Ölümcül Kuduz Hastaligiyla Ilgili Veteriner Hekimden Asi Çagrisi
Ölümcül olmasiyla bilinen kuduz hastaligiyla ilgili konusan veteriner hekim Tugçe Kara, kuduz asisinin yüzde 100 oraninda koruma sagladigini ancak bazi hayvan sahiplerinin buna ragmen asi yaptirmadigini söyledi.
“Son derece koruyucu bir asisi varken ölüm oraninin yüksek olmasi bize ihmalkârlik yapildigini gösteriyor”
Eskisehir’de veteriner hekimlik yapan Tugçe Kara, hayvanlardaki kuduz hastaligiyla ilgili bazi detaylara degindi. Hayvan sahiplerinin kuduz hastaliginin yaygin olmamasi sebebiyle tedbirsiz davrandigini ve böyle devam edilirse ilerleyen dönemlerde kuduzun daha riskli bir hale gelebilecegini söyleyen Kara, “Kuduz çok tehlikeli bir hastaliktir. Yüzde 100 ölümcül denilebilir ve tedavisi yoktur. Geçtigimiz günlerde yaptigim bir arastirmada bugüne kadar sadece 15 vakanin tedavi edildigine dair bir yazi okudum. Ancak bunlarin da kesin kuduz teshisi konulmamis. Yani vakalar süpheli, kesin bir sekilde kuduzu tedavi ettik diyemiyorlar. O yüzden de yüzde kuduz 100 ölümcül bir hastalik olarak belirtiliyor ancak ayni sekilde yüzde 100 koruyucu bir asisi var. Buna ragmen özellikle Asya ve Afrika’da basta olmak üzere tüm dünyada kuduz sebebiyle her yil 55 bin ölümün gerçeklestigi söyleniyor. Böylesine etkili bir koruyucu asisi varken ölüm oraninin yüksek olmasi bize ihmalkârlik yapildigini gösteriyor. Bizler belki son zamanlarda ülkemizde çok fazla kuduz vakasi görmüyoruz ama yine de böyle bir risk var. Türkiye henüz kuduzdan arindirilmis bir ülke degil. Ne yazik ki hâlâ görülebiliyor. Hatta biz buradan yurt disina hayvan gönderirken kuduz riskli bir ülke oldugumuz için titrasyon testi gibi uzun prosedürler uygulaniyor. Kuduz vakalari az gözüktügü için insanlar önemsemiyor. Özellikle ev hayvanlarinda kuduz bulasma riski daha düsük oldugu için çok gerekli olmadigini düsünüyorlar. Belki evcil hayvanlar için bu risk çok düsük olabilir ama böyle devam ederek ipin ucunu birakirsak artik bu bizim riskli bir hastalik olmaktan çikarak yaygin ve tehlikeli bir hale gelir. Bunun önüne geçmek çok basit, hayvanlara yilda bir doz asi uygulanmasi yüzde 100 oraninda koruyuculuk sagliyor” dedi.
“Su an için risk düsük ancak böyle diyerek ipin ucunu birakirsak daha yaygin bir hale gelir”
Tam anlamiyla koruma saglanmasi için kuduz asisinin daha fazla yayginlastirilmasi gerektigini ifade eden Kara, saglikli bir hayvan baska bir kuduzlu hayvan tarafindan isirildiktan sonra asi yaptirilmasinin etki etmedigini belirtti.
