'Açılımı sil baştan yapalım' çağrısı
Milliyet gazetesi yazarı Devrim Sevimay, Diyarbakır Belediye Başkanı Osman Baydemir ile yaptığı röportajı köşesine taşıdı.
İşte Sevimay ' ın yazısı :
* Bu sü ; recin hiç ; olmadıysa herhalde azımsanmayacak bir katkısı oldu ; o da artık Kü ; rt meselesini daha rahat konuşuyoruz . Dolayısıyla lü ; tfen biz de şimdi burada mü ; mkü ; n olduğu kadar rahat konuşalım .
( Bu giriş cü ; mlesini Osman Baydemir tebessü ; mle dinliyor . )
* Aç ; ılımın ilan edildiği 29 Temmuz tarihinden bu yana sizden ü ; ç ; ayrı kez sö ; yleşi talebinde bulunduk , hepsini reddettiniz . Biliyoruz ki aynı durum diğer gazeteci meslektaşlarımız iç ; in de geç ; erli ; ç ; ok uzun bir sü ; redir aç ; ılıma ilişkin hiç ; bir mü ; lâ ; kat talebini kabul etmiyorsunuz . Fakat ne olduysa bu hafta siz bize &ldquo ; Peki , şimdi konuşalım&rdquo ; dediniz . Doğrusu buraya gelirken ö ; ncelikle merak ettiğimiz de bu oldu :
Konuşmayı niye şimdi kabul ettiniz?
Aç ; ıkç ; ası en nihayetinde ben bir belediye başkanıyım ve tabi olduğum bir siyasi parti var . Siyaseti , siyaset sö ; ylemimizi ç ; ok bü ; yü ; k oranda parlamenterlerimiz ve partimizin yetkili kurulları yapmakta . Dolayısıyla hakikaten ç ; ok uzun bir mü ; ddettir şahsıma gelen rö ; portaj taleplerini nazik bir dille partimize ve milletvekillerimize yö ; nlendirdim . Uzun bir sü ; redir bu manada konuşmadım . Şimdiki bu kabulü ; m de aç ; ıkç ; ası partimizin bilgisi dışındadır . Ancak ben siyaset ahlakı gereği , insan vicdanı gereği , belki de son bir kez konuşma gereği duyuyor , vicdanımın sesini başta Tü ; rk halkı olmak ü ; zere tü ; m Tü ; rkiye halklarıyla paylaşmak istiyorum .
Şu anda Tü ; rkiye ' nin Doğu yakasındaki Kü ; rt yurttaşlarımız aç ; ısından , sivil toplum yaşamı aç ; ısından ve legal siyaset aç ; ısından bıç ; ak kemiğe dayanmıştır . Ç ; ok sıkıntılı bir sü ; rece doğru hızla ilerliyoruz . Ben bu manada gelecekten kaygı duyuyorum .
Sizinle de bu gö ; rü ; şmeyi belki bu ç ; ığlığı birileri duyar , belki birileri &ldquo ; Ya , acaba nerede hata yapıyoruz?&rdquo ; der ve belki de &ldquo ; Başka bir ç ; ıkış yolu yok mu?&rdquo ; sorusunun sorulmasına az da olsa bir vesile olabilir miyim duygusuyla yapıyorum .
Mü ; saadenizle en son sö ; yleyeceğimi en başta sö ; yleyeyim : Sivil demokratik siyaset artık ç ; ıkmaz sokağa girmeyi reddetmelidir . 30 yıldır biz bunun ç ; ö ; zü ; m olmadığını hep beraber gö ; rdü ; k . Varsayalım ki bu ç ; atışma , bu ç ; ıkmaz sokak 30 yıl daha sü ; rsü ; n ; sonunda yine bu sorunun diyalogla , istişareyle , uzlaşıyla ç ; ö ; zü ; lmek dışında başka yolu var mı?
' TEK SEÇ ; ENEK BARIŞTIR '
Ben tek seç ; eneğimizin şu anda hızla ilerlemiş olduğumuz ç ; ıkmaz sokak olmadığına inanıyorum . Bence tek seç ; enek sadece ve sadece barıştır , ç ; atışmasızlıktır , silahsızlanmadır , diyalogdur ve istişaredir . Tek ç ; ıkış yolu budur .
Dolayısıyla bunun dışında bana gö ; re uzatmaları oynamayı gö ; ze almamak gerekiyor . Bunu bü ; tü ; n taraflar iç ; in sö ; ylü ; yorum . Uzatmaları oynamaktan vazgeç ; meliyiz .
Ç ; ü ; nkü ; uzatmaları oynamak ç ; ok riskli hale gelmiştir . Kaygım ve endişem şu ki duygusal kopuş tehlikesi yaşıyoruz . Ben halkın iç ; erisindeyim , yurttaşın iç ; erisindeyim ve ne olduğunu ç ; ok net gö ; rü ; yorum . İnsanların duygusunda maalesef kopma yaşanıyor şu anda .
Tü ; rkiye ' nin Batı yakasındaki yurttaşımızın sevinci ve tasası ile Tü ; rkiye ' nin Doğu yakasındaki yurttaşımızın sevinci ve tasası arasında giderek makas aç ; ılıyor .
Siz galiba &ldquo ; Bu gidişat durdurulsun yoksa sokak olayları başlar&rdquo ; demiyorsunuz ; başka bir şey sö ; ylü ; yorsunuz . . . Kesinlikle bambaşka bir şey sö ; ylü ; yorum . Tamamen yurttaşlıkla ilgili bir şey sö ; ylü ; yorum . Kü ; rt sorununa dair politikalar geliştirirken hü ; kü ; met ve devlet cephelerinde hep şunun arkasına sığınılır ; &ldquo ; Ben ü ; lkeyi bö ; lmekten kurtarıyorum . Ü ; lkenin bö ; lü ; nmemesi iç ; in ç ; aba sarf ediyorum . Bu benim en meşru hakkımdır&rdquo ; denir . Ben de diyorum ki , bu yö ; ntem bu şekilde devam ederse tamam ü ; lkeyi coğrafik olarak bö ; lmezsiniz , ama yurttaşları bö ; lersiniz . Ç ; ü ; nkü ; şu anda yurttaşların duygularını bö ; lü ; yorsunuz .
' NE YAPRAK BÖ ; LÜ ; NÜ ; YOR SİZCE '
Bakın belediye başkanlarına kelepç ; e vurup adliyenin ö ; nü ; ne ç ; ıkarmak ve seç ; imden dokuz ay sonra , yü ; zde 60-70 oyla seç ; ilmiş olan insanlara bu muameleyi yapmak , buradaki insanlar tarafından &ldquo ; Ben legal demokratik sahada sana yaşam hakkı vermiyorum&rdquo ; diye okunuyor . Bu ç ; ok bü ; yü ; k bir duygusal kopuştur ve beni ç ; ok endişelendiriyor .
' BATI YAKASINDA CİDDİ BİR Ö ; FKE VAR '
Ama aslında Tü ; rkiye ' nin geneli de sevmedi o kelepç ; e fotoğrafını ve İç ; işleri Bakanlığı bir soruşturma başlattı . Bu yeterli değil mi?
Bakın Batı iç ; in olay orada bitebilir , ancak burada durum farklı . O fotoğraf bu bö ; lgede billboardlara taşındı . Hafızalara kaydedildi . Ev sohbetlerine , kahvehane sohbetlerine , genç ; , hatta ç ; ocuk sohbetlerine girdi . Şu an burada herkes hâ ; lâ ; o fotoğrafı konuşuyor . O fotoğraf , ö ; zellikle bu bö ; lge insanı iç ; in hazmedilebilir bir boyut değil .
