Cari açık yüzde 1208 arttı
Cari açık 2010 yılı Ekim ayında, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 1208 artışla 3 milyar 677 milyon dolara yükseldi.
Cari açık 2010 yılı Ekim ayında, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 1208 artışla 3 milyar 677 milyon dolara yükseldi.
Merkez Bankası 2010 Yılı Ocak-Ekim Dönemi Ödemeler Dengesi Gelişmeleri’ni açıkladı. Geçen yılın Ekim ayında 332 milyon dolar fazla veren cari işlemler hesabı, bu yılın aynı ayında 3 milyar 677 milyon dolar açık verdi. Cari işlemler açığı yüzde 1208 artış gösterdi. Alt kalemler itibarıyla bakıldığında, dış ticaret açığının geçen yılın Ekim ayına göre yüzde 281.8 oranında artarak 5 milyar 9 milyon dolara ulaşması, bu yılın Ekim ayı cari işlemler hesabının açık vermesinde en büyük etken oldu. Bu yılın Ocak-Ekim döneminde cari işlemler hesabı, 35 milyar 723 milyon dolar açık verdi. Bu rakam 2009 yılının aynı döneminde 9 milyar 199 milyon dolar açık olarak gerçekleşti.
DIŞ TİCARET DENGESİ 42.7 MİLYAR DOLAR AÇIK VERDİ
Geçen yılın ilk 10 aylık döneminde 18 milyar 819 milyon dolar açık veren ödemeler dengesi tablosundaki dış ticaret dengesi, bu yılın aynı döneminde 42 milyar 660 milyon dolar tutarında açık verdi. Bu dönemde, geçen yılın aynı dönemine oranla ihracat (FOB) gelirleri yüzde 11.4 oranında artarak 92 milyar 708 milyon dolara ve bavul ticareti gelirleri de yüzde 7 oranında artarak 4 milyar 252 milyon dolara yükselmişken, altın dahil ithalat (CIF) harcamaları yüzde 30.5 oranında artarak 147 milyar 821 milyon dolara ulaştı. Parasal olmayan altın kalemi, bu yılın ilk 10 ayında 287 milyon dolar tutarında net çıkış kaydetti. Aynı kalem geçen yılın aynı döneminde 2 milyar 527 milyon dolar net giriş kaydetmişti.
NET TURİZM GELİRLERİ YÜZDE 7.9 AZALDI
2010 yılının 10 aylık döneminde turizm gelirleri geçen yılın aynı dönemine oranla yüzde 3.4 azalarak 18 milyar 69 milyon dolara düşerken, turizm giderleri yüzde 17.6 artarak 3 milyar 887 milyon dolara yükseldi. Bunun sonucunda söz konusu dönemde, net turizm gelirlerinin 2009 yılının aynı dönemine oranla yüzde 7.9 azalarak 14 milyar 182 milyon dolara düştüğü gözlemlendi.
Hizmetler başlığının diğer önemli bir kalemi olan taşımacılık kaleminde 2009 yılının Ocak-Ekim döneminde 1 milyar 46 milyon dolar, bu yılın aynı döneminde de 208 milyon dolar tutarında net giriş gerçekleşti. Aynı dönem taşımacılık kalemi alt kalemler itibariyle incelendiğinde, navlun kalemindeki net çıkış bir önceki yılın aynı dönemine oranla yüzde 66.5 oranında artarak 2 milyar 160 milyon dolar olurken, diğer taşımacılık kaleminde gerçekleşen net giriş yüzde 1.1 oranında artışla 2 milyar 368 milyon dolar oldu.
Yurtiçinde yerleşik inşaat şirketlerinin yurtdışında gerçekleştirdikleri inşaat hizmetlerinden kaynaklanan net döviz girişi, 2010 yılının Ocak-Ekim döneminde geçen yılın aynı dönemine oranla yüzde 26.6 azalarak 621 milyon dolar oldu.
