42 Madencinin Öldügü Maden Faciasinda Dikkat Çeken Ifadeler

Türkiye Taskömürü Kurumu’na ait Amasra Maden Ocagi’nda geçen 14 Ekim günü meydana gelen maden faciasinda 41 madenci hayatini kaybetti. Agir yaralanan maden isçilerinden Taner Sen de kaldirildigi Çam ve Sakura Sehir Hastanesi’nde 21 günlük yasam mücadelesini kaybetti. Bartin Cumhuriyet Bassavciligi’nin baslattigi sorusturma dogrultusunda TTK Amasra Müessese Müdürü Cihat Özdemir, isletme basmühendisi Mehmet Tural, 1. kartiye maden mühendisi Ibrahim Hakan Menges ile 2. kartiye maden mühendisi Levent Aydin, müessese müdür yardimcisi Salih Atmaca, Is Güvenligi Sube Müdür Vekili Volkan Soylu, emniyet mühendisi Sahan Kahraman ve isletme müdürü Selçuk Ekmekçi "birden çok kisinin taksirle ölümüne sebebiyet verme" suçundan tutuklanarak cezaevine gönderildi.

"Sadece oturdum, maasimi aldim"

Müessese Müdür Yardimcisi Salih Atmaca, 2020 yilindan bu yana görevlerinin kendisinden alindigini ve bu görevleri yapmadigini anlatti. Atmaca ifadesinde 2020 yili Agustos ayindan sonra hiçbir is yapmadigini, talimat almadigini, emir vermedigini ve hiçbir sorumluluk altinda olmadigini söyleyerek, “Sadece oturdum. Maasimi aldim. Üretim iltisak müdürü olarak bos kadro üzerimde duruyordu. Ancak bana bir sey yaptirilmiyordu. 2020 Agustos ayindan sonra is icabi ocaga girmem, bana bagli birimlere emir vermem, bilgi almam hem sifaen hem de yazili olarak yasaklanmistir. Is güvenligi uzmanligim vardi, is güvenligi uzmanligim düsürüldü. Ocaga girdigim tarih kazadan 1-1 ,5 sene öncedir. Bu tarihten sonra ocaga girmedim. Benim idari görevim yerine müessese müdür Cihat Özdemir bana bagli olan birimleri kendisine baglayarak bakmaya basladi" dedi.



"Gaz izleme personeli eksikti, 3 personeli gaz izlemeye görevlendirdim"

TTK’daki eksiklikler için gaz ölçüm havalandirma, madendeki gaz seviyesinin düsük seviyede seyretmesi için seri havalandirma, paralel havalandirma sorununun giderilmesi için 250 kuyu dibi dik damar projesine daha önce yapilmamis olan paralel yeni havalandirma için lagim baslattigini hatirlatan Atmaca söyle devam etti:

“Bu isin 2018 yilinda projesi biterek tamamlanmistir. Böyle olacagi kayitlara geçmistir. Ancak hala is baslamamistir. Yani orada çalisan isçi yoktur. Isçilerin çalistigi madende ise paralel havalandirma olacak sekilde iyilestirmeler yaptik. Ben göreve basladigimda madende tespit ettigim eksiklik her vardiyada 2 tane en az maden teknikeri olacak, gaz izleme personeli eksikti, bunlar için gerekli yazismalari ve gerekli görevlendirmeleri yaparak 3 personeli gaz izlemeye görevlendirdim. Ayni zamanda is güvenligine bagli olmasi gereken emniyet ve isletmede istihdam edilen emniyet servisinin görevlilerini is güvenligine bagladim. Son 1-1,5 yildir yani ben görevde degilken is güvenligi isçi sagligi ve egitim sube müdürlügü direkt müessese müdürüne baglandi.”

