılmadığını görüyoruz ki, bu durum manşet enflasyonu ciddi şekilde etkilemiş görünüyor. Vergi ayarlaması 28 Ekim'de yapıldı ve kasıma yansımaması ilginç. aralık ayına kalmış olması ihtimalini bu anlamda düşük görüyorum. Diğer önemli kalemde enflasyonda yüzde 30 civarı ağırlığı olan gıda temmuzdan beri ilk defa eksi geldi. Geçen aylarda rekor kırdıktan sonra yüzde 2'ye yakın düşüş görüyoruz ki, bu da sürpriz. Kasımda gıda şimdiye kadar hiç eksi olmadı."

'Beklentilerden çok iyi'
BGC Partners Başekonomisti Özgür Altuğ: "Kasımda TÜFE, İTO İstanbul enflasyon verisinin işaret ettiği gibi gıda fiyatlarında aşağı yönlü düzeltme nedeniyle beklentilerden çok daha iyi geldi. Buna rağmen yıllık TÜFE yüzde 7'nin üzerinde kalarak TCMB'nin yüzde 6.5'lik yıl sonu hedefinin üzerinde. Hedefin üzerinde kalan TÜFE'ye rağmen TCMB'nin global ekonominin durumunu göz önünde bulundurarak enflasyona kısa vadede tepki vereceğini düşünmüyoruz."

'Düşüş 2011'de de sürer'
Finansbank Başekonomisti İnan Demir: "Neredeyse bir kalem bu ay enflasyonu anlatıyor, o da gıda fiyatlarının yüzde 1.9 düşmüş olması. Temel olarak işlenmemiş gıda fiyatlarındaki düzeltme. Böyle bir düzeltme bekliyorduk ama boyutu daha büyük oldu. TCMB'nin politika duruşunu etkilemeyecek ve faizleri uzun süre değiştirmeden tutmasını destekleyecek bir veri. Düşüş trendinin 2011'in ilk çeyreğinde de devam etmesini bekliyoruz."

'Gıda fiyatları yavaşladı'
Destek Menkul Araştırma'dan sorumlu GMY Banu Kıvcı Tokalı: "Düşük kasım enflasyonunda ana etken, gıda fiyatlarında beklenen düzeltme hareketinin gerçekleşmiş olması. İşlenmemiş gıda fiyatlarında ağustos-ekim döneminde kaydedilen toplam yüzde 24.7'lik ciddi artışın ardından, kasımda yüzde 4.5 civarında bir düşüşün yaşandığını hesaplıyoruz. Domates ve et fiyatlarında beklenen düşüş hareketi gerçekleşmiş görünüyor. İşlenmiş gıda fiyatlarındaki artışta da bir yavaşlama sözkonusu. Enflasyondan gelen olumlu sinyaller, Merkez Bankası'nın düşük faiz politikasını devam ettirmede elini de güçlendiriyor."