Dünya kura kilitlendi

Türkiye'de Merkez Bankası'nın kura müdahale edip etmeyeceği tartışmaları süredursun, aşırı değerlenen para birimlerine karşı dünyanın dört bir yanındaki merkez bankaları her gün yeni bir adım ve önlem alıyor. Japonya, Brezilya, Güney Kore, Kolombiya, Şili ve Tayvan'ın para birimlerinin değerini düşürmek için yaptığı müdahaleler ve aldıkları önlemlerin ardından, ABD ile Çin arasında iki yıldır süren düşük kur tartışmaları iyice kızıştı. Eylül ortasında 100 milyar yen karşılığı dolar alarak 6 yıl aradan sonra kura müdahale eden Japonya Merkez Bankası, yetersiz kalan bu adımın ardından yeni önlemler aldı. Faiz oranını yüzde 0.1'den 0-0.1 aralığına indiren banka, borsa yatırım fonu ve devlet tahvilleri satın almak için de 60 milyar dolarlık bir fon oluşturdu. Geçtiğimiz haftalarda para birimi realin aşırı değerlenmesinin önüne geçmek için sınırsız dolar alımı yapacağını açıklayan Brezilya, yabancı yatırımcılardan aldığı tobin vergisini yüzde 2'den yüzde 4'e çıkardı. Güney Kore'de ise regülatörler para birimi wonu korumak için 19 Ekim'den itibaren kreditörlerin yabancı para türevlerini kullanımını denetlemeye başlayacaklarını açıkladı.

'KURA KARŞI G-4 OLUŞTURULSUN'
Dünyada kur savaşlarının iyiden iyiye alevleneceği ortaya çıkarken, daha önce gizli kur savaşı ihtimalini düşük gören Uluslararası Para Fonu Başkanı Dominique Strauss-Kahn, durumun ciddiyetini kavradı ve önceki gün kur savaşına karşı işbirliği yapılmasını istedi. Ardından bir uyarı da Dünya Bankası Başkanı Robert Zoellick'ten geldi. Zoellick, "Ciddi şekilde dikkat edilmesi gereken konuların başında kur savaşları, korumacılık, varlık balonları ve gıda fiyatlarındaki oynaklık var" dedi. Dünyanın önde gelen bankalarının üst örgütü olan Uluslararası Finansman Enstitüsü, G-20'nin döviz kuru sorunlarını çözemediği gerekçesiyle ABD, AB, Çin ve Japonya'dan oluşacak bir G-4 grubunun kurulması gereğini savundu.

Türkiye'de durum ne?
TÜRKİYE'DE de aşırı değerli TL'nin köpüğünün alınmasında göstermelik adımlar atan Merkez Bankası, 16 Eylül'de gecelik faizi indirdi. 23 Eylül'de de zorunlu karşılıkları artıran banka, döviz alım ihalalerinde yöntem değişikliğine gitti ancak bu adımlar kuru etkilemedi. Tobin'e sıcak bakmayan Türkiye, bunun yerine yerli yatırımcının borsaya girmesini teşvik için hisse senetlerinde stopajı yerliler için de sıfırlıyor.

Çin, AB'nin "Yuanın değerini artır" talebini geri çevirdi
İKİ yıldır ABD'nin para birimi yuanının değerini artırması için yaptığı baskılara göğüs geren Çin, Avrupa ülkelerinin de yuanın değerini daha hızlı yükseltmesi talebini geri çevirdi. Hedeflerinin kur istikrarını sürdürmek olduğunu vurgulayan Çin Başbakanı Wen Jiabao, rezerv para politikasındaki kararlılıklarına dikkat çekti. ABD ve AB, Çin'i kendi ihracatını desteklemek için yuanı yapay düzeyde düşük tutmak ve böylece daha ileri Batı ekonomilerinde istihdam ve rekabetçiliğe zarar vermekle suçluyor.