Ç ; ıkmaz sokağa doğru ilerliyoruz dememin en ö ; nemli sebebi de budur : Bir 30 yıl daha ne Tü ; rkü ; n ne de Kü ; rdü ; n bu gerginliği , bu ç ; atışmayı kaldırabilecek ekonomik , sosyal , kü ; ltü ; rel ve en ö ; nemlisi psikolojik sermayesi kalmamıştır . Hakikaten kalmamıştır . Bundan korkuyorum .
30 yıl boyunca bü ; tü ; n taraflar aç ; ısından ç ; atışma sonuç ; ta kontrol dahilinde gö ; tü ; rü ; ldü ; , ama şimdi ben kontrol dışına ç ; ıkma riskinden bahsediyorum .
38 yaşındayım . Yaşamımın ç ; ok ö ; nemli bir kısmı bö ; lgede geç ; ti . Tü ; rkiye ' nin neredeyse gitmediğim ili yok . Kabul etmemiz lazım ki , Tü ; rkiye ' nin Batı yakasında ciddi bir ö ; fke var . Ve Tü ; rkiye ' nin Batı yakasındaki ö ; fke artık bir &ldquo ; ö ; rgü ; te&rdquo ; olan ö ; fkeden ç ; ıkmıştır , bir halka ö ; fke duyulmaktadır .
' HER İKİ HALKTA YARALANIR '
Bu dediğiniz ç ; ok ö ; nemli . . .
Evet , ç ; ü ; nkü ; Tü ; rkiye ' nin Doğu yakasındaki ö ; fke de neredeyse 2000 yılına kadar sadece devlete ya da kimi kurumlarınaydı . Şimdi o da totalleşmeye doğru gidiyor . Bu bü ; yü ; k tehlikedir .
Gerç ; i belki birileri ç ; ö ; zü ; mü ; her iki halkta oluşan bu ö ; fke ve duygusal kopuşta gö ; rü ; yor olabilir , ama ben bu sü ; recin her iki halkı da ç ; ok yaralayacağından endişe duyuyorum . Olayın sokak boyutuna baktığım anda ü ; rkü ; yorum bundan . İstanbul ' da 3 milyon Kü ; rt yaşıyor ; İzmir ' de , Bursa ' da , Mersin ' de . . . Bana bir şey olmaz , ben aç ; ık sö ; ylü ; yorum . Ben cezaevine gider yatarım veya bir serseri kurşun da gelir beni bulur , sorun değil benim aç ; ımdan . Ama kitlelerin duygusunu bir noktadan sonra hiç ; bir siyasal otorite kontrol edemez
İzmir ' de , İstanbul ' da bir şey yaşanırsa bu mesela Hakkâ ; ri ' deki , Diyarbakır ' daki okullara da sirayet eder . 15-20 yıldır bu ü ; lkenin yaşamadığı bir talihsizliği -bunu aç ; ık sö ; ylü ; yorum- &ldquo ; Yine yaşamayız&rdquo ; garantisini kimse bu aşamada ç ; ıkıp bize veremez .
SİZ NE Ö ; NERİYORSUNUZ
Ben ö ; ncelikle bu kaygımı , endişemi akıl ve karar vericilerle bir ç ; ığlık olarak paylaşma gereği duyuyorum . Bu yol hakikaten yol değil . Gelin 2010 yılının daha ilk haftalarındayız . Bu hakikaten yeni bir yıl olsun .
Ö ; zellikle de Sayın Başbakan ' a ç ; ağrımdır ; lü ; tfen , ama lü ; tfen tam da dediğiniz gibi 2010 yılının başında gelin beraber , bu kez gerç ; ekten beraber , sil baştan yapalım . Sü ; reci bu sefer sil baştan yeniden ve birlikte başlatalım .
Ç ; ü ; nkü ; şu ana kadar yaptıklarınız buranın algısını , duygusunu yanına almadı , burayı dışladı . Oysa burayı sü ; rece katmazsanız olmaz , katmak durumundayız . Hakikaten katmak durumundayız ve inanın buradan ç ; ıkış var , başka bir yol var . Mecbur değiliz 30 yıldır yaşadıklarımızı bir 30 yıl daha yaşamaya . . .
BDP ' YE CESARET VERMELİ
Bu ç ; ağrınızın veya bu sö ; yleşinin sonunda şö ; yle bir soru ortaya ç ; ıkabilir ; Osman Baydemir genel başkanlığı mı dü ; şü ; nü ; yor ; var mı bö ; yle bir durum?
Kesinlikle , ama kesinlikle benim gü ; ndemimde bö ; yle bir şey asla yok ve hiç ; kimsenin şü ; phesi olmasın ki partimizin gü ; ndeminde de bö ; yle bir şey yok . Bu tamamen vicdani , siyasi ve ahlaki sorumluluğumun gereği olarak , bir ç ; ığlık ve bir insani duruş olarak yapılmış bir ç ; ağrıdır . Sö ; zlerimden doğabilecek olası tü ; m sıkıntıların veya sö ; zlerimde bulunabilecek tü ; m negatif yö ; nlerin tek muhatabı da benimdir , sö ; ylediğim hiç ; bir sö ; zden iç ; erisinde yer aldığım siyaset sorumlu değildir .
Peki acaba en son adıyla Barış ve Demokrasi Partisi ' nden ( BDP ) bir gü ; n daha liberal bir hareket ç ; ıkma olasılığı var mıdır?
&ldquo ; Liberal ç ; ıkması gerekir mi , gerekmez mi?&rdquo ; den bağımsız olarak sö ; ylü ; yorum : Tü ; rkiye ' de şiddetle sivil siyasete ihtiyaç ; var ve buna elbette Kü ; rtlerin de ihtiyacı var . Kü ; rt legal siyasal partisinin de ö ; zgü ; rce legal siyaset yapmaya ihtiyacı var .
Ancak aç ; ık sö ; ylü ; yorum , dü ; nyanın neresinde olursa olsun silahların konuştuğu bir yerde , aynı zeminden beslenen ve aynı tabana hitap eden biri silahlı , biri sivil iki tü ; zel kişiliğin tamamen bağımsız olma şansı yoktur . Bunu gö ; rmemiz ve kabul etmemiz lazım . Bunun psikolojik etkileri var , sosyolojik etkileri var . Dolayısıyla biz gerç ; ekten sivil ve demokratik bir siyaset arzuluyorsak yapmamız gereken ilk şey ö ; nce ç ; atışmasızlığı sağlamaktır .
MESELE NEREDEN BAŞLANACAĞI
İkincisi de seç ; im barajını indirmek olabilir mi?
Şü ; phesiz ki barajı indirmek ve şü ; phesiz ki giderek silahsızlanma konusunda birbirini ikna etmektir . Bakın şu anki sohbetimizde ç ; ok tehlikeli bir konuya , bir mayın tarlasına doğru gidiyoruz , ama devam edelim : Evet , sevseniz de sevmesiniz de , kabul etseniz de etmeseniz de , Kü ; rt sorununun tarafları aç ; ısından Ö ; calan bir aktö ; rdü ; r . Şimdi bunu reddederseniz ç ; ö ; zü ; me kolay ulaşma şansınız yok . PKK bir aktö ; rdü ; r , BDP bir aktö ; rdü ; r , Kü ; rt aydınları camiası bir aktö ; rdü ; r . Mesele ise nereden başlanacağı meselesidir . Ana aktö ; r AKP , gö ; rü ; nen diğer aktö ; r de BDP olduğuna gö ; re bu gö ; rü ; nen aktö ; rler gö ; rü ; nmeyen aktö ; rlerle direkt veya dolaylı gö ; rü ; şmek durumundadır .
