Davutoğlu Burma'da
10 Ağustos 2012 Cuma günü yayınlandı
Murat Ünlü - Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'nun Hükümet'in Suriye politikasına ilişkin eleştirileri hakkında, ''Olayların illiyet bağını kurmak bir çap gerektirir. İlliyet bağı kurmak yok. Her gün kalkıyor, Kılıçdaroğlu için yeni bir dünya doğuyor. O gün bakıyor. 'Ben nereden Davutoğlu'na vurayım, nereden Sayın Başbakan'a vurayım-' O günkü gerçeklik üzerinden birşey söylüyor'' dedi.
Davutoğlu, resmi temaslarda bulunacağı Myanmar'a giderken uçakta basın mensuplarının sorularını yanıtladı.
Türkiye-İran ilişkileri hakkındaki soru üzerine Davutoğlu, iki ülke ilişkilerinin köklü ve tarihi olduğuna işaret ederek, Türkiye'nin her zaman İran'la ilişkilere büyük bir özen gösterdiğini vurguladı.
Davutoğlu, ''Tarihi ve yoğun ilişkilere sahip olduğumuz bir ülkeden saygı beklemek ve o ülkenin yetkililerinin açıklamalarında Türkiye ile olan ilişkilerine verilen değeri görmek bizim hakkımız'' diye konuştu.
Daha önce de bu tür açıklamalar yapıldığını anımsatan Davutoğlu, İran Dışişleri Bakanı Ali Ekber Salihi'ye bunları söylediğinde kendisine, ''İran için Cumhurbaşkanı Ayetullah Hamaney ve ben konuşurum, diğerleri iç politika saikiyle söylenen sözler. Önem vermeyin'' dediğini ve bunu birkaç kere tekrarladığını aktardı.
Ancak, bu tür açıklamaların devam ettiğine işaret eden Davutoğlu, şunları kaydetti:
''Genelkurmay Başkanı'nın böyle bir açıklama yapması tabii bizim için hiçbir şekilde ve hiçbir şartta kabul edilemez bir durumdu. Dikkat ederseniz Sayın Salihi Türkiye'ye gelme arzusunu beyan ettikten sonra bu açıklamanın gelmesi üzerine biz de bir açıklama yaptık. Orada pozisyonumuzu net olarak ortaya koyduk.''
-''İran'la kanalları hiçbir zaman kapatmadık''
İkili ilişkilerin karşılıklı özenle yürüyen ve herkesin birbirine saygı göstermesi gereken ilişkiler olduğunu vurgulayan Davutoğlu, ''İran gibi köklü bir devlet geleneğine sahip bir ülkede de her mevkideki insanın o mevkinin gerektirdiği ciddiyet ve saygı içinde davranmasını bekleriz'' diye konuştu.
Suriye konusunda Türkiye'nin İran'la farklı kanaatleri olduğunu belirten Davutoğlu, ancak İran'la kanalları da hiçbir zaman kapatmadıklarını hep açık ve net görüşlerini ifade ettiklerini söyledi.
Davutoğlu, şöyle devam etti:
''Tabii açıklamalarda bizi rahatsız eden husus, Suriye'deki olayların sorumluluğunu Türkiye'ye yükleme çabası. Bunu kabul etmemiz veya bu açıklamayı mazur görmemiz mümkün değil. Görüş ayrılığı anlaşılabilir ama, Suriye'de on binlerce insanın ölümünden sorumlu olan bir yönetimle ilişkiyi sürdüreceksiniz, o yönetime destek vereceksiniz, sonra dönüp Türkiye'yi tehdit edeceksiniz. Bunun samimiyetle, dürüstlükle alakası yok. Ben dün bütün bu konuları açık bir şekilde Sayın Salihi ile konuştum. Suriye'de bu akan kanın sorumlusu rejimdir ve o rejime destek verenlerdir, eğer bir sorumlu aranacaksa...
Biz hiçbir zaman bunu Türkiye-İran veya Türkiye-Rusya ilişkilerinin bir parçası, sonucu olarak görmedik, değerlendirmedik. Başkası Türkiye ile ilgili böyle bir bağlantı kurmaya kalkışırsa da buna gereken cevabı veririz.''
Suriye'de alıkonulan İranlı hacılar konusunun da insani bir konu olduğuna işaret eden Davutoğlu, kendilerinin her zaman insani konularla siyasi anlaşmazlıkları ayırdıklarını söyledi.
Davutoğlu, ''Yapabileceğimiz bir yardım varsa o konuda her zaman yapmaya hazırız'' dedi.
