Psikologlar Uyariyor Açiklamasi 'Çocuklarinizi Deprem Görüntülerinden Uzak Tutun'
Her dogal afet gibi depremin de insan psikolojisinde yikici bir etkisinin oldugunu ve çocuklarin da bu süreçten olumsuz etkilenebilecegini belirten Psikolog Irem Naz Kirim, “Çocuklarin ekrana maruziyetini azaltin, ilkinde travma olmasa da ikincil travmaya neden olmayin. Yaninda çok fazla bu duruma dair konusmalarda bulunmayin, haber görüntülerini göstermeyin. Her görüntü ve ses, her yasa uygun degildir” dedi.
Insan psikolojisinde de yikici bir etkisi var
Her dogal afet gibi depremin de insan psikolojisinde yikici bir etkisinin oldugunu ve çocuklarinda bu süreçten olumsuz etkilenebilecegini dikkat çeken Psk. Kirim, “Bu etkileri bilmek, tanimak, anlamlandirmak olusturdugu psikolojik kaosla da bas etmemizi kolaylastiracaktir. Insanlar her olaya farkli tepki gösterdigi gibi dogal afeti anlamlandirma sürecinde de farklilik gösterecektir. Olay aninda ilk gerçeklesecek sok etkisi kimi tarafindan sessizce, içe kapanik bir sekilde gerçeklesirken kimi bunu aglayarak, feryat ederek karsilayabilir” diye konustu.
Çocuklariniza depremi anlatmayi ihmal etmeyin
Çocuklarin da bu süreçten olumsuz etkilenebilecegini dile getiren Psk. Kirim, “Çocuklarin ekrana maruziyetini azaltin, ilkinde travma olmasa da ikincil travmaya neden olmayin. Yaninda çok fazla bu duruma dair konusmalarda bulunmayin, görüntüleri göstermeyin. Depremle ilgili her haber görüntüsü ve ses her yasa uygun degildir. Var olani abartmadan, açik ve bilgilendirici olmalisiniz. Depremle ilgili sorularini dikkatlice dinleyin ve geçistirmeden cevaplamaya gayret gösterin” seklinde konustu.
Fiziksel ihtiyaçlarini gidermek öncelikli olmali
Psk. Irem Naz Kirim, travma sonrasi duygu durum bozuklugu yasayan kisiler için nasil yaklasilmasi gerektigi ile ilgili sunlari söyledi:
“Dogal afet sonrasinda karsilasilabilecek duygular korku, öfke, suçluluk, çaresizlik, umutsuzluk ya da donup kalmis bir görüntü sekline bürünebilir. Kafaniz karisabilir, zamani-mekâni ayirt etmekte, ne yasandigini anlamakta güçlük çekebilir, kararsiz kalabilirsiniz. Fiziksel olarak gergin, yorgun, uyuma güçlügü, agrilar, kalp ritminde düzensizlik, bulanti ve istahta azalma görebilirsiniz. Sosyal hayatinizda sorunlar yasanabilir, huzursuzluk, güvensizlik, öfke, kontrol etmekte zorlanma, terk edilmis hissetme, yemek yerken ya da uyurken suçluluk hissetme, asiri suçlayici olma, boslukta hissetme yasanabilir. Böyle bir durumda oldugunu gördügümüz kisilerin fiziksel ihtiyaçlarini gidermek öncelikli olmalidir. Kisinin gida, barinma, tibbi ihtiyaçlarini karsiladiktan sonra güvende oldugunu hissettirmek gerekir. Eger kendisi öyküsünü anlatmak isterse dinlemek, anlasildigini ve yalniz olmadigi hissettirilmelidir. Yasanan durum hakkinda dogru kaynaklardan dogru ve açiklayici net bilgiler vermek, dogrulari saklamadan, kafasini karistirmadan, güvenilir kaynaklardan oldugunu teyit ettigimiz bilgiler iletilmelidir. Kisiyi en yakin yardim kurulusuna götürmek, hayatta kalan yakinlari ile temas etmesi için zemin hazirlanmasina yardimci olmak gereklidir.”
Çocuklarda deprem korkulari olabilir
Yetiskinlerde oldugu gibi çocuklarinda birbirinden farkli tepkiler gösterdigini söyleyen Psk. Kirim, su bilgileri paylasti:
“Çocuklar sizin felaket karsisinda gösterdiginiz tepkilerin benzerlerini gözlemleme yoluyla disariya aktarirlar. Çocugun depremden ne denli etkilendigi onun yasiyla ilgilidir. Okul çagindan küçük çocuklar duygularini ve düsüncelerini yetiskin gibi ifade edemeyecegi için altini islatma, parmak emme, gece uyumakta zorlanma, sizden ayrilmama, sik sik öfkelenme ve aglama, bulanti-kusma gibi fiziksel belirtiler gösterebilir. Tekrar tekrar depremi yasayacagina dair korkulari olabilir.”
Açik ve bilgilendirici olun
“Çocugunuza depremin dogal bir olay oldugunun anlatilmasi gerektigine dikkat çeken Psk. Kirim, “Korkmasinin, kâbus görmesinin normal oldugunu, sizin aglamanizin ve üzülmenizin de normal oldugunu açiklayin. Ülkemizde deprem oldu ve evimiz yikildi, bir süre evimizde kalamayacagiz ama su an kaldigimiz yer güvenli ve yanindayim, seni birakmayacagim. Bak bu konuyla ilgili birçok kisi bizi güvende tutmak ve kisilere yardim etmek için çalisiyorlar” seklinde ifade edebilirsiniz. Var olani abartmadan, açik ve bilgilendirici olmalisiniz. Depremle ilgili sorularini dikkatlice dinleyin ve geçistirmeden cevaplamaya gayret gösterin. Eger talep ederse daha fazla temas kurun, ilgi gösterin” ifadelerini kullandi.
Görüntüleri göstermeyin
Çocuklara deprem ile ilgili görüntülerin izletilmemesi gerektiginin altini çizen Psk. Kirim, “Çocuklarin ekrana maruziyetini azaltin, ilkinde travma olmasa da ikincil travmaya neden olmayin. Yaninda çok fazla bu duruma dair konusmalarda bulunmayin, görüntüleri göstermeyin. Her görüntü ve ses her yasa uygun degildir. Onlar sizin gibi düsünemiyorlar, unutmayin. Bir süre sonra da travma alaninda psikoterapi uzmanlarindan hem bireysel hem de çocuklar için yardim alin” diyerek sözlerini sonlandirdi.