Yurtdışında yerleşik kişilerle gerçekleştirilen sigorta ve reasürans işlemlerine ilişkin verilerden oluşan sigorta hizmetleri kalemindeki net çıkış, 2010 yılının 10 aylık döneminde geçen yılın aynı dönemine oranla yüzde 1.5 azalarak 398 milyon dolar oldu. Bu gelişmeler sonucunda, 2009 yılının Ocak-Ekim döneminde toplam 15 milyar 37 milyon dolar fazla veren hizmetler dengesi kalemi, 2010 yılının aynı döneminde yüzde 18.3 azalışla 12 milyar 291 milyon doları fazla verdi.
DOĞRUDAN YATIRIM NET ÇIKIŞI 2.3 MİLYAR DOLAR
Ücret ödemeleri ve yatırım geliri kalemlerinden oluşan gelir dengesi kalemi, 2010 yılının Ocak-Ekim döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 7 azalarak 6 milyar 461 milyon dolar net çıkış kaydetti. Yatırım geliri kaleminin altında yer alan doğrudan yatırımlar, portföy yatırımları ve faizlerden oluşan diğer yatırımlarda gerçekleşen net çıkışlar, sırasıyla 2 milyar 266 milyon, 500 milyon ve 3 milyar 591 milyon dolar oldu. 2010 yılı Ocak-Ekim döneminde uzun ve kısa vadeli kredilere ilişkin faiz giderleri, geçen yılın aynı dönemine oranla yüzde 27 azalarak 4 milyar 439 milyon dolar olarak gerçekleşti.
NET SERMAYE GİRİŞİ 34.4 MİLYAR DOLAR
Geçen yılın Ocak-Ekim döneminde 5 milyar 169 milyon dolar net sermaye girişi gerçekleşen finans hesaplarında, bu yılın aynı döneminde 34 milyar 427 milyon dolar tutarında net giriş oldu. Doğrudan Yatırımlar kalemi altında, Türkiye’deki yabancı sermayeli şirketlerin yurtdışındaki ortaklarından kullandıkları kredileri ve yurtdışında yerleşik kişilerin Türkiye’de gerçekleştirdikleri gayrimenkul alımlarını da içeren yurtdışında yerleşik kişilerin yurtiçinde yaptıkları net yatırımlar, 2009 yılının Ocak-Ekim döneminde 7 milyar 165 milyon dolar olarak gerçekleşmişken 2010 yılının aynı döneminde yüzde 17.9 azalışla 5 milyar 884 milyon dolar oldu.
Yurtdışında yerleşik kişilerin Türkiye’de gerçekleştirdikleri net gayrimenkul alımlarının 2009 yılının aynı dönemine oranla yüzde 36.5 artarak 1 milyar 999 milyon dolara ulaştığı tahmin edilirken, Türkiye’deki yabancı sermayeli şirketlerin yurtdışındaki ortaklarından kullandıkları kredileri yansıtan diğer sermaye kaleminde 171 milyon doları net kredi kullanımı gerçekleşti. Yurtiçinde yerleşik kişilerin yurtdışında yaptıkları net yatırımlarla ilgili olarak, 2009 yılının Ocak-Ekim döneminde net 973 milyon dolar tutarında yatırım yapılmışken 2010 yılının aynı döneminde yapılan yatırım miktarı 1 milyar 292 milyon dolara yükseldi.
Doğrudan yatırımlar kaleminde bu yılın Ocak-Ekim döneminde gerçekleşen net sermaye girişi, 2009 yılının aynı dönemine oranla yüzde 25.8 azalarak 4 milyar 592 milyon dolar oldu. 2009 yılının Ocak-Ekim döneminde 727 milyon dolar net sermaye girişi olan portföy yatırımlarında 2010 yılının aynı döneminde 15 milyar 438 milyon dolar tutarı net giriş gerçekleşti. Alt kalemler itibariyle incelendiğinde, varlıklar başlığı altında, yurtiçinde yerleşik kişilerin yurtdışında menkul değer alım-satımları ile ilgili olarak, 2009 yılının Ocak-Ekim döneminde 2 milyar 125 milyon dolar net alım, 2010 yılının aynı döneminde de 2 milyar 449 milyon dolar tutarında net alım yaptı.