Ama DTP , yani BDP siyasi muhatap olma konusunda topu defalarca taca atmadı mı? BDP ' yi de bu aç ; ıdan eleştirmek gerekmiyor mu?
Şü ; phesiz ki benim eleştirmeme gerek yok . Bu benim eleştirimle de olacak bir mevzu değil . Ancak tabii kesinlikle legal demokratik siyasette BDP ' nin de ya da AKP ' nin de bir yerde &ldquo ; enel hak&rdquo ; demesi lazım . Yani tıpkı tasavvufta olduğu gibi &ldquo ; O benim&rdquo ; , &ldquo ; Ben bunun sahibiyim&rdquo ; , &ldquo ; Adres benim&rdquo ; demesi lazım . Ama niç ; in demiyor , diyemiyor BDP , onun sosyolojik ve psikolojik zeminini paylaştım sizinle . O zemini gö ; rmeden bü ; tü ; n devlet , AKP ve hatta aydınların bir kısmı BDP ' ye hep şunu sö ; ylediler : Ö ; calan ' ı reddedin , PKK ' yı reddedin , siz ortaya ç ; ıkın . Bu gerç ; ekç ; i değil , aç ; ık sö ; ylü ; yorum gerç ; ekç ; i değil .
BDP ' Yİ ADRES GÖ ; RMEK LAZIM
Nerede orta yol bulunabilir sizce?
Bence BDP ' ye şu mesaj verilebilir , &ldquo ; Tamam Ö ; calan bir aktö ; rdü ; r , tamam PKK bir aktö ; rdü ; r , ama bu iş ancak sizin ü ; zerinizden yü ; rü ; yebilir . Tü ; rk halkı ancak sizin muhataplığınızla bunu ç ; ö ; zebilir . &rdquo ;
Ama bunu sö ; ylerken de &ldquo ; Kendi iç ; inde şahin-gü ; vercin diye kavga et , kendi iç ; inde isyan et , kendi iç ; inde ç ; atış&rdquo ; dememesi gerekir . BDP ' ye ancak bö ; yle bir gü ; ç ; , bö ; yle bir cesaret verilebilir . Bunun iç ; in ise ne yapmak lazım? Hü ; kü ; metin ve diğerlerinin BDP ' yi adres olarak gö ; rmesi lazım .
Mesela Başbakan geç ; en ağustosta DTP ' yle gö ; rü ; ştü ; , bu sizce bir adım değil miydi?
Kesinlikle hü ; kü ; metin DTP ' yle yapmış olduğu o gö ; rü ; şme nezaketen bir gö ; rü ; şmenin ö ; tesine gitmemiştir . Sorunu ç ; ö ; zmede bir partner , bir arayış , bir mü ; zakere gö ; rü ; şmesi olmamıştır . Hani demin BDP , DTP Kü ; rt sorununda enel hak diyebilmeli dedim , ama aynı zamanda hü ; kü ; met de enel hak diyebilmeli . Hü ; kü ; met ise sadece &ldquo ; enel devlet&rdquo ; diyor , hakkı hukuku bırakmış , varsa yoksa ben devlet olacağım , devlet kuracağım diyor .
Mevlana ' ya , Ahmed Hani ' ye ve Ç ; anakkale ' ye birlikte gidebilseydik . . .
Demin havaalanından gelirken taksi şofö ; rü ; &ldquo ; Dizimizden kırıldık , bü ; tü ; n ü ; midimizi kaybettik&rdquo ; dedi , ama daha bir buç ; uk ay ö ; ncesine kadar bu şehir bu sü ; reç ; ten ü ; mitli değil miydi?
Kesinlikle ve ben Diyarbakır ' ın halen de tamamen umudunu yitirdiğini dü ; şü ; nmü ; yorum . Zaten umutsuzluk , karamsarlık Diyarbakır ' a yakışmaz , ben bunu da aşacağımıza inanıyorum . Ancak Diyarbakır bunu hak etmediğini dü ; şü ; nü ; yor . Hakikaten biz de bunu hak etmedik . Halk seni seç ; iyor yü ; zde 60 ' la , belediye başkanlığı koltuğuna oturtuyor ve bir operasyon dü ; zenleniyor , alıp cezaevine koyuyor . Yani bu kadar basit mi , halkın iradesinin ç ; iğnenmesi , bu kadar basit mi?
Son ana kadar ü ; midimi korudumBiz sizinle arada ne zaman konuşsak aslında sizden de sü ; rece ilişkin hep umutlu ifadeler duyuyorduk . . .
Benim Ak Parti ' ye ilişkin ilk umudum Şemdinli davasıyla başladı . Ancak sonra hemen geri adım atıldı . Ö ; zellikle 2006 ' daki Mart olaylarından itibaren bende ciddi bir şü ; phe doğdu . Ç ; ü ; nkü ; o tarihte &ldquo ; Diyarbakır ' da kadın da olsa ç ; ocuk da olsa gereğini yapacağız&rdquo ; dendi ve evet gereği yapıldı , 11 ç ; ocuğu arkamızda cenaze olarak bıraktık . Ancak aç ; ılım sü ; recine start verildiğinde dediğiniz gibi ben de son derece iyi niyetle yaklaştım ve son ana kadar da ü ; midimi korudum .
Son an?
Silopi . Bakın hü ; kü ; met mutabakat iç ; erisinde olduğu devlet kurumlarıyla birlikte ç ; ok iyi biliyor ki , Silopi ' deki giriş ve Diyarbakır ' daki halkın sahip ç ; ıkması bir zafer coşkusu değildi . Vallahi de billahi de değildi . Orada tek bir duygu vardı , o da &ldquo ; Artık geri kalanların cenazesi gelmeyecek&rdquo ; duygusuydu . Bitti artık , ö ; lü ; m bitiyor , savaş bitiyor , diyalog kuruluyor , dağdaki evlatlarımız gelecek sevinciydi . Erken bir sevinç ; ti , ama insanların buna inanmaya ihtiyacı vardı , sevindiler . Biz bu sevinci Kü ; rtlere ç ; ok gö ; rdü ; k . Batı kamuoyu anlayamadı , ki buna hazır edilmediği iç ; in anlamamakta da haklıydı , ama hü ; kü ; met ve devlet o sevincin ne olduğunu biliyordu . Bildiği halde kamuoyuna anlatmadı , o sevinci sahiplenmedi . Tam tersine Ö ; calan ' ın İmralı ' daki yerini değiştirmek , operasyonlara başlamak gibi bambaşka bir yola girdi .
Silopi ' de yaşananlara ilişkin kendinize dö ; nü ; k eleştiriniz yok mu?
Elbette var . O sü ; reci bizler de iyi yö ; netemedik . En azından şahsım adına bunu sö ; yleyebilirim . Yılların deneyimi var , yılların yaşanmışlığı var , daha aktif rol alıp daha aktif yö ; n verebilirdik .
Mesela şahsen siz ne yapabilirdiniz?
Mesela Barış Grubu Diyarbakır ' a geldikten sonra Bü ; yü ; kşehir Belediyesi ' nde beni ziyaret ettiler . Ben kendilerini beyaz gü ; lle karşıladım . Mesajım da aç ; ık ve netti ; silahı bırakana beyaz gü ; l . Bu mesaj sadece onlara değil , geride kalan 10 bin kişiye de aynı zamanda . Gelene beyaz gü ; l . Bana gö ; re hü ; kü ; metin ve devletin de bu şekilde karşılaması gerekiyordu , ki gerisi gelebilsin .