İran'ın mezhepçiliği siyaset kozu olarak kullanıp kullanmadığı sorusu üzerine Davutoğlu, Türkiye'nin mezhepçilik açısından bir gündemi olmadığına işaret ederek, ''Başka ülkelerin bu tür gündemleri varsa bununla ilgili ben yorum yapmam'' diye konuştu.
Suriye'nin bölünmesinin kimsenin menfaatine olmadığını vurgulayan Davutoğlu, Türkiye'nin Suriye'deki meseleyi bir mezhep meselesi değil, otoriter, diktatör bir rejimle, mezheplerden, dinlerden ve etnisitelerden oluşan bir halkın problemi olarak gördüklerini, bunun bir mezhep çatışması haline dönüşmemesi için de her türlü çabayı sarf ettiklerini kaydetti.
-PKK'nın Suriye'deki faaliyetleri-
Terör örgütü PKK'nın Suriye'nin kuzeyindeki bazı şehirlerdeki faaliyetlerine ilişkin haberlerin hatırlatılması ve bunun Hükümet'in Suriye vizyonunu etkileyip etkilemediğinin sorulması üzerine Davutoğlu, Türkiye'nin bölgeyle ilgili politikasının, değişimin halkın iradesini yansıtacak ve barışçı şekilde gerçekleşmesi olduğunu söyledi.
Suriye'de de bunun için çok çaba sarf ettiklerini vurgulayan Davutoğlu, ancak Suriye yönetiminin tavrı nedeniyle ülkede bir kaosun söz konusu olduğunu kaydetti.
Suriye rejiminin yanında yer alarak, Suriye rejiminin unsurları ile birlikte Suriye halkına zulmetmiş olan PKK/PYD unsurlarının bu kaostan bir fayda çıkarmaya çalıştıklarını ifade eden Davutoğlu, şöyle devam etti:
''Eğer Esed kalsaydı, Esed'le işbirliği yaptığı için etki kuracaktı. Esed gittiği zaman da bu ortaya çıkan boşluğu kullanmak istiyor. Ama başaramazlar. Herşeyden önce Suriye halkı bunu görüyor. Sadece Arap halkı demiyorum, Kürt halkı da bunu görüyor, Suriye'deki Türkmenler de bunu görüyor. Herkes bunun farkında. Bizim böyle bir geçiş döneminde ortaya çıkabilecek kaoslarla ilgili her türlü öngörümüz ve çalışmamız da vardı ve var. Dikkat ederseniz, kamuoyunda oluşturulmak istenen panik havası, ki bu bilinçli oluşturulmak istendi kanaatindeyim. Ona karşı bizim eylem planımız, devreye sokacağımız unsurlar belliydi ve gereken adımlar atıldı."
Esed'in gidişinden sonra doğacak senaryoları düşündüklerini ifade eden Davutoğlu, ''Benim elimde köy köy nerede Kürt var, nerede Dürzi var, nerede Türkmen var bunların hepsi mevcut. Veya PKK/PYD oraya birtakım şeyler götürecek ve Türkiye bundan habersiz olacak. Mümkün mü- Olacak şey mi-'' diye konuştu.
-Kılıçdaroğlu'nun eleştirilerine yanıt-
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'nun Türkiye'nin Suriye politikası konusunda kendilerine yönelttiği eleştirilere de değinen Davutoğlu, şunları kaydetti:
''Kılıçdaroğlu'nun, hep söylüyorum, zihninde 'sequence' gelişmemiş. Yani sıralama düşüncesi yok. Olayları arka arkaya sıralayıp bir sonuca ulaşma bu değil. Ama madem 'çapsız' dedi.
Matematikte çapı hatırlatmak lazım. Ben uluslararası ilişkiler okuyanlara önce, 'iyi matematik bilgin var mı-' derim. Matematiksel zihin olmadan, tarih, olay sıralaması yapamazsınız. Matematiksel zihin önemlidir. Matematik illa tıpta değil, ben iyi bir matematik almamış öğrenciyi uluslararası ilişkilere almam.''
Kılıçdaroğlu'nun olayların illiyet bağını kuramadığını söyleyen Davutoğlu, ''Olayların illiyet bağını kurmak bir çap gerektirir. İlliyet bağı kurmak yok. Her gün kalkıyor, Kılıçdaroğlu için yeni bir dünya doğuyor. O gün bakıyor. 'Ben nereden Davutoğlu'na vurayım, nereden Sayın Başbakan'a vurayım-' O günkü gerçeklik üzerinden birşey buluyor. Ertesi gün yeniden doğuyor, o gün tekrar bir gerçeklik üzerinden. Bu bir formasyon eksikliği, ben siyaset eksikliği olarak görmüyorum, formasyon eksikliği. Çap burada aranır. Şimdi beni sorguluyor. Ben bırakın bu olayları, 12. yüzyıldan bugüne kadar olayların hepsinin illiyet bağlarını kurabilirim. Suriye tarihi ile ilgili de.'' ifadelerine yer verdi.