Yurtdışında yerleşik kişiler, hisse senedi piyasasında Ekim ayında 969 milyon dolar tutarında net alım gerçekleştirerek Ocak-Ekim döneminde toplam 3 milyar 523 milyon dolar net alım yaptı. Öte yandan, devlet iç borçlanma senetleri piyasasında Ekim ayında yapılan 1 milyar 473 milyon doları tutarındaki net alımla birlikte Ocak-Ekim 2010 döneminde yurtdışı yerleşik kişilerce toplam 9 milyar 968 milyon dolar tutarında net alım gerçekleştirildi.
BANKALARIN DÖVİZ VARLIKLARI 9.8 MİLYAR DOLAR AZALDI
Ticari ve nakit krediler ile mevduatlardan oluşan diğer yatırımlar kaleminde geçen yılın Ocak-Ekim döneminde 2 milyar 392 milyon dolar net çıkış gerçekleşmişken, 2010 yılının aynı döneminde 23 milyar 800 milyon dolar net giriş oldu. Ticari kredilerde, ihracat karşılığı yurtdışına açılan kredilerle ilgili olarak, bir önceki yılın 10 aylık döneminde 1 milyar 374 milyon dolar tutarında net kredi açılmışken, bu yılın aynı döneminde açılan net kredi miktarı 823 milyon dolar oldu.
Öte yandan, nakit kredilerde geçen yılın ve bu yılın Ocak-Ekim döneminde yurtdışında yerleşik kişilere sırasıyla 33 milyon ve 302 milyon dolar tutarında net kredi açıldı. Bankaların yurtdışı muhabirleri nezdindeki döviz varlıkları, 2009 yılının Ocak-Ekim döneminde 5 milyar 540 milyon dolar azalmışken, 2010 yılının aynı döneminde 9 milyar 815 milyon dolar tutarında azalma gösterdi.
YÜKÜMLÜLÜKLER 16.1 MİLYAR DOLAR ARTTI
2009 yılının Ocak-Ekim döneminde 10 milyar 189 milyon dolar azalış gözlemlenen yükümlülükler kaleminde 2010 yılının aynı döneminde 16 milyar 115 milyon dolar artış oldu. Alt kalemler itibariyle incelendiğinde, ithalat karşılığı sağlanan ticari krediler kaleminde 2010 yılının Ocak-Ekim döneminde 576 milyon dolar net kullanım kaydedildi. Aynı kalemde geçen yılın aynı döneminde 1 milyar 586 milyon dolar net geri ödeme gerçekleşmişti.
Krediler kalemi incelendiğinde ise Genel Hükümet, yurtdışı piyasalar ve diğer uluslararası kuruluşlardan sağlanan uzun vadeli kredilerle ilgili olarak 10 aylık dönemde 2 milyar 728 milyon dolar net kullanım gerçekleştirdi. Bunun yanı sıra, yurtdışından sağlanmış olan kredilerle ilgili olarak, bankacılık sektörü bu yılın Ocak-Ekim döneminde 7 milyar 641 milyon dolar net kullanım, diğer sektörler ise 5 milyar 472 milyon dolar net geri ödeme gerçekleşti. Aynı sektörler, 2009 yılının aynı döneminde sırasıyla 6 milyar 512 milyon dolar ve 8 milyar 661 milyon dolar net geri ödeme kaydetmişti.