Kendime yö ; nelik eleştirim ise şurada başlıyor : Bence Kü ; rdü ; n Kü ; rde propagandasına gerek yok . Tü ; rk halkının bu gruba bakış aç ; ısı ve algısı diğer tü ; mü ; ne sirayet edecekti . O halde bizim bu barış grubunu hakikaten Tü ; rk halkının vicdanına hitap edecek bir pozisyona getirmemiz lazımdı . Mesela bence Van ' daki , Cizre ' deki toplantılara gerek yoktu . Dolayısıyla ben gelen gruba şunu ö ; nerdim : Sizden sekiz kişilik grup , artı sekiz tane Tü ; rk aydınıyla beraber sessiz sedasız Mevlana Celaleddin Rumi ' nin mezarını ziyaret edelim . &ldquo ; Gel , kim olursan ol gel&rdquo ; diyene gidelim ve &ldquo ; Biz geldik&rdquo ; diyelim . &ldquo ; Kimliğimizle geldik , barış iç ; in geldik&rdquo ; diyelim .
Orada bu iki cü ; mlelik mesajı verelim , akabinde Tü ; rkü ; n de Kü ; rdü ; n de ortak değeri olan Ahmed Hani ' nin mezarına gidelim ve orada &ldquo ; Mem ' in Zî ; n ' e Zî ; n ' in Mem ' e olan aşkı kadar biz ü ; lkemizin geleceğine ve ö ; zgü ; rlü ; ğü ; ne â ; şığız , bunun iç ; in geldik&rdquo ; diyelim . Hep beraber son olarak da Ç ; anakkale ' ye gidelim . Hem Kü ; rdü ; n hem Tü ; rkü ; n mezarına karanfil bırakalım ve diyelim ki &ldquo ; Bizim ecdadımız burada , bu ü ; lkenin kuruluşu iç ; in ç ; aba sarf etti . Bize haksızlık yapıldığı iç ; in biz bö ; yle bir yola girdik , ama nihayetinde artık bu kulvarı değiştiriyoruz , dedelerimizin , atalarımızın kurmuş olduğu bu devleti hep beraber demokratikleştireceğiz ve hep beraber ilelebet yaşatacağız . &rdquo ;
DEDİM AMA ISRARCI OLMADIM
Dediniz mi gerç ; ekten bunu o gruba?
Dedim , ama ısrarcı olmadım . Belki daha fazla ısrarcı olmalıydım , belki arkadaşlarımı buna ikna etme konusunda daha ç ; ok ç ; aba sarf etmeliydim ve bunu mutlaka sağlamalıydım . Ama asıl belki de hü ; kü ; metin bunu yapabilmemiz iç ; in o kapıyı bize aç ; ık tutması gerekiyordu . Bunu yapmamıza izin vermediler .
Yani siz istediniz de mi izin verilmedi?
İstendi , ama bu konunun ö ; te tarafına girmeyeceğim . Tek sö ; yleyeceğim , hü ; kü ; met veya devletin ilgili otoriteleri kapılarını bize aç ; abilirdi , ama aç ; madılar .
Bakın , ben demiyorum bu kurtuluş olacaktı ama bu birtakım negatif duyguların kırılmasına katkı sunacaktı . Mesele gelenlerin kıyafeti meselesi olmaktan ç ; ıkacaktı ve sü ; recin gerisi gelecekti . Bunu Tü ; rkiye kamuoyuna bö ; yle sunabilirdik . Bu konuda hepimiz eksik davrandık .
Kendi Kü ; rdü ; nü ; zle barışmadan lider ü ; lke olamazsınız
Diyelim ki &ldquo ; Hadi sü ; reci yeniden başlatıyoruz&rdquo ; dendi ; işe ilk nereden başlanmalı sizce?
Şü ; phesiz ki bu mesele ç ; ok basit bir mesele değildir , ama ben aç ; ık ve net sö ; ylü ; yorum : Gelin hep beraber PKK ' yı silahsızlandıralım .
Hemen herkes bunu istiyor , ama nasıl?
Acaba nasıl? Mesela yine askeri operasyon yaparak mı silahsızlandıracağız? Peki acaba bu gerç ; ekç ; i mi? 30 yıl boyunca zaten bu denenmedi mi?
Ö ; yleyse?
Bence PKK ' yı silahsızlandırabilmenin yegâ ; ne bir yolu var : Direkt veya dolaylı , kendisini ikna etmek . Kendisi rıza gö ; stermeden ve buna ikna olmadan elindeki silahı nasıl alacağız?
BİZ ORTADOĞU TOPLUMUYUZ
Mecbur bırakarak olamaz mı?
30 yıl boyunca mecbur bırakmanın bin bir tane yolu denenmedi mi?
Ama şu anda son 30 yılınkine benzemeyen bir konjonktü ; r yok mu?
Şu anda kabul ediyorum ki Ortadoğu ' da Tü ; rkiye ' nin dış siyaseti AKP ' yle birlikte dü ; nden daha ç ; ok bü ; yü ; k bir desteğe sahiptir . Ama doğrusunu konuşmak lazım : Biz Ortadoğu coğrafyasında yaşıyoruz . Biz ABD veya AB ' de yaşamıyoruz . Ortadoğu halklarının psikolojisini iyi okumak lazım . Biz Ortadoğu toplumuyuz . &ldquo ; Dü ; n Halepç ; e bugü ; n kelepç ; e&rdquo ; diyor insanlar .
Dolayısıyla kimse Kuzey Irak yö ; netimine gü ; venmesin mi diyorsunuz?
Kesinlikle , tek başına onlara dayanarak bu politikayı tekrar Tü ; rkiye ' ye ç ; ö ; zü ; m olarak dayatmak Enver Paşa zihniyetidir . Bu bizi Enver Paşa sü ; recine gö ; tü ; rü ; r . Evet , Kafkas ve Ortadoğu enerjisinin geç ; ebileceği yegane gü ; zergâ ; h Tü ; rkiye ' dir , Tü ; rkiye olmalıdır . Bunu Kü ; rtler de ister . Bu ne kadar Tü ; rkiye ' nin faydasınaysa o kadar da Kü ; rtlerin faydasınadır , ç ; ü ; nkü ; Kü ; rtler de Tü ; rkiye ' nin bir parç ; asıdır , parç ; ası olmalıdır .
Ç ; ATIŞMA POLİTİKASINDAN SONUÇ ; YOK
Ama ben aç ; ık sö ; ylü ; yorum , siz kendi Kü ; rdü ; nü ; zle barışmadığınız mü ; ddetç ; e ne yaparsanız yapın Ortadoğu ' da ve İslam camiasında lider ü ; lke olamazsınız . Bunun mü ; mkü ; natı yoktur , ç ; ü ; nkü ; sizin yaranız var . Buna ne Mısır izin verir , ne İsrail , ne İran izin verir , buna kimse izin vermez .
Ö ; zellikle Sayın Başbakan ' a sesleniyorum ; ben de 16 bü ; yü ; kşehir belediye başkanından biriyim . Yaşamım da bu hengamenin iç ; inde geç ; ti . Lü ; tfen bir yarım saatinizi ayırıp benim bu sö ; zlerimi okuyun . Ve lü ; tfen dü ; şü ; nü ; n , 30 yıldır bu ç ; atışma politikasından sonuç ; alan oldu mu? Olmadı . Vallaha siz de sonuç ; alamazsınız . Bu sorun sizi de buradan gö ; tü ; rü ; r ve sadece size değil bu ü ; lkeye yazık olur .
Bir şey daha sö ; yleyeyim ; lü ; tfen bu danışman ağınızı , size bu tasfiye politikasını oluşturanları bir gö ; zden geç ; irin . Altı ay ö ; nceki pozisyonunuzla bugü ; nkü ; pozisyonunuzu bir gö ; zü ; nü ; zü ; n ö ; nü ; ne getirin ve şimdi hangi noktadasınız , bir bakın .
