Sebze zamları tavan yaptı
2008'i yüzde 10 ile tamamlayan enflasyon, geçen yıl yüzde 6,5 ile Merkez Bankası'nın hedefiyle uyumlu gerçekleşti.
Aralık ayında ise tüketici fiyatları (TÜFE) yüzde 0,53, ÜFE yüzde 0,66 ile tahminlerin üzerinde geldi. Başta sebze olmak üzere gıda fiyatlarında yaşanan hızlı fiyat artışları, geçen ayki enflasyon oranlarının yüksek çıkmasında etkili oldu.
Küresel kriz sebebiyle düşüşe geçen enflasyon, 2009 yılında hedefe uygun gerçekleşti. Yıllık enflasyon tüketici fiyatlarında (TÜFE) yüzde 6,53, üretici fiyatlarında (ÜFE) yüzde 5,93 olarak belirlendi. Aralıkta ise TÜFE'de yüzde 0,53, ÜFE'de yüzde 0,66 fiyat artışı yaşandı. Böylece enflasyon aylıkta tahminlerin üstüne çıkarken yıllıkta Merkez Bankası'nın hedefiyle uyumlu patikada kaldı. Ekonomistler, sebze fiyatlarında yaşanan hızlı yükselişin aralıkta enflasyonun beklentilerin üzerinde çıkmasında etkili olduğunu belirtiyor.
Merkez Bankası 2009 enflasyon hedefini yüzde 7,5 olarak belirlerken, +-2 oranında belirsizlik aralığı bulunuyor. Enflasyon yüzde 5,5'in altında gerçekleşseydi hedefle uyumlu patikadan sapacağı için Merkez Bankası hükümete 'mazeret' mektubu yazmak zorunda kalacaktı. Ancak yüzde 6,5'lik enflasyon hedefle uyumlu patikada kaldığı için enflasyonda Merkez Bankası'nın eli rahat olacak.
Aralık ayına ilişkin özel kapsamlı tüketici fiyatları endeksi göstergelerine bakıldığında, 'çekirdek enflasyon' yerine açıklanan TÜFE göstergeleri geçen ay, mevsimlik ürünler hariç yüzde 0,35 artarken, işlenmemiş gıda ürünleri hariç ise yüzde 0,01 azaldı. Fiyatlar, enerji hariç yüzde 0,51 artarken, işlenmemiş gıda ürünleri ve enerji hariç yüzde 0,16 azaldı.
Enerji hariç ve alkollü içkiler ile tütün ürünleri hariç de fiyatlar yüzde 0,54 artış gösterdi. TÜFE'de ana harcama grupları itibarıyla bir ay önceye göre en yüksek artış yüzde 2,22 ile gıda ve alkolsüz içecekler grubunda gerçekleşti. Aralıkta endekste yer alan gruplardan haberleşmede yüzde 0,93, lokanta ve otellerde yüzde 0,63, çeşitli mal ve hizmetlerde yüzde 0,50, konutta yüzde 0,49 artış görüldü.
Alkollü içecekler ve tütünde yüzde 0,05, ulaştırmada yüzde 0,26, ev eşyasında yüzde 0,36, eğlence ve kültürde yüzde 0,38, sağlıkta yüzde 0,44, giyim ve ayakkabıda yüzde 2,79 düşüş yaşanırken, eğitim grubunda değişim olmadı.
Geçen yıl TÜFE'de en yüksek artış yüzde 20,91 ile alkollü içecekler ve tütün grubunda gerçekleşti. Onu yüzde 13,75'le çeşitli mal ve hizmetler, yüzde 9,26 ile gıda ve alkolsüz içecekler, yüzde 8,92 ile eğlence ve kültür, yüzde 7,89 ile ulaştırma, yüzde 7,31 ile lokanta ve oteller izledi.
Tarım sektörü endeksinde, bir önceki yılın aralık ayına göre yüzde 14,22, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 14,22 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 2,34 artış gerçekleşti. Sanayi sektörü endeksinde ise bir önceki yılın aralık ayına göre yüzde 4,14, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 4,14 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 1,02 artış yaşandı.
ÜFE sonuçları sanayinin alt sektörleri bazında değerlendirildiğinde aralıkta en yüksek aylık artış yüzde 10,27 ile ham petrol ve doğalgaz çıkarımı alt sektöründe gerçekleşti. Sanayinin üç sektöründen madencilik ve taş ocakçılığı sektöründe yüzde 2,31, elektrik, gaz, su sektöründe yüzde 0,64, imalat sanayi sektöründe yüzde 0,28 artış yaşandı.