11.6 MİLYAR DOLARLIK MEVDUAT GİRİŞİ OLDU
Yurtdışında yerleşik kişilerce Merkez Bankası ile yurtiçinde yerleşik bankalarda tutulan mevduat hesaplarından oluşan mevduatlar kaleminde, geçen yılın Ocak-Ekim döneminde 3 milyar 738 milyon dolar net giriş gerçekleşmişken, bu yılın aynı döneminde 11 milyar 551 milyon dolar tutarında net giriş gözlemlendi. Bu dönemde yurtdışı bankaların yurtiçinde tuttukları net mevduat tutarı 12 milyar 291 milyon dolar tutarında arttı. Resmi rezervler, 2009 yılının Ocak-Ekim döneminde 642 milyon dolar azalırken, bu yılın aynı döneminde 9 milyar 403 milyon dolar arttı. (ANKA)
Merkez Bankası 2010 Yılı Ocak-Ekim Dönemi Ödemeler Dengesi Gelişmeleri’ni açıkladı. Geçen yılın Ekim ayında 332 milyon dolar fazla veren cari işlemler hesabı, bu yılın aynı ayında 3 milyar 677 milyon dolar açık verdi. Cari işlemler açığı yüzde 1208 artış gösterdi. Alt kalemler itibarıyla bakıldığında, dış ticaret açığının geçen yılın Ekim ayına göre yüzde 281.8 oranında artarak 5 milyar 9 milyon dolara ulaşması, bu yılın Ekim ayı cari işlemler hesabının açık vermesinde en büyük etken oldu. Bu yılın Ocak-Ekim döneminde cari işlemler hesabı, 35 milyar 723 milyon dolar açık verdi. Bu rakam 2009 yılının aynı döneminde 9 milyar 199 milyon dolar açık olarak gerçekleşti.
DIŞ TİCARET DENGESİ 42.7 MİLYAR DOLAR AÇIK VERDİ
Geçen yılın ilk 10 aylık döneminde 18 milyar 819 milyon dolar açık veren ödemeler dengesi tablosundaki dış ticaret dengesi, bu yılın aynı döneminde 42 milyar 660 milyon dolar tutarında açık verdi. Bu dönemde, geçen yılın aynı dönemine oranla ihracat (FOB) gelirleri yüzde 11.4 oranında artarak 92 milyar 708 milyon dolara ve bavul ticareti gelirleri de yüzde 7 oranında artarak 4 milyar 252 milyon dolara yükselmişken, altın dahil ithalat (CIF) harcamaları yüzde 30.5 oranında artarak 147 milyar 821 milyon dolara ulaştı. Parasal olmayan altın kalemi, bu yılın ilk 10 ayında 287 milyon dolar tutarında net çıkış kaydetti. Aynı kalem geçen yılın aynı döneminde 2 milyar 527 milyon dolar net giriş kaydetmişti.
NET TURİZM GELİRLERİ YÜZDE 7.9 AZALDI
2010 yılının 10 aylık döneminde turizm gelirleri geçen yılın aynı dönemine oranla yüzde 3.4 azalarak 18 milyar 69 milyon dolara düşerken, turizm giderleri yüzde 17.6 artarak 3 milyar 887 milyon dolara yükseldi. Bunun sonucunda söz konusu dönemde, net turizm gelirlerinin 2009 yılının aynı dönemine oranla yüzde 7.9 azalarak 14 milyar 182 milyon dolara düştüğü gözlemlendi.
Hizmetler başlığının diğer önemli bir kalemi olan taşımacılık kaleminde 2009 yılının Ocak-Ekim döneminde 1 milyar 46 milyon dolar, bu yılın aynı döneminde de 208 milyon dolar tutarında net giriş gerçekleşti. Aynı dönem taşımacılık kalemi alt kalemler itibariyle incelendiğinde, navlun kalemindeki net çıkış bir önceki yılın aynı dönemine oranla yüzde 66.5 oranında artarak 2 milyar 160 milyon dolar olurken, diğer taşımacılık kaleminde gerçekleşen net giriş yüzde 1.1 oranında artışla 2 milyar 368 milyon dolar oldu.
Yurtiçinde yerleşik inşaat şirketlerinin yurtdışında gerçekleştirdikleri inşaat hizmetlerinden kaynaklanan net döviz girişi, 2010 yılının Ocak-Ekim döneminde geçen yılın aynı dönemine oranla yüzde 26.6 azalarak 621 milyon dolar oldu.