“Bir seyleri güzellestirmeye çalistigi için ayagi kaydirildi”

Avukati ise Salih Atmaca’yi savunarak 2020’de görevlerinin peyderpey kendisinden alindigini ifade ederek, “Görevinin alinma sebebi ise bir seyleri güzellestirmeye çalistigi için ayagi kaydirilmistir. Isçiler müvekkilimin gözaltina alinmasina sasirmaktadir. Müvekkilime mobbing uygulanmistir. Is güvenligi uzmanligi sözlesmesi iptal edilmistir. Bilirkisi raporunda Ocak 2022 tarihinden itibaren gaz seviyeleri ölçülmüstür ancak müvekkilim 2 yildir emekliligini beklemektedir. Aktif is yapmamaktadir. Bilirkisiler kurum içi yazismalari dikkate almamislardir. Müvekkilim gaz izleme odasina ikinci adami aldigi için bu durum yönetimi rahatsiz ettiginden görevden el çektirilmistir” ifadelerine yer verdi.

Ihaleyi alan firma, ek sürede bile havalandirma modernizasyonunu yapamamis

2020 yilindan bugüne kadar kompresör ve aspiratör servisinde sorumlu mühendis olarak çalistigini anlatan Hüseyin Ogan, havalandirma modernizasyonu yapacak olan firmanin normal sürede tedarik edemedigi ekipmani ek süre verilmesine ragmen tamamlayamadigini anlatarak, “Olayin meydana geldigi gün gündüz vardiyasindaydim. Çalisma yaptigim sirada bana ve yanimdaki çalisanlara sormus oldugunuz vantilatör arizasi ile ilgili bir bilgi gelmedi. Havalandirma sisteminin modernizasyonu ile ilgili benim bildiklerim, tesisin modernizasyon ihalesi Makine ve Ikmal Daire Baskanliginca 2021 yili içerisinde yapilmis ve ihaleyi ALFER isimli bir firma almistir. Sirket kendisine verilen süre içerisinde mevcut tesisin modernizasyonu için gerekli ekipmanlari temin edememistir. Bu konuda 2022 yili içerisinde kurumumuza yazili bildirimde bulunmus ve ek süre almistir. Firmaya verilen ek süre içinde de ekipmanlari tedarik edemediginden havalandirma modernizasyonu yapilamamistir" dedi.



Kazadan bir hafta önce gaz seviyesi yine yükselmis

Tutuklananlardan Sahan Kahraman, 6 aydir emniyet mühendisi olarak görev yaptigi maden ocaginda kazadan bir hafta önce yine gaz seviyelerinin yükseldigini hatirlatarak ifadesinde söyle dedi:

"Kaza günü gündüz vardiyasinda oldugunu anlatan Kahraman, “Ben çikarken herhangi bir sikinti yoktu. Gaz seviyesi ile ilgili bana herhangi bir ihbar gelmemisti. Kazadan bir hafta önce ölçüm yapildiginda gaz seviyesi yüzde 3,5 - 4 seviyelerindeydi. Bu deger -310 kotundaydi, ben bu seviyeyi ögrendigimde maden isçilerini tahliye ettim. Bana bu seviyeyi gaz izleme servisindeki çalisanlar söyledi.

Bir gün sonra da gaz seviyesi normal degerlere dönüstü. -350 kotundan -320 kotuna hava basan 4 pervaneden bir tanesi arizali durumdaydi. Bu durumu sefim olan Ferhan Günes’e iletilmis o da arizayi gidermeye çalismis. Ancak yukaridan gelesi gereken kelepçe gelmedigi için ve vardiyasi da bittigi için müteakip vardiyaya tamir için hazirlanan parçayi teslim ettik. Bir sonraki vardiya bu parçayi takacakti. Bu havalandirma arizasi gaz seviyesinde bir sikintiya yol açmamisti."

"Panikle telefonu açip ’bütün degerler gitti, ekran kipkirmizi’ dedi"