* Bu sü ; recin hiç ; olmadıysa herhalde azımsanmayacak bir katkısı oldu ; o da artık Kü ; rt meselesini daha rahat konuşuyoruz . Dolayısıyla lü ; tfen biz de şimdi burada mü ; mkü ; n olduğu kadar rahat konuşalım .
( Bu giriş cü ; mlesini Osman Baydemir tebessü ; mle dinliyor . )
* Aç ; ılımın ilan edildiği 29 Temmuz tarihinden bu yana sizden ü ; ç ; ayrı kez sö ; yleşi talebinde bulunduk , hepsini reddettiniz . Biliyoruz ki aynı durum diğer gazeteci meslektaşlarımız iç ; in de geç ; erli ; ç ; ok uzun bir sü ; redir aç ; ılıma ilişkin hiç ; bir mü ; lâ ; kat talebini kabul etmiyorsunuz . Fakat ne olduysa bu hafta siz bize &ldquo ; Peki , şimdi konuşalım&rdquo ; dediniz . Doğrusu buraya gelirken ö ; ncelikle merak ettiğimiz de bu oldu :
Konuşmayı niye şimdi kabul ettiniz?
Aç ; ıkç ; ası en nihayetinde ben bir belediye başkanıyım ve tabi olduğum bir siyasi parti var . Siyaseti , siyaset sö ; ylemimizi ç ; ok bü ; yü ; k oranda parlamenterlerimiz ve partimizin yetkili kurulları yapmakta . Dolayısıyla hakikaten ç ; ok uzun bir mü ; ddettir şahsıma gelen rö ; portaj taleplerini nazik bir dille partimize ve milletvekillerimize yö ; nlendirdim . Uzun bir sü ; redir bu manada konuşmadım . Şimdiki bu kabulü ; m de aç ; ıkç ; ası partimizin bilgisi dışındadır . Ancak ben siyaset ahlakı gereği , insan vicdanı gereği , belki de son bir kez konuşma gereği duyuyor , vicdanımın sesini başta Tü ; rk halkı olmak ü ; zere tü ; m Tü ; rkiye halklarıyla paylaşmak istiyorum .
Şu anda Tü ; rkiye ' nin Doğu yakasındaki Kü ; rt yurttaşlarımız aç ; ısından , sivil toplum yaşamı aç ; ısından ve legal siyaset aç ; ısından bıç ; ak kemiğe dayanmıştır . Ç ; ok sıkıntılı bir sü ; rece doğru hızla ilerliyoruz . Ben bu manada gelecekten kaygı duyuyorum .
Sizinle de bu gö ; rü ; şmeyi belki bu ç ; ığlığı birileri duyar , belki birileri &ldquo ; Ya , acaba nerede hata yapıyoruz?&rdquo ; der ve belki de &ldquo ; Başka bir ç ; ıkış yolu yok mu?&rdquo ; sorusunun sorulmasına az da olsa bir vesile olabilir miyim duygusuyla yapıyorum .
Mü ; saadenizle en son sö ; yleyeceğimi en başta sö ; yleyeyim : Sivil demokratik siyaset artık ç ; ıkmaz sokağa girmeyi reddetmelidir . 30 yıldır biz bunun ç ; ö ; zü ; m olmadığını hep beraber gö ; rdü ; k . Varsayalım ki bu ç ; atışma , bu ç ; ıkmaz sokak 30 yıl daha sü ; rsü ; n ; sonunda yine bu sorunun diyalogla , istişareyle , uzlaşıyla ç ; ö ; zü ; lmek dışında başka yolu var mı?
' TEK SEÇ ; ENEK BARIŞTIR '
Ben tek seç ; eneğimizin şu anda hızla ilerlemiş olduğumuz ç ; ıkmaz sokak olmadığına inanıyorum . Bence tek seç ; enek sadece ve sadece barıştır , ç ; atışmasızlıktır , silahsızlanmadır , diyalogdur ve istişaredir . Tek ç ; ıkış yolu budur .
Dolayısıyla bunun dışında bana gö ; re uzatmaları oynamayı gö ; ze almamak gerekiyor . Bunu bü ; tü ; n taraflar iç ; in sö ; ylü ; yorum . Uzatmaları oynamaktan vazgeç ; meliyiz .
Ç ; ü ; nkü ; uzatmaları oynamak ç ; ok riskli hale gelmiştir . Kaygım ve endişem şu ki duygusal kopuş tehlikesi yaşıyoruz . Ben halkın iç ; erisindeyim , yurttaşın iç ; erisindeyim ve ne olduğunu ç ; ok net gö ; rü ; yorum . İnsanların duygusunda maalesef kopma yaşanıyor şu anda .
Tü ; rkiye ' nin Batı yakasındaki yurttaşımızın sevinci ve tasası ile Tü ; rkiye ' nin Doğu yakasındaki yurttaşımızın sevinci ve tasası arasında giderek makas aç ; ılıyor .
Siz galiba &ldquo ; Bu gidişat durdurulsun yoksa sokak olayları başlar&rdquo ; demiyorsunuz ; başka bir şey sö ; ylü ; yorsunuz . . . Kesinlikle bambaşka bir şey sö ; ylü ; yorum . Tamamen yurttaşlıkla ilgili bir şey sö ; ylü ; yorum . Kü ; rt sorununa dair politikalar geliştirirken hü ; kü ; met ve devlet cephelerinde hep şunun arkasına sığınılır ; &ldquo ; Ben ü ; lkeyi bö ; lmekten kurtarıyorum . Ü ; lkenin bö ; lü ; nmemesi iç ; in ç ; aba sarf ediyorum . Bu benim en meşru hakkımdır&rdquo ; denir . Ben de diyorum ki , bu yö ; ntem bu şekilde devam ederse tamam ü ; lkeyi coğrafik olarak bö ; lmezsiniz , ama yurttaşları bö ; lersiniz . Ç ; ü ; nkü ; şu anda yurttaşların duygularını bö ; lü ; yorsunuz .
' NE YAPRAK BÖ ; LÜ ; NÜ ; YOR SİZCE '
Bakın belediye başkanlarına kelepç ; e vurup adliyenin ö ; nü ; ne ç ; ıkarmak ve seç ; imden dokuz ay sonra , yü ; zde 60-70 oyla seç ; ilmiş olan insanlara bu muameleyi yapmak , buradaki insanlar tarafından &ldquo ; Ben legal demokratik sahada sana yaşam hakkı vermiyorum&rdquo ; diye okunuyor . Bu ç ; ok bü ; yü ; k bir duygusal kopuştur ve beni ç ; ok endişelendiriyor .
' BATI YAKASINDA CİDDİ BİR Ö ; FKE VAR '
Ama aslında Tü ; rkiye ' nin geneli de sevmedi o kelepç ; e fotoğrafını ve İç ; işleri Bakanlığı bir soruşturma başlattı . Bu yeterli değil mi?
Bakın Batı iç ; in olay orada bitebilir , ancak burada durum farklı . O fotoğraf bu bö ; lgede billboardlara taşındı . Hafızalara kaydedildi . Ev sohbetlerine , kahvehane sohbetlerine , genç ; , hatta ç ; ocuk sohbetlerine girdi . Şu an burada herkes hâ ; lâ ; o fotoğrafı konuşuyor . O fotoğraf , ö ; zellikle bu bö ; lge insanı iç ; in hazmedilebilir bir boyut değil .