Yurtdışında yerleşik kişilerle gerçekleştirilen sigorta ve reasürans işlemlerine ilişkin verilerden oluşan sigorta hizmetleri kalemindeki net çıkış, 2010 yılının 10 aylık döneminde geçen yılın aynı dönemine oranla yüzde 1.5 azalarak 398 milyon dolar oldu. Bu gelişmeler sonucunda, 2009 yılının Ocak-Ekim döneminde toplam 15 milyar 37 milyon dolar fazla veren hizmetler dengesi kalemi, 2010 yılının aynı döneminde yüzde 18.3 azalışla 12 milyar 291 milyon doları fazla verdi.
DOĞRUDAN YATIRIM NET ÇIKIŞI 2.3 MİLYAR DOLAR
Ücret ödemeleri ve yatırım geliri kalemlerinden oluşan gelir dengesi kalemi, 2010 yılının Ocak-Ekim döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 7 azalarak 6 milyar 461 milyon dolar net çıkış kaydetti. Yatırım geliri kaleminin altında yer alan doğrudan yatırımlar, portföy yatırımları ve faizlerden oluşan diğer yatırımlarda gerçekleşen net çıkışlar, sırasıyla 2 milyar 266 milyon, 500 milyon ve 3 milyar 591 milyon dolar oldu. 2010 yılı Ocak-Ekim döneminde uzun ve kısa vadeli kredilere ilişkin faiz giderleri, geçen yılın aynı dönemine oranla yüzde 27 azalarak 4 milyar 439 milyon dolar olarak gerçekleşti.
NET SERMAYE GİRİŞİ 34.4 MİLYAR DOLAR
Geçen yılın Ocak-Ekim döneminde 5 milyar 169 milyon dolar net sermaye girişi gerçekleşen finans hesaplarında, bu yılın aynı döneminde 34 milyar 427 milyon dolar tutarında net giriş oldu. Doğrudan Yatırımlar kalemi altında, Türkiye’deki yabancı sermayeli şirketlerin yurtdışındaki ortaklarından kullandıkları kredileri ve yurtdışında yerleşik kişilerin Türkiye’de gerçekleştirdikleri gayrimenkul alımlarını da içeren yurtdışında yerleşik kişilerin yurtiçinde yaptıkları net yatırımlar, 2009 yılının Ocak-Ekim döneminde 7 milyar 165 milyon dolar olarak gerçekleşmişken 2010 yılının aynı döneminde yüzde 17.9 azalışla 5 milyar 884 milyon dolar oldu.
Yurtdışında yerleşik kişilerin Türkiye’de gerçekleştirdikleri net gayrimenkul alımlarının 2009 yılının aynı dönemine oranla yüzde 36.5 artarak 1 milyar 999 milyon dolara ulaştığı tahmin edilirken, Türkiye’deki yabancı sermayeli şirketlerin yurtdışındaki ortaklarından kullandıkları kredileri yansıtan diğer sermaye kaleminde 171 milyon doları net kredi kullanımı gerçekleşti. Yurtiçinde yerleşik kişilerin yurtdışında yaptıkları net yatırımlarla ilgili olarak, 2009 yılının Ocak-Ekim döneminde net 973 milyon dolar tutarında yatırım yapılmışken 2010 yılının aynı döneminde yapılan yatırım miktarı 1 milyar 292 milyon dolara yükseldi.
Doğrudan yatırımlar kaleminde bu yılın Ocak-Ekim döneminde gerçekleşen net sermaye girişi, 2009 yılının aynı dönemine oranla yüzde 25.8 azalarak 4 milyar 592 milyon dolar oldu. 2009 yılının Ocak-Ekim döneminde 727 milyon dolar net sermaye girişi olan portföy yatırımlarında 2010 yılının aynı döneminde 15 milyar 438 milyon dolar tutarı net giriş gerçekleşti. Alt kalemler itibariyle incelendiğinde, varlıklar başlığı altında, yurtiçinde yerleşik kişilerin yurtdışında menkul değer alım-satımları ile ilgili olarak, 2009 yılının Ocak-Ekim döneminde 2 milyar 125 milyon dolar net alım, 2010 yılının aynı döneminde de 2 milyar 449 milyon dolar tutarında net alım yaptı.