Özellikle köpek besleyen vatandaslara uyarida bulunan veteriner hekim Tugçe Kara söyle konustu:
Evet, ev hayvanlari için kuduz riskimiz daha düsük ama sokak hayvanlarinda hâlâ vakalar gözüküyor. Hatta geçen aylarda Eskisehir’de de böyle bir vaka oldugunu duymustum. Sokak hayvanlari için sorumluluk belediyelere düsüyor. Zaten barinaklarin bu konuda rutin bir uygulamasi var. Kisirlastirmak için alinan hayvanlara kuduz asisi da uygulaniyor. O yüzden bu hastaligin Türkiye’de daha da azalmasini bekliyoruz. Devlet kurumlari da bu konuda çok hassas. Trenle ya da otobüsle yolculuk yapacaksaniz hayvaninizin kuduz asisi olup olmadigina bakiyorlar. Sizin hayvaniniz için risk düsük olsa da tam anlamiyla korunma saglanmasi için mutlaka asi yaptirilmasi gerekiyor. Diyelim ki bir sokak köpeginde kuduz var, o gelip sizin köpeginizi isirdigi takdirde ne yazik ki geri dönüsü yok. Hemen asiyi yapalim, hayvanimizi koruyalim gibi bir durum da olmuyor. Hiç disariya çikmayan bir kedide yüksek ihtimalle kuduz göremezsiniz ama köpekleri gezmeye çikarttiginiz için baska bir köpegin gelip isirmasi gibi bir ihtimal söz konusu. Böyle risklere girmek yerine yilda bir doz kuduz asisi yaptirmak sizi korur ve bu endiseden kurtarir. Bazi insanlar asi fiyatlarinin yüksek olmasindan yakiniyorlar. Haklilar, buna bir sey diyemiyorum ama Tarim Il Müdürlükleri çok daha düsük bir ücretle asi yapiyor. Veteriner hekimlerde asi yaptiramayan vatandaslarin Tarim Il Müdürlüklerine gitmesini tavsiye ediyorum. Unutmayin, su an için risk düsük olabilir ancak böyle diyerek ipin ucunu birakirsak daha yaygin bir hale gelir.”
“Bir insan kuduza yakalanirsa ve virüs beyne ulasirsa yüzde 100 ölümle sonuçlaniyor”
Kuduz hastaliginin tehlikesine dikkat çeken ve nasil bulastigini anlatan Tugçe Kara, “Kuduz dünya tarihinde bilinen en eski hastaliklardan biri. Viral ensefalit (beyin iltihabi) dedigimiz semptomlara yol açar. Yani beyine yerlesen bir virüstür, dolayisiyla oldukça tehlikeli bir hastaliktir. Diyelim ki bir hayvan bacagindan isirildi, virüs ne zaman etkisini gösterir bilemeyiz. Bu konuda beyniyle isirildigi noktanin uzakligi çok önemli. Mesafe ne kadar uzaksa hastalik o kadar geç hastalik belirtileri göstermeye basliyor. Baska bir hayvan tarafindan isirildigi zaman insanlara da bulasabiliyor. Bu konuda kertenkele ve kurbaga gibi hayvanlar riskli. Tavuk gibi kanatli hayvanlar risk olusturmuyor. Bu noktada yapilan bir çalismaya göre de fare ve tavsan gibi kemirgenlerin de kuduz bulastirma konusunda herhangi bir risk teskil etmedigi söyleniyor. Bizim için özellikle en riskli hayvanlar yaban hayatinda olan kurt, çakal ve tilki gibi hayvanlardir. Ancak sehirlesme arttigi insanlarin bu hayvanlarla temasi daha kisitli. Sehir içinde su an en çok köpeklerde kuduz görülüyor. Ikinci sirada ise çok tuhaf bir sekilde sigirlar geliyor. Kediler ise üçüncü sirada ancak sayilari daha düsük. Çünkü kediler ürkek hayvanlar ve kendilerini daha fazla koruyorlar. Saklandiklari için kolay kolay isirilmiyorlar. Kuduzlu bir hayvan tarafindan isirilan insanin ise hemen hastaneye gitmesi gerekiyor. Isirildiktan sonra aradan zaman geçerse ve virüs beyne ulasirsa, semptomlar gözükmeye baslarsa ne yazik ki asi etki etmiyor. Hastalik ilerliyor ve yüzde 100 ölümle sonuçlaniyor” seklinde konustu.