Ç ; ıkmaz sokağa doğru ilerliyoruz dememin en ö ; nemli sebebi de budur : Bir 30 yıl daha ne Tü ; rkü ; n ne de Kü ; rdü ; n bu gerginliği , bu ç ; atışmayı kaldırabilecek ekonomik , sosyal , kü ; ltü ; rel ve en ö ; nemlisi psikolojik sermayesi kalmamıştır . Hakikaten kalmamıştır . Bundan korkuyorum .
30 yıl boyunca bü ; tü ; n taraflar aç ; ısından ç ; atışma sonuç ; ta kontrol dahilinde gö ; tü ; rü ; ldü ; , ama şimdi ben kontrol dışına ç ; ıkma riskinden bahsediyorum .
38 yaşındayım . Yaşamımın ç ; ok ö ; nemli bir kısmı bö ; lgede geç ; ti . Tü ; rkiye ' nin neredeyse gitmediğim ili yok . Kabul etmemiz lazım ki , Tü ; rkiye ' nin Batı yakasında ciddi bir ö ; fke var . Ve Tü ; rkiye ' nin Batı yakasındaki ö ; fke artık bir &ldquo ; ö ; rgü ; te&rdquo ; olan ö ; fkeden ç ; ıkmıştır , bir halka ö ; fke duyulmaktadır .
' HER İKİ HALKTA YARALANIR '
Bu dediğiniz ç ; ok ö ; nemli . . .
Evet , ç ; ü ; nkü ; Tü ; rkiye ' nin Doğu yakasındaki ö ; fke de neredeyse 2000 yılına kadar sadece devlete ya da kimi kurumlarınaydı . Şimdi o da totalleşmeye doğru gidiyor . Bu bü ; yü ; k tehlikedir .
Gerç ; i belki birileri ç ; ö ; zü ; mü ; her iki halkta oluşan bu ö ; fke ve duygusal kopuşta gö ; rü ; yor olabilir , ama ben bu sü ; recin her iki halkı da ç ; ok yaralayacağından endişe duyuyorum . Olayın sokak boyutuna baktığım anda ü ; rkü ; yorum bundan . İstanbul ' da 3 milyon Kü ; rt yaşıyor ; İzmir ' de , Bursa ' da , Mersin ' de . . . Bana bir şey olmaz , ben aç ; ık sö ; ylü ; yorum . Ben cezaevine gider yatarım veya bir serseri kurşun da gelir beni bulur , sorun değil benim aç ; ımdan . Ama kitlelerin duygusunu bir noktadan sonra hiç ; bir siyasal otorite kontrol edemez
İzmir ' de , İstanbul ' da bir şey yaşanırsa bu mesela Hakkâ ; ri ' deki , Diyarbakır ' daki okullara da sirayet eder . 15-20 yıldır bu ü ; lkenin yaşamadığı bir talihsizliği -bunu aç ; ık sö ; ylü ; yorum- &ldquo ; Yine yaşamayız&rdquo ; garantisini kimse bu aşamada ç ; ıkıp bize veremez .
SİZ NE Ö ; NERİYORSUNUZ
Ben ö ; ncelikle bu kaygımı , endişemi akıl ve karar vericilerle bir ç ; ığlık olarak paylaşma gereği duyuyorum . Bu yol hakikaten yol değil . Gelin 2010 yılının daha ilk haftalarındayız . Bu hakikaten yeni bir yıl olsun .
Ö ; zellikle de Sayın Başbakan ' a ç ; ağrımdır ; lü ; tfen , ama lü ; tfen tam da dediğiniz gibi 2010 yılının başında gelin beraber , bu kez gerç ; ekten beraber , sil baştan yapalım . Sü ; reci bu sefer sil baştan yeniden ve birlikte başlatalım .
Ç ; ü ; nkü ; şu ana kadar yaptıklarınız buranın algısını , duygusunu yanına almadı , burayı dışladı . Oysa burayı sü ; rece katmazsanız olmaz , katmak durumundayız . Hakikaten katmak durumundayız ve inanın buradan ç ; ıkış var , başka bir yol var . Mecbur değiliz 30 yıldır yaşadıklarımızı bir 30 yıl daha yaşamaya . . .
BDP ' YE CESARET VERMELİ
Bu ç ; ağrınızın veya bu sö ; yleşinin sonunda şö ; yle bir soru ortaya ç ; ıkabilir ; Osman Baydemir genel başkanlığı mı dü ; şü ; nü ; yor ; var mı bö ; yle bir durum?
Kesinlikle , ama kesinlikle benim gü ; ndemimde bö ; yle bir şey asla yok ve hiç ; kimsenin şü ; phesi olmasın ki partimizin gü ; ndeminde de bö ; yle bir şey yok . Bu tamamen vicdani , siyasi ve ahlaki sorumluluğumun gereği olarak , bir ç ; ığlık ve bir insani duruş olarak yapılmış bir ç ; ağrıdır . Sö ; zlerimden doğabilecek olası tü ; m sıkıntıların veya sö ; zlerimde bulunabilecek tü ; m negatif yö ; nlerin tek muhatabı da benimdir , sö ; ylediğim hiç ; bir sö ; zden iç ; erisinde yer aldığım siyaset sorumlu değildir .
Peki acaba en son adıyla Barış ve Demokrasi Partisi ' nden ( BDP ) bir gü ; n daha liberal bir hareket ç ; ıkma olasılığı var mıdır?
&ldquo ; Liberal ç ; ıkması gerekir mi , gerekmez mi?&rdquo ; den bağımsız olarak sö ; ylü ; yorum : Tü ; rkiye ' de şiddetle sivil siyasete ihtiyaç ; var ve buna elbette Kü ; rtlerin de ihtiyacı var . Kü ; rt legal siyasal partisinin de ö ; zgü ; rce legal siyaset yapmaya ihtiyacı var .
Ancak aç ; ık sö ; ylü ; yorum , dü ; nyanın neresinde olursa olsun silahların konuştuğu bir yerde , aynı zeminden beslenen ve aynı tabana hitap eden biri silahlı , biri sivil iki tü ; zel kişiliğin tamamen bağımsız olma şansı yoktur . Bunu gö ; rmemiz ve kabul etmemiz lazım . Bunun psikolojik etkileri var , sosyolojik etkileri var . Dolayısıyla biz gerç ; ekten sivil ve demokratik bir siyaset arzuluyorsak yapmamız gereken ilk şey ö ; nce ç ; atışmasızlığı sağlamaktır .
MESELE NEREDEN BAŞLANACAĞI
İkincisi de seç ; im barajını indirmek olabilir mi?
Şü ; phesiz ki barajı indirmek ve şü ; phesiz ki giderek silahsızlanma konusunda birbirini ikna etmektir . Bakın şu anki sohbetimizde ç ; ok tehlikeli bir konuya , bir mayın tarlasına doğru gidiyoruz , ama devam edelim : Evet , sevseniz de sevmesiniz de , kabul etseniz de etmeseniz de , Kü ; rt sorununun tarafları aç ; ısından Ö ; calan bir aktö ; rdü ; r . Şimdi bunu reddederseniz ç ; ö ; zü ; me kolay ulaşma şansınız yok . PKK bir aktö ; rdü ; r , BDP bir aktö ; rdü ; r , Kü ; rt aydınları camiası bir aktö ; rdü ; r . Mesele ise nereden başlanacağı meselesidir . Ana aktö ; r AKP , gö ; rü ; nen diğer aktö ; r de BDP olduğuna gö ; re bu gö ; rü ; nen aktö ; rler gö ; rü ; nmeyen aktö ; rlerle direkt veya dolaylı gö ; rü ; şmek durumundadır .
Ama DTP , yani BDP siyasi muhatap olma konusunda topu defalarca taca atmadı mı? BDP ' yi de bu aç ; ıdan eleştirmek gerekmiyor mu?
