Azerbaycan Cumhurbaskani Aliyev Açiklamasi 'Ermeni Tarafi Müzakere Sürecini Aksatiyor'
Azerbaycan Cumhurbaskani Ilham Aliyev, “Ermeni tarafi müzakere sürecini aksatiyor ve bunun nedenlerini biliyorum” dedi.
“Azerbaycan sözünü açikça söyleyen ve bagimsiz siyaset yürüten ülkelerden biridir”
Azerbaycan’in dünyada çok güvenilir ve ciddi bir ortak olarak kabul edildiginin bir sir olmadigini vurgulayan Aliyev, “Azerbaycan sözünü açikça söyleyen ve bagimsiz siyaset yürüten ülkelerden biridir. Elbette bunun temelinde hem askeri gücümüz hem de sanli zaferimiz var. Çünkü ben savastan sonra, zaten Azerbaycan siyasetine karsi olumlu tutumun daha da arttigina, yani bize olan ragbetin daha da arttigina tanik oldum. Çünkü dünyanin siyasi eliti, bu zaferi ne pahasina elde ettigimizi, hangi riskleri aldigimizi, hangi güçlere karsi mücadele verdigimizi ve bugün de mücadele vermeye devam ettigimizi çok iyi anliyor. Yani savas bitse de mücadele hala devam ediyor ve ben kazanacagimizdan eminim. Çünkü biz dogru yoldayiz ve bizim hem askeri hem de siyasi gücümüz, ayni zamanda ekonomik bagimsizligimiz elbette gücümüzü artiriyor” dedi.
“Zengezur Koridoru stratejik bir proje”
Zengezur Koridoru’nun öneminden bahseden Cumhurbaskani Aliyev, “Bizim için Zengezur Koridoru projesi sadece ekonomik ve ulasim projesi degil, stratejik bir proje. Bu projenin gerçeklesmesi bizim dogal hakkimiz. Bu proje 10 Kasim 2020 tarihli bildiride yer aliyor. Bildiride ‘Zengezur Koridoru’ diye bir ifadenin olmadigi dogru. Çünkü ondan sonra jeopolitik sözlüge ‘Zengezur Koridoru’ ifadesini ben ekledim. Çünkü bildiride Azerbaycan’in bati bölgeleri ile Nahçivan Özerk Cumhuriyeti arasinda bir ulasim baglantisinin olmasi ve Ermenistan’in bunu saglamasi gerektigi açikça belirtiliyor. Simdi Ermenistan bundan kaçmak istiyor, fiili olarak üstlendigi yükümlülüklerini iki yildan fazla bir süredir yerine getirmiyor. Ancak bu bizi durduramayacak. Yani bu, sadece bizim için stratejik bir proje degil, birkaç ülke ve genis bir cografi alani kapsiyor. Zengezur Koridoru’nun hayata geçirilmesi tarihi bir zorunluluktur. O yüzden Ermenistan istese de istemese de bu olacak dedim. Yani benim böyle bir fikrim olmamasina ragmen onlar bunu Ermenistan’da baska bir tehdit olarak algiliyorlar. Sadece bu kaçinilmazdir. Er ya da geç olacak. Tabii ki, biz bunun daha hizli olmasini istiyoruz” dedi.
“Bakü-Tiflis-Kars demiryolunun kapasitesini 5 milyon tona çikaracagiz”
Su anda Bakü-Tiflis-Kars demiryolu projesinin kapasitesini genisletilmesi ile ciddi olarak ilgilendiklerini belirten Aliyev, “Geçen yil talimatlar verildi ve bütçeden 100 milyon dolardan fazla tahsis edilecek. Bu demiryolunun kapasitesini su anda 1 milyon tondan 5 milyon tona çikaracagiz. Ama bu yeterli olmayacak. Orta Asya’dan gelen yük için yeni güzergahlar olmasi gerekiyor. Hazar üzerinden geçen güzergah zaman açisindan çok cazip. Ayni zamanda ortak bir tarife politikasi uygulayarak bu güzergahi ekonomik olarak daha cazip hale getirmeliyiz. Buradaki müzakerelerin de olumlu yönde oldugunu düsünüyorum. Yani Orta Asya ülkelerinin nakliye potansiyelini ve Avrupa’dan oraya giden kargoyu dikkate alirsak, tüm bu projeleri hayata geçirip yayginlastirsak bile yine de yeterli olmayacagini görecegiz. Bu nedenle Zengezur Koridoru’nun ekonomik etkinligi süpheye mahal verilmemelidir” ifadelerini kullandi.