Yurtdışında yerleşik kişiler, hisse senedi piyasasında Ekim ayında 969 milyon dolar tutarında net alım gerçekleştirerek Ocak-Ekim döneminde toplam 3 milyar 523 milyon dolar net alım yaptı. Öte yandan, devlet iç borçlanma senetleri piyasasında Ekim ayında yapılan 1 milyar 473 milyon doları tutarındaki net alımla birlikte Ocak-Ekim 2010 döneminde yurtdışı yerleşik kişilerce toplam 9 milyar 968 milyon dolar tutarında net alım gerçekleştirildi.
BANKALARIN DÖVİZ VARLIKLARI 9.8 MİLYAR DOLAR AZALDI
Ticari ve nakit krediler ile mevduatlardan oluşan diğer yatırımlar kaleminde geçen yılın Ocak-Ekim döneminde 2 milyar 392 milyon dolar net çıkış gerçekleşmişken, 2010 yılının aynı döneminde 23 milyar 800 milyon dolar net giriş oldu. Ticari kredilerde, ihracat karşılığı yurtdışına açılan kredilerle ilgili olarak, bir önceki yılın 10 aylık döneminde 1 milyar 374 milyon dolar tutarında net kredi açılmışken, bu yılın aynı döneminde açılan net kredi miktarı 823 milyon dolar oldu.
Öte yandan, nakit kredilerde geçen yılın ve bu yılın Ocak-Ekim döneminde yurtdışında yerleşik kişilere sırasıyla 33 milyon ve 302 milyon dolar tutarında net kredi açıldı. Bankaların yurtdışı muhabirleri nezdindeki döviz varlıkları, 2009 yılının Ocak-Ekim döneminde 5 milyar 540 milyon dolar azalmışken, 2010 yılının aynı döneminde 9 milyar 815 milyon dolar tutarında azalma gösterdi.
YÜKÜMLÜLÜKLER 16.1 MİLYAR DOLAR ARTTI
2009 yılının Ocak-Ekim döneminde 10 milyar 189 milyon dolar azalış gözlemlenen yükümlülükler kaleminde 2010 yılının aynı döneminde 16 milyar 115 milyon dolar artış oldu. Alt kalemler itibariyle incelendiğinde, ithalat karşılığı sağlanan ticari krediler kaleminde 2010 yılının Ocak-Ekim döneminde 576 milyon dolar net kullanım kaydedildi. Aynı kalemde geçen yılın aynı döneminde 1 milyar 586 milyon dolar net geri ödeme gerçekleşmişti.
Krediler kalemi incelendiğinde ise Genel Hükümet, yurtdışı piyasalar ve diğer uluslararası kuruluşlardan sağlanan uzun vadeli kredilerle ilgili olarak 10 aylık dönemde 2 milyar 728 milyon dolar net kullanım gerçekleştirdi. Bunun yanı sıra, yurtdışından sağlanmış olan kredilerle ilgili olarak, bankacılık sektörü bu yılın Ocak-Ekim döneminde 7 milyar 641 milyon dolar net kullanım, diğer sektörler ise 5 milyar 472 milyon dolar net geri ödeme gerçekleşti. Aynı sektörler, 2009 yılının aynı döneminde sırasıyla 6 milyar 512 milyon dolar ve 8 milyar 661 milyon dolar net geri ödeme kaydetmişti.
11.6 MİLYAR DOLARLIK MEVDUAT GİRİŞİ OLDU
Yurtdışında yerleşik kişilerce Merkez Bankası ile yurtiçinde yerleşik bankalarda tutulan mevduat hesaplarından oluşan mevduatlar kaleminde, geçen yılın Ocak-Ekim döneminde 3 milyar 738 milyon dolar net giriş gerçekleşmişken, bu yılın aynı döneminde 11 milyar 551 milyon dolar tutarında net giriş gözlemlendi. Bu dönemde yurtdışı bankaların yurtiçinde tuttukları net mevduat tutarı 12 milyar 291 milyon dolar tutarında arttı. Resmi rezervler, 2009 yılının Ocak-Ekim döneminde 642 milyon dolar azalırken, bu yılın aynı döneminde 9 milyar 403 milyon dolar arttı. (ANKA)