Şü ; phesiz ki benim eleştirmeme gerek yok . Bu benim eleştirimle de olacak bir mevzu değil . Ancak tabii kesinlikle legal demokratik siyasette BDP ' nin de ya da AKP ' nin de bir yerde &ldquo ; enel hak&rdquo ; demesi lazım . Yani tıpkı tasavvufta olduğu gibi &ldquo ; O benim&rdquo ; , &ldquo ; Ben bunun sahibiyim&rdquo ; , &ldquo ; Adres benim&rdquo ; demesi lazım . Ama niç ; in demiyor , diyemiyor BDP , onun sosyolojik ve psikolojik zeminini paylaştım sizinle . O zemini gö ; rmeden bü ; tü ; n devlet , AKP ve hatta aydınların bir kısmı BDP ' ye hep şunu sö ; ylediler : Ö ; calan ' ı reddedin , PKK ' yı reddedin , siz ortaya ç ; ıkın . Bu gerç ; ekç ; i değil , aç ; ık sö ; ylü ; yorum gerç ; ekç ; i değil .
BDP ' Yİ ADRES GÖ ; RMEK LAZIM
Nerede orta yol bulunabilir sizce?
Bence BDP ' ye şu mesaj verilebilir , &ldquo ; Tamam Ö ; calan bir aktö ; rdü ; r , tamam PKK bir aktö ; rdü ; r , ama bu iş ancak sizin ü ; zerinizden yü ; rü ; yebilir . Tü ; rk halkı ancak sizin muhataplığınızla bunu ç ; ö ; zebilir . &rdquo ;
Ama bunu sö ; ylerken de &ldquo ; Kendi iç ; inde şahin-gü ; vercin diye kavga et , kendi iç ; inde isyan et , kendi iç ; inde ç ; atış&rdquo ; dememesi gerekir . BDP ' ye ancak bö ; yle bir gü ; ç ; , bö ; yle bir cesaret verilebilir . Bunun iç ; in ise ne yapmak lazım? Hü ; kü ; metin ve diğerlerinin BDP ' yi adres olarak gö ; rmesi lazım .
Mesela Başbakan geç ; en ağustosta DTP ' yle gö ; rü ; ştü ; , bu sizce bir adım değil miydi?
Kesinlikle hü ; kü ; metin DTP ' yle yapmış olduğu o gö ; rü ; şme nezaketen bir gö ; rü ; şmenin ö ; tesine gitmemiştir . Sorunu ç ; ö ; zmede bir partner , bir arayış , bir mü ; zakere gö ; rü ; şmesi olmamıştır . Hani demin BDP , DTP Kü ; rt sorununda enel hak diyebilmeli dedim , ama aynı zamanda hü ; kü ; met de enel hak diyebilmeli . Hü ; kü ; met ise sadece &ldquo ; enel devlet&rdquo ; diyor , hakkı hukuku bırakmış , varsa yoksa ben devlet olacağım , devlet kuracağım diyor .
Mevlana ' ya , Ahmed Hani ' ye ve Ç ; anakkale ' ye birlikte gidebilseydik . . .
Demin havaalanından gelirken taksi şofö ; rü ; &ldquo ; Dizimizden kırıldık , bü ; tü ; n ü ; midimizi kaybettik&rdquo ; dedi , ama daha bir buç ; uk ay ö ; ncesine kadar bu şehir bu sü ; reç ; ten ü ; mitli değil miydi?
Kesinlikle ve ben Diyarbakır ' ın halen de tamamen umudunu yitirdiğini dü ; şü ; nmü ; yorum . Zaten umutsuzluk , karamsarlık Diyarbakır ' a yakışmaz , ben bunu da aşacağımıza inanıyorum . Ancak Diyarbakır bunu hak etmediğini dü ; şü ; nü ; yor . Hakikaten biz de bunu hak etmedik . Halk seni seç ; iyor yü ; zde 60 ' la , belediye başkanlığı koltuğuna oturtuyor ve bir operasyon dü ; zenleniyor , alıp cezaevine koyuyor . Yani bu kadar basit mi , halkın iradesinin ç ; iğnenmesi , bu kadar basit mi?
Son ana kadar ü ; midimi korudumBiz sizinle arada ne zaman konuşsak aslında sizden de sü ; rece ilişkin hep umutlu ifadeler duyuyorduk . . .
Benim Ak Parti ' ye ilişkin ilk umudum Şemdinli davasıyla başladı . Ancak sonra hemen geri adım atıldı . Ö ; zellikle 2006 ' daki Mart olaylarından itibaren bende ciddi bir şü ; phe doğdu . Ç ; ü ; nkü ; o tarihte &ldquo ; Diyarbakır ' da kadın da olsa ç ; ocuk da olsa gereğini yapacağız&rdquo ; dendi ve evet gereği yapıldı , 11 ç ; ocuğu arkamızda cenaze olarak bıraktık . Ancak aç ; ılım sü ; recine start verildiğinde dediğiniz gibi ben de son derece iyi niyetle yaklaştım ve son ana kadar da ü ; midimi korudum .
Son an?
Silopi . Bakın hü ; kü ; met mutabakat iç ; erisinde olduğu devlet kurumlarıyla birlikte ç ; ok iyi biliyor ki , Silopi ' deki giriş ve Diyarbakır ' daki halkın sahip ç ; ıkması bir zafer coşkusu değildi . Vallahi de billahi de değildi . Orada tek bir duygu vardı , o da &ldquo ; Artık geri kalanların cenazesi gelmeyecek&rdquo ; duygusuydu . Bitti artık , ö ; lü ; m bitiyor , savaş bitiyor , diyalog kuruluyor , dağdaki evlatlarımız gelecek sevinciydi . Erken bir sevinç ; ti , ama insanların buna inanmaya ihtiyacı vardı , sevindiler . Biz bu sevinci Kü ; rtlere ç ; ok gö ; rdü ; k . Batı kamuoyu anlayamadı , ki buna hazır edilmediği iç ; in anlamamakta da haklıydı , ama hü ; kü ; met ve devlet o sevincin ne olduğunu biliyordu . Bildiği halde kamuoyuna anlatmadı , o sevinci sahiplenmedi . Tam tersine Ö ; calan ' ın İmralı ' daki yerini değiştirmek , operasyonlara başlamak gibi bambaşka bir yola girdi .
Silopi ' de yaşananlara ilişkin kendinize dö ; nü ; k eleştiriniz yok mu?
Elbette var . O sü ; reci bizler de iyi yö ; netemedik . En azından şahsım adına bunu sö ; yleyebilirim . Yılların deneyimi var , yılların yaşanmışlığı var , daha aktif rol alıp daha aktif yö ; n verebilirdik .
Mesela şahsen siz ne yapabilirdiniz?
Mesela Barış Grubu Diyarbakır ' a geldikten sonra Bü ; yü ; kşehir Belediyesi ' nde beni ziyaret ettiler . Ben kendilerini beyaz gü ; lle karşıladım . Mesajım da aç ; ık ve netti ; silahı bırakana beyaz gü ; l . Bu mesaj sadece onlara değil , geride kalan 10 bin kişiye de aynı zamanda . Gelene beyaz gü ; l . Bana gö ; re hü ; kü ; metin ve devletin de bu şekilde karşılaması gerekiyordu , ki gerisi gelebilsin .