ZAM ŞAMPİYONU SALATALIK
Aralık ayının zam şampiyonu yüzde 31,63'le salatalık oldu. Onu yüzde 30,61'le patlıcan, yüzde 30,54'le sivri biber, yüzde 29,80'le domates, yüzde 21,22'yle kabak, yüzde 19,59'la kuru soğan takip etti. Geçen ay fiyatı en fazla düşen ürün, yüzde 15,12 ile portakal oldu.
Küresel kriz sebebiyle düşüşe geçen enflasyon, 2009 yılında hedefe uygun gerçekleşti. Yıllık enflasyon tüketici fiyatlarında (TÜFE) yüzde 6,53, üretici fiyatlarında (ÜFE) yüzde 5,93 olarak belirlendi. Aralıkta ise TÜFE'de yüzde 0,53, ÜFE'de yüzde 0,66 fiyat artışı yaşandı. Böylece enflasyon aylıkta tahminlerin üstüne çıkarken yıllıkta Merkez Bankası'nın hedefiyle uyumlu patikada kaldı. Ekonomistler, sebze fiyatlarında yaşanan hızlı yükselişin aralıkta enflasyonun beklentilerin üzerinde çıkmasında etkili olduğunu belirtiyor.
Merkez Bankası 2009 enflasyon hedefini yüzde 7,5 olarak belirlerken, +-2 oranında belirsizlik aralığı bulunuyor. Enflasyon yüzde 5,5'in altında gerçekleşseydi hedefle uyumlu patikadan sapacağı için Merkez Bankası hükümete 'mazeret' mektubu yazmak zorunda kalacaktı. Ancak yüzde 6,5'lik enflasyon hedefle uyumlu patikada kaldığı için enflasyonda Merkez Bankası'nın eli rahat olacak.
Aralık ayına ilişkin özel kapsamlı tüketici fiyatları endeksi göstergelerine bakıldığında, 'çekirdek enflasyon' yerine açıklanan TÜFE göstergeleri geçen ay, mevsimlik ürünler hariç yüzde 0,35 artarken, işlenmemiş gıda ürünleri hariç ise yüzde 0,01 azaldı. Fiyatlar, enerji hariç yüzde 0,51 artarken, işlenmemiş gıda ürünleri ve enerji hariç yüzde 0,16 azaldı.
Enerji hariç ve alkollü içkiler ile tütün ürünleri hariç de fiyatlar yüzde 0,54 artış gösterdi. TÜFE'de ana harcama grupları itibarıyla bir ay önceye göre en yüksek artış yüzde 2,22 ile gıda ve alkolsüz içecekler grubunda gerçekleşti. Aralıkta endekste yer alan gruplardan haberleşmede yüzde 0,93, lokanta ve otellerde yüzde 0,63, çeşitli mal ve hizmetlerde yüzde 0,50, konutta yüzde 0,49 artış görüldü.
Alkollü içecekler ve tütünde yüzde 0,05, ulaştırmada yüzde 0,26, ev eşyasında yüzde 0,36, eğlence ve kültürde yüzde 0,38, sağlıkta yüzde 0,44, giyim ve ayakkabıda yüzde 2,79 düşüş yaşanırken, eğitim grubunda değişim olmadı.
Geçen yıl TÜFE'de en yüksek artış yüzde 20,91 ile alkollü içecekler ve tütün grubunda gerçekleşti. Onu yüzde 13,75'le çeşitli mal ve hizmetler, yüzde 9,26 ile gıda ve alkolsüz içecekler, yüzde 8,92 ile eğlence ve kültür, yüzde 7,89 ile ulaştırma, yüzde 7,31 ile lokanta ve oteller izledi.
Tarım sektörü endeksinde, bir önceki yılın aralık ayına göre yüzde 14,22, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 14,22 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 2,34 artış gerçekleşti. Sanayi sektörü endeksinde ise bir önceki yılın aralık ayına göre yüzde 4,14, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 4,14 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 1,02 artış yaşandı.
ÜFE sonuçları sanayinin alt sektörleri bazında değerlendirildiğinde aralıkta en yüksek aylık artış yüzde 10,27 ile ham petrol ve doğalgaz çıkarımı alt sektöründe gerçekleşti. Sanayinin üç sektöründen madencilik ve taş ocakçılığı sektöründe yüzde 2,31, elektrik, gaz, su sektöründe yüzde 0,64, imalat sanayi sektöründe yüzde 0,28 artış yaşandı.
ZAM ŞAMPİYONU SALATALIK
Aralık ayının zam şampiyonu yüzde 31,63'le salatalık oldu. Onu yüzde 30,61'le patlıcan, yüzde 30,54'le sivri biber, yüzde 29,80'le domates, yüzde 21,22'yle kabak, yüzde 19,59'la kuru soğan takip etti. Geçen ay fiyatı en fazla düşen ürün, yüzde 15,12 ile portakal oldu.