Karadeniz Yaylalarinda Kadinlar Kisa Hazirlik Için Çayir Biçiyor

Çaliskanliklariyla bilinen Karadenizli kadinlar, kisin hayvanlarinin yem ihtiyacini karsilamak için yayla ve meralarda biçtikleri çayirlari kurutup balya yaptiktan sonra köylerine indiriyor Yayla sakinlerinden 73 yasindaki Gülizar Atasoy: 'Is bitmez, bizim ömrümüz bitti, isimiz bitmiyor' Perihan Dertli: 'Her mevsim isimiz var, alistik, saglik olsun, biz Karadeniz kadiniyiz'.

TUGBA YARDIMCI - Dogu Karadeniz'de mayis ayindan itibaren hayvanlariyla yaylalara göç eden aileler, geri dönüs vaktinin yaklastigi su günlerde kis hazirliklarini sürdürüyor.

Trabzon'un Akçaabat ilçesine bagli Kayabasi Yaylasi'nda ilkbahardan itibaren hayvanlarini otlatan çogunlugunu kadinlarin olusturdugu besiciler, yayladan göçün yaklastigi bugünlerde çayirlari biçerek kisa hazirlik yapiyor.

Kadinlar, günün ilk isiklariyla bazen aile fertlerinin bazen de akraba ve komsularinin destegi ile çayir biçmeye basliyor. Tirpan ya da genellikle erkekler tarafindan kullanilan makine yardimiyla biçilen çayir, kurumasi için araziye seriliyor. Hava sartlarina bagli olarak yaklasik iki günde kuruyan çayir, daha sonra toplaniyor.

Kadinlar bazen elleriyle bazen de alt ve üst kismi açik, kutu seklindeki tahtayla sikistirdiklari çayirlari iple baglayarak balya haline getiriyor. Arazinin araç yoluna yakin kisminda yigin haline getirilen balyalarin üstü de yagmurda islanmamasi için branda ile kapatiliyor.

Besicilerin yaylalarda genellikle yilda bir, mezralarda ise iki defa yogun mesai harcadiklari bu islem, balyalarin kamyonlara yüklenerek kisin yasadiklari mahallerdeki ahirlara ulastirilmasi ile sona eriyor.

Yayla sakinlerinden 73 yasindaki Gülizar Atasoy, iki gün önce kurutmaya biraktigi çayirlari kizi ve komsusunun yardimiyla toplamaya devam ediyor.

Genellikle köyde kaldigini, yaylaya çayir biçme isleri için çiktigini anlatan, 4 çocuk ve 6 torun sahibi Atasoy, ömrünün çalismakla geçtigini söyledi.

Atasoy, "Is bitmez, bizim ömrümüz bitti, isimiz bitmiyor." dedi.

Yaslandigi için artik gücünün bu tür isleri yapmaya yetmedigini dile getiren Atasoy, "Tek inegim var, onu da yapamiyorum. Kendimize yetecek kadar bir seyler yapiyoruz. Çok sükür bu halimize, Allah bu günümüzü aratmasin." diye konustu.

- "Yeme para vermiyorum"

Perihan Dertli ise yaylanin Engin Oba mevkisindeki arazisinde oglu, kizi ve yengesi ile kutu seklindeki tahtayla sikistirdiklari çayirlari iple baglayarak balya haline getiriyor.

Kis için hazirlik yaptiklarini belirten Dertli, "Iki gün önce biçtik, kuruttuk, simdi de balya yapiyoruz. Daha sonra da yükleyip köye götürecegiz, kisin da hayvanlarimiza verecegiz." dedi.

Dertli, çayir biçmenin zor oldugunu ancak makineler çiktiktan sonra biraz rahatladiklarini dile getirerek, "Yaylada çayir bir kez biçiliyor, biraz daha asagilarda tazesi de çikiyor onu da biçiyoruz, yagmurlu giderse iki defa biçiliyor. Önceleri elimizle sikistirarak, bükerek baglardik, simdi son yillarda balya kutusu çikti, daha kolay oldu, rahatladik biraz. Kutuyu esim yapti, biraz o islerden anliyor." diye konustu.

Arazisinden yaklasik 50 balya çayir çiktigini ifade eden 3 çocuk annesi Dertli, "Buradaki kis boyunca yetmez, baska yerlerde de çayirimiz var. Bir buzagim var, yaz kis köyde duruyorum, yaylaya çikmiyorum. Kendi ihtiyacimizi karsilayacak sekilde yapiyoruz, yeme para vermiyorum." dedi.

Dertli, evin yani sira bag bahçe islerinin de hiç bitmedigini, biri bitse ötekinin hemen basladigini anlatarak, söyle devam etti:

"Kendi bagimizda her seyimizi yapiyoruz. Islerimiz hiç bitmiyor, patates çikartiyoruz, misirimiz, fasulyemiz var. Bizde yok yok, is bitmez. Her mevsim isimiz var, alistik, saglik olsun, biz Karadeniz kadiniyiz. Ben ürettiklerimi satmiyorum, sadece kendi isimizi görüyoruz. Fazla inegi olan satiyor, biz sadece kendi isimizi görüyoruz, evimize katki oluyor."

Yayladan ilçeye dönüs yolundaki Kalecik mezrasinda egim dolayisiyla yürümekte güçlük çekilen arazisinde balya yapan Sevilay Aktas da bölgede yaklasik bir aydir yagmur yagdigini söyledi.

Havanin üç gündür açtigini belirten 5 çocuk annesi 37 yasindaki Aktas, havanin açmasini firsat bilerek hemen çayir islerini halletmeye çalistiklarini anlatti.

Aktas, esi ve çocuklarinin da kendisine yardimci olduguna isaret ederek, sunlari kaydetti:

"Bos duracak zaman yok, çocuklar, ev isi, bahçe... Kisin belleme isleri oluyor, patates ve fasulye dikiyoruz, misir ekiyoruz, sebze türü her seyi yapiyoruz. Parayla aldigimiz yok, kendi bahçemizde yapiyoruz. Yaz sezonu da ineklerle beraber yaylaya çikiyoruz. Burada da çalisiyoruz odunumuzu, çayirimizi yapiyoruz."
Kaynak: AA