Kendime yö ; nelik eleştirim ise şurada başlıyor : Bence Kü ; rdü ; n Kü ; rde propagandasına gerek yok . Tü ; rk halkının bu gruba bakış aç ; ısı ve algısı diğer tü ; mü ; ne sirayet edecekti . O halde bizim bu barış grubunu hakikaten Tü ; rk halkının vicdanına hitap edecek bir pozisyona getirmemiz lazımdı . Mesela bence Van ' daki , Cizre ' deki toplantılara gerek yoktu . Dolayısıyla ben gelen gruba şunu ö ; nerdim : Sizden sekiz kişilik grup , artı sekiz tane Tü ; rk aydınıyla beraber sessiz sedasız Mevlana Celaleddin Rumi ' nin mezarını ziyaret edelim . &ldquo ; Gel , kim olursan ol gel&rdquo ; diyene gidelim ve &ldquo ; Biz geldik&rdquo ; diyelim . &ldquo ; Kimliğimizle geldik , barış iç ; in geldik&rdquo ; diyelim .
Orada bu iki cü ; mlelik mesajı verelim , akabinde Tü ; rkü ; n de Kü ; rdü ; n de ortak değeri olan Ahmed Hani ' nin mezarına gidelim ve orada &ldquo ; Mem ' in Zî ; n ' e Zî ; n ' in Mem ' e olan aşkı kadar biz ü ; lkemizin geleceğine ve ö ; zgü ; rlü ; ğü ; ne â ; şığız , bunun iç ; in geldik&rdquo ; diyelim . Hep beraber son olarak da Ç ; anakkale ' ye gidelim . Hem Kü ; rdü ; n hem Tü ; rkü ; n mezarına karanfil bırakalım ve diyelim ki &ldquo ; Bizim ecdadımız burada , bu ü ; lkenin kuruluşu iç ; in ç ; aba sarf etti . Bize haksızlık yapıldığı iç ; in biz bö ; yle bir yola girdik , ama nihayetinde artık bu kulvarı değiştiriyoruz , dedelerimizin , atalarımızın kurmuş olduğu bu devleti hep beraber demokratikleştireceğiz ve hep beraber ilelebet yaşatacağız . &rdquo ;
DEDİM AMA ISRARCI OLMADIM
Dediniz mi gerç ; ekten bunu o gruba?
Dedim , ama ısrarcı olmadım . Belki daha fazla ısrarcı olmalıydım , belki arkadaşlarımı buna ikna etme konusunda daha ç ; ok ç ; aba sarf etmeliydim ve bunu mutlaka sağlamalıydım . Ama asıl belki de hü ; kü ; metin bunu yapabilmemiz iç ; in o kapıyı bize aç ; ık tutması gerekiyordu . Bunu yapmamıza izin vermediler .
Yani siz istediniz de mi izin verilmedi?
İstendi , ama bu konunun ö ; te tarafına girmeyeceğim . Tek sö ; yleyeceğim , hü ; kü ; met veya devletin ilgili otoriteleri kapılarını bize aç ; abilirdi , ama aç ; madılar .
Bakın , ben demiyorum bu kurtuluş olacaktı ama bu birtakım negatif duyguların kırılmasına katkı sunacaktı . Mesele gelenlerin kıyafeti meselesi olmaktan ç ; ıkacaktı ve sü ; recin gerisi gelecekti . Bunu Tü ; rkiye kamuoyuna bö ; yle sunabilirdik . Bu konuda hepimiz eksik davrandık .
Kendi Kü ; rdü ; nü ; zle barışmadan lider ü ; lke olamazsınız
Diyelim ki &ldquo ; Hadi sü ; reci yeniden başlatıyoruz&rdquo ; dendi ; işe ilk nereden başlanmalı sizce?
Şü ; phesiz ki bu mesele ç ; ok basit bir mesele değildir , ama ben aç ; ık ve net sö ; ylü ; yorum : Gelin hep beraber PKK ' yı silahsızlandıralım .
Hemen herkes bunu istiyor , ama nasıl?
Acaba nasıl? Mesela yine askeri operasyon yaparak mı silahsızlandıracağız? Peki acaba bu gerç ; ekç ; i mi? 30 yıl boyunca zaten bu denenmedi mi?
Ö ; yleyse?
Bence PKK ' yı silahsızlandırabilmenin yegâ ; ne bir yolu var : Direkt veya dolaylı , kendisini ikna etmek . Kendisi rıza gö ; stermeden ve buna ikna olmadan elindeki silahı nasıl alacağız?
BİZ ORTADOĞU TOPLUMUYUZ
Mecbur bırakarak olamaz mı?
30 yıl boyunca mecbur bırakmanın bin bir tane yolu denenmedi mi?
Ama şu anda son 30 yılınkine benzemeyen bir konjonktü ; r yok mu?
Şu anda kabul ediyorum ki Ortadoğu ' da Tü ; rkiye ' nin dış siyaseti AKP ' yle birlikte dü ; nden daha ç ; ok bü ; yü ; k bir desteğe sahiptir . Ama doğrusunu konuşmak lazım : Biz Ortadoğu coğrafyasında yaşıyoruz . Biz ABD veya AB ' de yaşamıyoruz . Ortadoğu halklarının psikolojisini iyi okumak lazım . Biz Ortadoğu toplumuyuz . &ldquo ; Dü ; n Halepç ; e bugü ; n kelepç ; e&rdquo ; diyor insanlar .
Dolayısıyla kimse Kuzey Irak yö ; netimine gü ; venmesin mi diyorsunuz?
Kesinlikle , tek başına onlara dayanarak bu politikayı tekrar Tü ; rkiye ' ye ç ; ö ; zü ; m olarak dayatmak Enver Paşa zihniyetidir . Bu bizi Enver Paşa sü ; recine gö ; tü ; rü ; r . Evet , Kafkas ve Ortadoğu enerjisinin geç ; ebileceği yegane gü ; zergâ ; h Tü ; rkiye ' dir , Tü ; rkiye olmalıdır . Bunu Kü ; rtler de ister . Bu ne kadar Tü ; rkiye ' nin faydasınaysa o kadar da Kü ; rtlerin faydasınadır , ç ; ü ; nkü ; Kü ; rtler de Tü ; rkiye ' nin bir parç ; asıdır , parç ; ası olmalıdır .
Ç ; ATIŞMA POLİTİKASINDAN SONUÇ ; YOK
Ama ben aç ; ık sö ; ylü ; yorum , siz kendi Kü ; rdü ; nü ; zle barışmadığınız mü ; ddetç ; e ne yaparsanız yapın Ortadoğu ' da ve İslam camiasında lider ü ; lke olamazsınız . Bunun mü ; mkü ; natı yoktur , ç ; ü ; nkü ; sizin yaranız var . Buna ne Mısır izin verir , ne İsrail , ne İran izin verir , buna kimse izin vermez .
Ö ; zellikle Sayın Başbakan ' a sesleniyorum ; ben de 16 bü ; yü ; kşehir belediye başkanından biriyim . Yaşamım da bu hengamenin iç ; inde geç ; ti . Lü ; tfen bir yarım saatinizi ayırıp benim bu sö ; zlerimi okuyun . Ve lü ; tfen dü ; şü ; nü ; n , 30 yıldır bu ç ; atışma politikasından sonuç ; alan oldu mu? Olmadı . Vallaha siz de sonuç ; alamazsınız . Bu sorun sizi de buradan gö ; tü ; rü ; r ve sadece size değil bu ü ; lkeye yazık olur .
Bir şey daha sö ; yleyeyim ; lü ; tfen bu danışman ağınızı , size bu tasfiye politikasını oluşturanları bir gö ; zden geç ; irin . Altı ay ö ; nceki pozisyonunuzla bugü ; nkü ; pozisyonunuzu bir gö ; zü ; nü ; zü ; n ö ; nü ; ne getirin ve şimdi hangi noktadasınız , bir bakın .