Tutuklanan süphelilerden Mehmet Tural, TTK Amasra Müessesinde 2012 yilinda maden teknikeri olarak gaz izleme biriminde görev yapmaya basladigini; olay günü ise patlamadan önce son yasananlari anlatti. Egitimini tamamlayarak 2022 yili Mart ayindan bu yana üretim basmühendisi olarak çalismaya devam ettigini anlatan Mehmet Tural, isletme müdürü Selçuk Ekmekçi’nin verdigi bilgisi olmadan degistirdigini söyleyerek, “Sorumlu oldugum mühendislere karsi otoritemi kaybederek isleyis ve düzende aksamalar meydana geldi. Zaman zaman Selçuk Ekmekçi benim verdigim tertipleri degistiriyor. Bilgim olmadan sorumlulugumdaki mühendisleri ve onlarin bagli olduklari sefler ve hatta nezaretçileri arayarak bana bilgi vermeden tertip verebiliyor. Bu durum benim is takibimi zorlastiriyor. Olay günü 17.27 siralarinda nöbetçi mühendis beni aradi. -300 kot 2. Rekupta yükleyicide elektrik arizasi oldugunu, 1. Kartiye -350 kotunda mekanize ayakta, üç numarali ünitede ise zincirli konveyör üzerinde elektrik aç-kapama arizasi oldugunu bu konuda bilgim olup olmadigini sordu. Bende bu arizalarla ilgili bilgim olmadigini, elektrikçiye bilginin verilip verilmedigini arizaya müdahale edip-etmedigini sordu. O da elektrikçi Ridvan Acet’in yükleyiciye müdahale ettigini, daha sonra -350 kotundaki arizaya geçecegini söyledi.

18.09 siralarinda emniyet mühendisi Sahan Kahraman beri aradi. Ocakta sikinti oldugunu ve ocaga geçtigini söyledi.

Gaz izlemeden sordum. Sensörlerin ölçüm yapmadigini söylediler. Bunun üzerine hemen gaz izleme birimini aradim. Telefonu Mehmet Özdemir panik halinde açti. Ne oldugunu sordugumda ‘Anlayamadim. Bütün degerler birden gitti. Ekran kipkirmizi’ dedi.

Ocaktan bilgi alip almadiklarini sordum. Hemen ocagi tahliye etmelerini söyledim” dedi.



“Eleman eksikligi talebine genel müdürlük bu zamana kadar dönüs yapmadi”

Patlama olayinin meydana geldigi gün merkez gaz izleme servisinde tek kisinin çalistigini söyleyen Tural, “Mevzuata göre her vardiyada en az iki kisinin olmasi gerektigi konusunda bilgim vardi. Bu konuda personel eksikligi mevcuttur. Benim sorumlu oldugum servislerde eleman eksikligi çogunlukla olur. Norm kadronun altinda isçiler çalistirilmaktadir. Ben bu eksikligi Selçuk Ekmekçi’ye bildirdim. Bir keresinde devam eden bir is için nakliyat servisinden bir isçiyi vardiyaya birakmistim. Selçuk Ekmekçi de ‘Benim bilgim olmadan isçiyi vardiyaya birakamazsin’ diyerek isin yapilmasina engel oldu. Bir sonraki vardiyada bu isi yerine getiren eleman yoktu. Kalifiye eleman eksikligi çogunlukla hissedilmektedir. Eleman eksikligi konusunda genel müdürlüge yazili isçi taleplerimiz bulunmaktadir. Ancak bu zamana kadar bir dönüs olmamistir” diyerek personel eksikligi konusuna dikkat çekti.

“Yer alti isçisini yanina çayci olarak aldigini söyledi”

Metan gazinin renksiz ve kokusuz oldugunu söyleyen Tural, “Isçilerin havalandirma bacalarinin tamir edilecegi ve bu yüzden uzun süreli izin kullanacaklari dedikodularini duymustum. Adam kayirmacilik yapildigini düsünüyorum Müessese müdür yardimcisi Süleyman Sirri Bayraktar beni bir gün aradi ve yeralti isçisi Erdogan G.’yi yanina çayci olarak aldigini söyledi.

Bu konuda müessese müdürü Cihat bey ve Selçuk Ekmekçi’nin bilgisi oldugunu deyip telefonu kapatmisti. Bu personel yeralti isçisidir. Yeralti yevmiyesi almaktadir. Muhtemelen lambasini yeraltina indirip orada görünmektedir. Müessese müdürü bu durumdan haberdardir. Bu durumu Selçuk Ekmekçi’ye söyleyerek sikayetimi dile getirdigimde ‘Bu durum biraz devam etsin daha sonra çözerim’ demisti. Müessesemiz kamu kurumu oldugu için hiçbir sekilde fazla kömür üretimi için baski yapilmaz” dedi.