-''Oraya PKK militanları geçti''-
Şu anda Suriye'de herhangi bir yerde herhangi bir olay üzerinde Türkiye'nin etki gücünün zayıflamadığını belirten Davutoğlu, Haseke'den Lazkiye'ye kadar bir Kürt kuşağı olmadığını, pekçok farklı Kürt, Arap, Nusayri, Türkmen bölgesinin bulunduğunu söyledi.
O bölgedeki PKK tehdidinin hayali olup olmadığının sorulması üzerine Davutoğlu, ''Hayali olmayan şey şu. Oraya PKK militanları geçti, Afrin'e, Kobani'ye, özellikle Afrin'e ve Beşşar Esed bunlara silah desteği sağladı. Bu hayali değil, bu bizim için bir tehdit. Bunu tehdit olarak değerlendirdik ve gerekli tedbirleri aldık, alıyoruz. Hayali olan o harita, Kamışlı'dan Lazkiye'ye kadar, sanki her bir taraf Kuzey Irak'ta olduğu gibi Kürtlerden oluşuyor hayali. O hayali."
Kendilerinin Kürtlerin Suriye'deki haklarına karşı olmadığını vurgulayan Davutoğlu, Erbil'deki toplantıda sağ tarafında Suriye Kürt Ulusal Konseyi, sol tarafında Suriye Ulusal KOnseyi'nin oturduğunu belirterek, şöyle devam etti:
''Dedim ki, Suriye Ulusal Konseyi'nin Başkanı bir Kürt, Suriyeli olarak bunun başında duruyor. Siz de Suriyeli Kürtler olarak burada oturuyorsunuz. Oturun anlaşın. Bizim görmek istemediğimiz şey terör tehdidi ve de facto, aranızdan birinin çıkıp 'bu köy, bu mahalle benim' demesi. Suriye'de seçim yapılır, seçilmiş parlamento oluşur, içinde Kürtler, Araplar, Türkmenler hepsi olur, biraraya gelirsiniz, sonra dersiniz ki, 'buraya özerklik vereceğiz'. Ne yaparsanız sizin bileceğiniz iş, biz burada karşınıza çıkmayız. Gerçekten seçilmiş bir parlamento olmadan, silahlı bir grup bir yeri ele geçirirse, başka bir silahlı grup da başka yeri ele geçirir. Bizim görmek istemediğimiz şey de bu.''
-''En doğru yöntemle o kaosun ortadan kalkmasına çalışırız''-
Suriye'de, Ortadoğu'da önümüzdeki on yıl içinde her türlü olağanüstü gelişmeye hazır bir tablo bulunduğunu ifade eden Davutoğlu, ''Burada muhalefetle farklı düşündüğümüz şey şu. Onlar diyor ki, 'bırakın orada ne olursa olsun, kendi başına seyretsin. Sonra Türkiye bir şekilde birşey söyler.' Ama öyle olmayacak, bu dinamik bir şekilde işleyen bir süreç. Balkanlarda 9-10 yıl sürdü. Burada da sürebilir. Kuzey Afrika'da olumlu seyrediyor birçok şey. Bizim çabalarımız olmasa orada olumlu seyredebilir miydi- Hala bu çabaları sürdürüyoruz'' diye konuştu.
Riskler gördüklerini ve öngördüklerini ifade eden Davutoğlu, şunları kaydetti:
''Mesele, olabilecek bu kaotik durumlara hazırlıklı olmak ve bu kaotik durumlardan kaçmamak. O kaotik durumun içine gireriz ve mümkün olan en doğru yöntemle o kaosun ortadan kalkmasına çalışırız. 'Başkası gelsin o kaosu kaldırsın, sonra da ben müdahil olayım' demeyiz. Dışarıdan gelenler çünkü hiçbir zaman bölgede kaosu ortadan kaldırmadı. Daha çok kaos çıkardılar. O zaman biz kendimiz gireriz. Hiçkimseyi düşman görmeyiz, etnik ve mezhebi grupları, bunun içine Nusayriler de dahil. Yarın Nusayrilere bir baskı olsun. Olmasını istemeyiz. Bugün Sünni Araplara sağladığımız korumanın aynısını onlara da sağlarız. Hiçbir şekilde de bir ayrım gözetmeyiz.''
Yayıncı: Erdem Gültekin