“Azerbaycan’da Orta Koridor ve Kuzey-Güney Koridoru ile ilgili ana isler tamamlanmistir”
Azerbaycan’in uzun yillardir tasimacilik alaninda projeler hayata geçirdigini ifade eden Aliyev, “Rusya-Ukrayna Savasi yaptigimiz isin önemini artiriyor. Azerbaycan topraklarinda hem Orta Koridor hem de Kuzey-Güney Koridoru ile ilgili tüm büyük isler tamamlanmistir. Sadece Kuzey-Güney Koridoru ile Azerbaycan topraklarindan 15 milyon ila 30 milyon ton arasi yükün tasinabilecegine inaniyoruz. Yani bu çok büyük bir rakam. Su anda Azerbaycan’in tüm transit imkanlari bunun küçük bir yüzdesini olusturuyor. Dolayisiyla Kuzey-Güney Koridoru, Orta Koridor ile rekabet edebilecek bir projedir” dedi.
“Trans-Hazar dogal gaz boru hatti meselesinin siyasilestirilmesine karsiyim”
Trans-Hazar dogal gaz boru hatti konusunun uzun yillardir siyasilestirildigini belirten Aliyev, “Ben buna karsiyim. Çünkü her zaman gerçek projelerde çalismanin destekçisi olmusumdur. Prensipte bu projenin ekonomik olarak uygulanabilir oldugunu düsünüyorum ama teknik ve ekonomik bir gerekçeye de ihtiyaç var. Gazin sahipleri ile hangi fiyattan satilacagi konusunda sözlesmeler imzalanmalidir. Çünkü mesafe uzadikça maliyetler de artiyor. Ama biz bu projeye her zaman siyasi destek verdik. Bu projeyle ilgili bize basvurulursa, yardimci olmak için elimizden gelenin en iyisini yapacagiz” dedi.
“Bu yil yaklasik 24 milyar metreküp gaz ihraç edilmesi bekleniyor”
Azerbaycan’in gaz rezervlerinin en az 100 yil boyunca uluslararasi piyasalara arz edilecegini söyleyen Aliyev, “Teknolojiler gelistikçe üretim imkanlari artacaktir. Bu nedenle, 2,6 trilyon metreküp, potansiyelimizin onaylanmis minimum hacmidir. Avrupa Birligi ile birlikte tüm gaz boru hatlarinin insasini da göz önünde bulundurarak arzi artirmayi hedefledik. Bu nedenle mevcut gaz boru hatlarinin genisletilmesi gerekmektedir. Çünkü hem TANAP hem de TAP boru hatlari taahhüdümüzü üstlendigimiz hacimler için tasarlanmistir. Bu kadar kisa vadede Avrupa’ya arzi ikiye katlama ihtiyacini dikkate almadik. Yani Bayan Ursula von der Leyen ile imzalanan belge tam da bu noktaya isaret ediyor. Bu yil toplamda yaklasik 24 milyar metreküp gaz ihraç edilmesinin bekliyoruz. Dolayisiyla Avrupa pazari da dahil olmak üzere gaz pazarinda simdiden ciddi bir oyuncu haline geliyoruz. TANAP ve TAP’in aktarim kapasitesini ikiye katlamayi düsünüyoruz” dedi.
“Ermeni tarafi müzakere sürecini aksatiyor”
Azerbaycan ile Ermenistan arasindaki baris anlasmasinin müzakere süreci ilgili soruyu yanitlayan Aliyev, “Ermeni tarafi müzakere sürecini aksatiyor ve bunun nedenlerini biliyorum. Ermenistan’in bir gücü olup olmadigi ve diasporanin bu güç üzerinde bir etkisi olup olmadigi sorusuna gelince, bence böyle bir etki var ve bunu engelleyen birine atifta bulunmak, sorumlulugu degistirmek için çok uygun bir yol. Eger hükümet sorumluysa, eylemlerinin hesabini vermelidir. Her ülkenin, her liderin kendine göre zorluklari vardir, ancak bu konuda spekülasyon yapilamaz. Bu, deyim yerindeyse evin iç isidir, herkes bu isi sadece baris konusunu gündeme getirerek degil, halki ikna ederek, gerçekten baris için çabalayarak yapmali” dedi.
“Ermenistan makamlari tüm sorumlulugu üstlenmeli”
Savastan sonraki iki yil boyunca Ermenistan’in yapmasi gerekenlerin hiçbirini yapmadigini belirten Aliyev, “Bu baglamda Ermenistan makamlari tüm sorumlulugu üstlenmeli ve bir baris anlasmasi imzalamaya hazir olmalidir. Özellikle daha önce de söyledigim için, bu bes prensibi ortaya koydugumuzda bunun bir tür çok ciltli olmamasi gerektigini söyledim. Çok basit bir kagit, temel ilkeleri özetleyen basit bir belge olmalidir. Elbette iç sorunlarimiz ve Karabag’la ilgili tüm meseleler konusulamaz. Kanaatimce Ermeni liderliginin meseleyi uzatmasinin sebeplerinden biri de budur. Çünkü karar vermeleri ve esasen Prag’da kaydedilen ve ardindan ekim ayinda Soçi’de onaylanan sorunlari çözmeleri gerekiyor” dedi.