Kolombiya da dolar alımına başladı
KOLOMBİYA Merkez Bankası da aşırı değerlenen para birimi peso için müdahale kararı aldı. Banka, önümüzdeki 4 ay için en az 20 milyon dolar alım gerçekleştirecek. Kolombiya hükümeti, 2009 sonundan bu yana dolara karşı yüzde 13 değerlenen pesonun kontrol altında tutulması için gerekli tüm adımları atacaklarını duyurdu.

Japonya, yen düşsün diye para saçıyor
JAPONYA Merkez Bankası (BoJ) süpriz kararlara imza atarak faizi yüzde 0.1'den yüzde 0-0.1 aralığına indirdi. Faiz oranlarını, fiyat gelişmelerinin dengelendiği yargısına varana kadar sıfır seviyesinde tutacaklarının vugulayan BoJ, devlet, şirket ve varlık destekli şirket tahvili gibi finansal varlıkların alımı için 5 trilyon yen (60 milyar dolar) büyüklüğünde geçici bir fon oluşturacak. BoJ geçtiğimiz ayın ortalarında da yaklaşık 100 milyar yen tutarında dolar alarak 6 yıl aranın ardından ilk kez kura doğrudan müdahalede bulunmuştu.

Güney Kore de sıcak parayı denetleyecek
BREZİLYA'NIN yeni tedbirlerine paralel olarak Güney Kore de ek müdahaleler için düğmeye bastı. Sıcak para girişinden doğan piyasadaki oynaklığı kontrol altına almak için bir takım önlemler almaya hazırlananan Güney Koreli regülatörler, para birimi wonu korumak adına 19 Ekim'den itibaren kreditörlerin yabancı para türevlerini kullanımını denetlemeye başlayacak. İlk etapta 5 bankanın inceleneceği öğrenilirken, spekülatif para akışını kontrol altında tutmaya çalışan maliye bakanlığı, bankalara da türev pozisyonlarındaki yeni uygulamalara uyma çağrısında bulundu.

Tayvan'a hızlı sıcak para akışı sürüyor
DAHA önce piyasadan yüklü bir dolar alımı gerçekleştiren Tayvan'a sadece eylülde giren sıcak para tutarı 8.4 milyar dolar. Tayvan Merkez Bankası Başkanı Perng Fai-nan, ülkeye gerçekleşen hızlı sıcak para akışını değerlendirmek ve Tayvan dolarındaki aşırı değerlenmenin önüne geçmek için olağanüstü bir toplantı gerçekleştirdi. Tayvan'ın piyasadan yeniden dolar satın alması gündemde.

Şili de katı önlemler alıyor
BREZİLYA'NIN içinde bulunduğu duruma benzer bir görüntü çizen Şili de kura müdahale etti. Şili hükümeti, haziran ayı başından bu yana dolara karşı yüzde 12 değerlenen parasını korumak için merkez bankasının da Kolombiya ve Brezilya gibi benzer bir yöntemi izlemesini istedi. Şili Devlet Başkanı Sebastian Pinera, pesonun değer artışıyla ilgili kaygıların arttığını belirterek, hükümetin merkez bankası yönetimi ile biraraya gelerek, daha rekabetçi bir para birimi için uygulanacak politikaların kordine edileceğini açıkladı.

Brezilya tobin vergisini ikiye katladı
BREZİLYA, geçen hafta son iki yılın en yüksek seviyesine gelen realdeki artışları önlemek için yabancı yatırımcılardan aldığı tobin vergisini iki kat artırdı. Para biriminin değerlenmesine neden olan sıcak para girişlerini kontrol altına almaya çalışan Brezilya'nın Maliye Bakanı Guido Mantega, IOF vergisi adı verilen vergiyi yüzde 2 seviyesinden yüzde 4'e yükseltti. Mantega, "Karşımızda kur savaşı tehlikesi var ve bu bizi kaygılandırıyor. Tek tek önlemler yerine eşgüdümlü önlemler almalıyız" dedi. Brezilya, geçtiğimiz haftalarda da piyasadan sınırsız dolar alımı gerçekleştireceğini açıklamıştı.