Psikolog Kirim Açiklamasi 'Depremin Travmasini Asmak Için Yakinlarinizla Konusun'
Deprem sonrasi psikolojik ilkyardim hakkinda bilgi veren Psikolog Irem Naz Kirim, "Deprem sonrasinin ilk birkaç günlerinde uyuyamama, yemek yiyememe, bir sey yapmakta isteksizlik, yorgunluk, çaresizlik hisleri normaldir. Durumu yatistirmaya çalismak için doktor önerisi olmadan sakinlestiricilere ve ilaçlara basvurmayin. Yasadiginiz olayi konusmak isteyebilirsiniz ama çekinebilirsiniz. Böyle bir durumda sizi dinleyecek, anlayacak, destekleyecek yakinlariniza anlatmaktan kaçmayin" dedi.
Insan vücudunun kendini tehlikede hissettigi andan itibaren kaygi mekanizmasini devreye sokarak kisiyi hayatta tutmaya çalistigini söyleyen Psikolog Naz Kirim, "Bu belirtiler hizli nefes almak, kalbin düzensiz çarpmasi, nefes alip vermede güçlük, el-bacak titremesi, mide bulantisi, bas dönmesi gibi olup, ölecekmis hissi verebilir. Ancak bu belirtilerin görülmesi normaldir. Vücut kendini güvende hissettiginde eski haline geri dönecektir. Deprem sonrasinin ilk birkaç günlerinde uyuyamama, yemek yiyememe, bir sey yapmakta isteksizlik, yorgunluk, çaresizlik hisleri normaldir. Durumu yatistirmaya çalismak için sakinlestirici nesnelere (alkol, ilaç vb.) basvurmayin. Beden, tehlikede olmadigini anladiginda bunlar eski haline gelecektir. Yasadiginiz olayi konusmak isteyebilirsiniz ama çekinebilirsiniz. Böyle bir durumda sizi dinleyecek, anlayacak, destekleyecek yakinlariniza anlatmaktan kaçmayin. Sosyal destek alinmasi travmalar üzerinde iyilestirici ve etkisini hafifletici bir etkiye sahiptir" seklinde konustu.
"Sevdiklerinizle zaman geçirin"
Deprem sonrasi insanlarin bulundugu yeri yadirgayabilecegine dikkat çeken Psk. Kirim, "Depremden sonra kapali alanlarda, kalabalik ortamlarda ya da tanimadiginiz daha önce bulunmadiginiz yerlerde olmak sizi tedirgin edebilir ve kaçinmak isteyebilirsiniz. Ilk etapta girmek zorunda degilsiniz ancak güvendiginiz insanlarla ilerleyen zamanlarda bunlari deneyimlemeniz sizin için daha iyi olacaktir. Sagliksiz bas etme yöntemlerini tercih etmeyin. Bunlarin yerine sevdiklerinizle daha fazla zaman geçirmeyi, yürüyüsler yapmayi, nefes ve gevseme egzersizlerini, dua etmeyi deneyin" ifadelerini kullandi.
"Önceligi kendi sagliginiza verin"
Insanlarin basina gelen olumsuz olaylardan sonra kaygisiyla bas etmek için bazen suçlu arama isteginde olabildigini söyleyen Psk. Kirim, "Bu biri ya da bir kurum olabilir. Böyle durumlarda güvenilir kaynaklardan bilgi almaniz, spekülatif yönlendirmelerden uzak durmaniz ve önceligi kendi sagliginiza ve güvenliginize vermeniz ruh sagliginiz için daha önemlidir. Sosyal medyada güvenilirligi ve dogrulugu kanitlanmamis kaynaklardan gelen bilgilerin paylasilmamasi noktasinda dikkatli olunmalidir" açiklamasinda bulundu.
"Çocuklara depreme ait video izletmeyin"
Çocuklarin hayal dünyalarinin yetiskinlere göre daha genis oldugunu ve gördügü seyleri farkli yorumlayabileceklerini vurgulayan Psk. Kirim, "Bu nedenle depreme ait görselleri ve videolari izlememeli, yanlarinda olumsuz konusmalara ve tekrarlayici olumsuz görüntülere maruz kalmamalidir. Bu süreçte çok korkabilir ancak duygularini belli edemeyebilir. Konusabilmesi, resmedebilmesi için destekleyin. ‘Ben de çok korktum sallandigimizi anladigimda, hatta aglamak istedim. Belki sen de böyle hissetmis olabilirsin. Ihtiyaç duydugunda bana sarilabilirsin ve bu konu hakkinda konusabiliriz’ gibi örnekler verebilirsiniz" diye konustu.
"Çocuklara güvende oldugunu hissettirin"
Çocugun en temel ihtiyacinin kendinin ve sevdiklerinin güvende oldugunun bilmesi oldugunu dile getiren Kirim, "Ona güvende oldugunuzu hissettirin. Fiziksel ihtiyaçlarini karsilayin. Daha fazla sarilmaya, öpülmeye, sevildigini hissetmeye ihtiyaç duyabilir. Yaninizdan uzaklastirmadan ihtiyaçlarina kulak vermeyi, dinlemeyi ihmal etmeyin. Sizi gözlemleyerek konfor alani olusturduklari için ebeveyn olarak tutarli, sakin, asiri tepkilerden kaçinarak yaklasmayi deneyin. Yakinligi asiri koruyuculukla karistirmadan kisisel gelisimini destekleyici bir yaklasim benimseyin. Depremin dogal bir olay oldugunu anlatin. Bundan korkmanin, bazen geceleri altini islatmanin ya da aglamanin sorun olmadigini ancak su an yaninda ve güvende oldugunu dile getirin. Çocugun dili oyundur. Bu nedenle oyunlar oynamasi, resimler çizmesi ve eski hayatinda yaptigi seyleri gerçeklestirebilmesi için zemin hazirlayin" diyerek sözlerini sonlandirdi.