Pelosi Ermeniler'e SÖZÜNÜ TUTAMADI

Türkiye, Ermeni soykırımı ile ilgili artık olağan hale gelen krizlerden birini daha kıl payı atlattı. Amerikan Temsilciler Meclisi'nin mevcut üyeleri dün, ocak ayında meclis tekrar açılmadan önce son kez bir araya geldi. Ermeni diasporasının yoğun yaşadığı California eyaletinden seçilen Meclis Başkanı Nancy Pelosi'nin bu oturumda Ermeni soykırımı iddiaları ile ilgili tasarıyı gündeme getirmesinden korkuluyordu. Zira tasarının gündeme gelmesi halinde kabul edilme olasılığı yüksek görülüyordu. 

Baskıya dayanamadı
Ancak görev süresi boyunca ABD'nin Ermeni soykırımı iddialarını tanıması için uğraşan Pelosi yoğun baskı karşısında yine geri adım attı. Oturumun dünkü iki bölümünde de tasarı gündeme alınmadı. Noel tatili öncesinde onaylanması gereken diğer tasarıların yetişmesi için oturumun bugüne sarkması da kesinleşti. Ancak bu durumda bile ABD'nin iç meseleleriyle ilgili tasarıların görüşülmesine öncelik verilmesi bekleniyor. Ermeni tasarısına ise sıra gelmesi olası görülmüyor.

Tek oyla geçmişti
Nancy Pelosi 2007 yılında Meclis Başkanlığı'na seçildiğinde benzer bir Ermeni tasarısı Dış İlişkiler Komitesi'nde onaylanmıştı. Pelosi söz verdiği gibi tasarıyı gündeme almayı denemiş, ancak dönemin ABD Başkanı George W. Bush'un ısrarıyla son anda vazgeçmişti. Bu tasarı daha sonra destek kaybederek gündemden tamamen düştü. Ancak Ermeni yanlısı Temsilciler Meclisi üyeleri bu yıl yeni bir tasarıyı Dış İlişkiler Komitesi'ne taşıdı. "Ermeni soykırımını" tanıyan 252 numaralı yasa tasarısı mart ayında tek oy farkla ve Komite Başkanı'nın oy verme süresini uzatması sayesinde kabul edildi. ABD'de Kasım ayında yapılan seçimlerden sonra mecliste çoğunluk Demokratlardan Cumhuriyetçilere geçti. Nancy Pelosi'nin de görevi Türk dostu Cumhuriyetçi John Boehner'e bırakacağı kesinleşmiş oldu. Bu nedenle Pelosi'nin tasarıyı Meclis gündemine sunması için son şansı dünkü oturumdu.

'Nobel'li uyarı
Ama Obama yönetimi ve Türkiye'nin baskısı etkili oldu. Başbakan Tayyip Erdoğan dün 2009'da Nobel Barış Ödülü'nü alan ABD Başkanı Barack Obama'ya gönderme yaparak, "Bize tabii hep Nobel'i barış diye anlattılar, sevgi diye anlattılar. Barışı, sevgiyi savunanların da arkasında duracağına inanıyorum ben" dedi. Türkiye Büyükelçisi Namık Tan da gün boyu vekilleri ve Kongre üzerinde etkisi olan eski dışişleri ve savunma bakanlarını bizzat arayarak destek toplamaya çalıştı. ABD Dışişleri Sözcüsü Philip Crowley ise dün, "Tasarıya muhalefetimizi açıkça ortaya koyduk. Meclisle temas halindeyiz" dedi.

ABD'de 43 eyalet tanıyor
Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komitesi, mart ayında 1915 olaylarını "soykırım" olarak kabul etti. Tasarı Temsilciler Meclisi Genel Kurulu'nda kabul edilse bile herhangi bir yaptırımı bulunmuyor. Ancak sembolik önemi büyük. Ermenilerin Amerikan mahkemelerinde dava açması halinde kilit önem taşıyacağı tahmin ediliyor. ABD'de 50 eyaletten 43'ü, 1915-1923 arası yaşananların "soykırım" olarak tanınması için bireysel beyanda bulundu.

 

İlk kez 1915'te gündeme geldi
Tartışmalı olaylar Amerikan Temsilciler Meclisi'nde ilk kez 1915 yılında gündeme geldi. Ermeni halkının içinde bulunduğu zor koşullar tanındı. 1975, 1984, 1996 yıllarına ait belgelerin yanında, Başkan Ronald Reagan da 1981 yılında olayları "soykırım" olarak nitelendirdi. Aynı yıl Temsilciler Meclisi'nde iddialar tanındı, ancak tasarı Senato'da onaylanmadı.