2 Bin Yillik Su Kemeri 3 Dönemin Izlerini Tasiyor

Bitinya Krali I. Nikomedes tarafindan kurulan Nikomedya (Izmit), Bitinya Kralligi’ndan sonra Roma Imparatorlugu’na da uzunca bir süre baskentlik yapti. Bu dönemlerde yapilan birçok yapi ve eserlerden bazilari günümüze ulasirken, bazilarinin ise izine rastlanilmiyor.

Günümüze ulasan ancak harabe bir durumda olan yapilardan biri de Kabaoglu Mahallesi’nde bulunan antik su kemeri. 50 metre uzunlugunda, 15 metre yüksekliginde olan su kemerinin, M.S. 2. yüzyilda Imparator Trajan döneminde Nikomedya Valisi Plinius tarafindan yaptirildigi biliniyor. Kaynaklarda, sehre su saglamak amaciyla yaptirilan su kemerinin Bizans ve Osmanli dönemlerinde onarim gördügü de yer aliyor.

"Merakli seyyahlar bu kemerlerden söz etmistir"

Bölgenin, Roma Imparatorlugu döneminde Bitinya ve Pontus Eylaleti’nin baskenti oldugunu söyleyen Tarih Bilimci Onur Sahna, "Buraya imparator tarafindan vali ataniyordu, o valilerden biri de meshur Plinius’tur. Milattan sonra 2. yüzyilin basinda yani 111’li yillarda Plinius burada valilik yapiyor ve onun valiligi zamaninda bu kemerler yapiliyor. Su kemerleri, yaklasik 2 bin yil önce sehrin 30 kilometre kuzeydogusundan buraya su getirmek amaciyla 23 tane yapilmistir. Günümüze bazilari ulasmis durumda, bunlardan bir tanesi Kabaoglu Antik Su Kemeri. Kabaoglu Su Kemeri 50 metre uzunlugunda, 15 metre yüksekliginde bir yapidir. Kemer, yapiliktan sonra sürekli onarim görmüstür, Bizanslilar ve Osmanlilar da onarmistir. Hatta Osmanli kroniklerine baktigimizda, Yavuz Sultan Selim’in ve Kanuni Sultan Süleyman’in Iran seferlerine giderken Izmit’te konakladiklarini ve bu su kemerlerini onarttiklarini görüyoruz. Osmanli zamaninda oryantalistler ya da Osmanli Islam kültürüne merakli seyyahlar, Izmit’e geldiklerinde hemen hemen hepsi bu kemerlerden söz etmistir, kimileri ise bu kemerlerin illüstrasyonlarini çizmistir" dedi.



"Müdahale edilmesi lazim"

Su kemerlerinin iki katli insa edildigini ve ikinci katinda Roma dönemi mimarisinin yansitildigini vurgulayan Sahna, su ifadeleri kullandi:

"Kemerlerin ikinci kati, depremlerde zarar görmesi sebebiyle Bizans ve Osmanli dönemlerinde onariliyordu. Bu sebeple onlarin mimari üslubunu da tasiyor. Kandira bölgesinde de dogal su kaynagi vardi. Iste bu kemerlerin amaci, o su kaynagini Nikomedya’ya getirmek ve halkin kullanimina sunmakti. Bu su kemerinin su anki vaziyeti içler acisi. Bir yanda biyolojik etkiler var, asinma, çürüme, bozulma, yabani otlarin ve sarmasiklarin sarmasi gibi. Diger yanda fiziki etkiler var. Bunlar ise yagmurun, günesin ve insanin etkisi, insanlari bu yapilari hor kullanmalari, gerekli tarihi bilince sahip olmamalari neticesinde yapilar bu durumda. Eger buna müdahale edilmezse, gerekli çevre temizligi ve korumasi alinmazsa kuvvetle muhtemel önümüzdeki 10 yilda su an ayakta kalan birkaç su kemeri de ortadan kalkacaktir"

"Onarimda Mimar Sinan’inda elinin degmis olabilecegini düsünüyoruz"

Kabaoglu Su Kemeri’nin, Mimar Sinan’in üslubunu tasidigini belirten Sahna, "Bildigimiz kadariyla Kabaoglu Su Kemeri, Yavuz Sultan Selim ve Kanunu Sultan Selim tarafindan restore edilerek kullaniliyor. Yapilan bu onarimda Mimar Sinan’inda elinin degmis olabilecegini düsünüyoruz. Çünkü burasi, Mimar Sinan’in Istanbul için yaptigi su sistemi yapilarina benzer bir üsluba sahip. Benim naçizane önerim, Kabaoglu Su Kemeri’nin çevre temizliginin yapilip, otlardan arindirilip ve gece için isiklandirma yapilmasidir. Oraya yürüyüs yolu rotasi olusturularak, halkin bu tarihi yapidan ve manzarasindan istifade edilmesi saglanmalidir" diye konustu.