ATB Baskani Çandir Açiklamasi 'Yurt Içi Ve Yurt Disi Üretici Enflasyonlari Tarimi Dolayli Olarak Etkiliyor'
Antalya Ticaret Borsasi ve Antalya Tarim Konseyi Yönetim Kurulu Baskani Ali Çandir, Türkiye Istatistik Kurumu (TÜIK) tarafindan açiklanan Agustos ayi Tarim Girdi Fiyat Endeksi’ni (Tarim-GFE) degerlendirdi. Yurt içi ve yurt disi üretici enflasyonlarinin tarimi dolayli olarak etkiledigini kaydeden Çandir, yurtdisi üretici enflasyonu YD-ÜFE’nin, Agustos’ta aylik yüzde 1,95, yillikta ise yüzde 59,24 arttigina dikkat çekti
Tarim-GFE’nin Agustos ayinda yillik yüzde 41,33 ilan edildigini belirten Çandir, “Geçen yilki yüzde 135,06 düzeyinin üçte biri civarindadir. Ilan edilen yillik rakamin yüzde 31,63 olan ortalamaya yakin olmasi, gelecekteki düsüsü beklentilerini törpülemektedir” dedi.
Tarim-GFE’nin alt kalemlerine bakildiginda, tarimda kullanilan mal ve hizmetlerin fiyatlarinda aylikta yüzde 7,01 ve yillikta ise yüzde 36,51’lik artis ilan edildigini kaydeden Çandir, “Agustos aylarinin yüzde 1,25 olan ortalama verisine göre 6 kat daha yüksek ilan edilmis bir rekor aylik artis söz konusu olmustur” dedi.
Çandir, tohumda aylik yüzde 6, enerjide yüzde 19,93, gübrede yüzde 18,07, ilaçta yüzde 1,89, veteriner hizmetlerinde yüzde 7,20, yemde yüzde 1,28, ve diger kalemlerde ise yüzde 3,71 artis oldugunu belirtirken, yillikta tohumda yüzde 61,27, enerjide yüzde 42,93, gübrede yüzde 14,92, ilaçta yüzde 29,96, veteriner hizmetlerinde yüzde 105,88, yemde yüzde 25,63 ve diger kalemlerde ise yüzde 89,07’lik artisa dikkat çekti.
Çandir sunlari söyledi:
“Agustos ayinda da Temmuz’da oldugu gibi Tarim-GFE alt kalemlerinde sira disi rakamlar gözlenmistir. Bunlarin en dikkat çekicisi enerji ve gübre kalemlerinde olmustur. Yillik rakamlarda ise veterinerlik ve diger kalemleri dikkat çekmistir. Enerjide aylik yüzde 19,93’lük rekor artis, geçen aydan devam eden artis egiliminin sürdügünü göstermistir. Aylikta yüzde 7,20 ve yillikta yüzde 105,88 artis ilan edilen veterinerlik hizmetlerindeki artis, hem aylik hem de yillikta rekor olmustur”
TÜIK tarafindan Agustos ayi tarimsal üretici fiyat endeksi Tarim-ÜFE’nin yüzde 3,83 ile rekor olarak ilan edilirken, yillikta ise yüzde 76,35 ilan edildigini hatirlatan Ali Çandir, “Tarimsal faaliyetlerde bulunanlar açisindan son bir yillik egilim, genel olarak üretici aleyhine seyretmisken Mayis ve Haziran aylarinda aylik ve yillik düzeyde Tarim-GFE, Tarim-ÜFE’nin altinda kalarak üretici lehine dönmüstü. Agustos ayinda bu durum aylikta yeniden üretici aleyhine dönmüs, yani tarimsal girdi maliyetleri, ürün fiyatlarindan daha yüksek artmaya baslamistir. Önümüzdeki aylarda bu egilimin devam etmesi, üretici kesimin birikmis zararlarini artirmaya devam edecektir” diye konustu.
Tüketici enflasyonu uyarisi
Yurt içi ve yurt disi üretici enflasyonlarinin tarimi dolayli olarak etkiledigini kaydeden Çandir, yurt disi üretici enflasyonu YD-ÜFE’nin, Agustos’ta aylik yüzde 1,95, yillikta ise yüzde 59,24 arttigina dikkat çekti. Çandir, “Bu artis, Temmuz’daki rekor artistan sonra Agustos aylari ortalamasinin üzerinde bir artis olmustur” dedi.
Yurt içi üretici enflasyonu YI-ÜFE’nin aylik yüzde 5,89 ile tarihi rekor kirdigini, yillik ise yüzde 49,41 ilan edildigini kaydeden Ali Çandir, “Bu egilimler, genel olarak sektörün geçmisten gelen maliyet yükünü gelecekte de tasimaya devam edecegini göstermektedir. Ancak bu ay da özellikle YD-ÜFE rakaminin sira disi yüksek ilan edilmesi, YI-ÜFE rakaminin da sira disi yüksek çikmasina vesile olmustur. Özellikle YD-ÜFE rakaminin Agustos ayinda da ciddi yükselisini devam ettirmesi, önümüzdeki aylarda önce YI-ÜFE ve sonra da TÜFE rakamlarinda yükselisi tetikleyecektir” diye konustu.
Agustos ayinda üretici kesimdeki bu enflasyonlara karsilik tüketici enflasyonu TÜFE’nin aylikta yüzde 9,09, yillikta ise yüzde 58,94 arttigini belirten Ali Çandir, “Tüketici taraftaki gida enflasyonu ise Agustos ayinda aylik yüzde 8,48 ve yillik yüzde 72,86 olarak ilan edilmisti. Islenmemis gida enflasyonu ise Agustos’ta aylik yüzde 5,58 ve yillik yüzde 93,64 düzeyinde ilan edilmisti. Yas meyve sebze enflasyonu ise aylik yüzde 9,31 ve yillik 105,98 artis olarak ilan edilmisti. Tüketici taraftaki bu rakamlar; üreticilerin maruz kaldigi maliyet artislarini, bu ay itibariyle tüketiciye yansitabildigini göstermektedir” degerlendirmesinde bulundu.