Dogal Afetlerin Çocuklar Ve Ergen Bireyler Üzerindeki Olumsuz Etkileri

Dünyada ve ülkemizde her yil birbirinden farkli dogal afetler yasanmakta ve bu afetler toplumlar üzerinde birtakim etkiler birakmaktadir. Çocuklar ve ergenler bu afetlere dogrudan maruz kaldiklarinda ya da bu olaylardan haberdar olduklarinda olumsuz etkilenebilir. Bu etkiyi yasayan bireylerin, daha önce gözlenmeyen davranislari göstermesi ya da farkli duygu durumlari içinde olmasi olasi ve normal bir durumdur.

"Dogru afet bilinci olusturulmali"

ITÜ ETA Vakfi Doga Kolejinde online ve yüz yüze gerçeklesen pek çok seminerde Doga Koleji ögrencileri ve velileriyle bulusan ITÜ Meteoroloji Mühendisi ve Afet Yönetim Uzmani Prof. Dr. Mikdat Kadioglu, öncelikli olarak dogru afet bilinci olusturulmasinin önemini vurgulayarak, “Doga kaynakli tüm afetlere yönelik çocuklara egitim verilip; anaokulu ve ilkögretim seviyesinden baslanarak ögretilmelidir. Yeri geldigince, beden egitimi, müzik ve resim dahil tüm derslerde afetlere karsi korunma bilincini vermemiz gerek. Bilimsel ve kapsamli sekilde dogayi tanimak, olasi tehlikelerini bilmek ve neler yapilabilecegini ögretmek sart” dedi.

Dogal afetlerin çocuklar ve ergen bireyler üzerindeki fiziksel, sosyal, davranissal ve psikolojik olumsuz etkilerinin azaltilabilmesi için ise ITÜ ETA Vakfi Doga Koleji Rehberlik Bölümü, ailelere tavsiyelerini su sekilde siraladi:

"Yapilan konusmalara dikkat edilmeli"

"Toplum olarak bilinçli davranilmali ve dogru kaynaklardan bilgi paylasiminda bulunulmalidir. Özellikle sosyal medyada dolasan olumsuz görselleri, yanlis bilgileri, çocugun görmemesi için önlemler alinmalidir. Gençlerin ve çocuklarin bilgi ve deneyimleri, yetiskinlere göre daha sinirli oldugu için daha çok korkabilir ve daha olumsuz etkilenebilirler. Yapilan konusmalarda dikkatli olmak, faydalidir."

"Bir daha afet olmayacak denmemeli"

"Yasanan afetle ilgili çocuk ve ergenlerin gelisim düzeylerine uygun olarak, dogru bir sekilde açiklama yapilmalidir. ’Bir daha dogal afet olmayacak’ yerine ’dogal afetler ülkemizde olabilir ama bizler tedbirlerimizi alacagiz ve dogal afetlerin etkilerini en aza indirecegiz’ mesaji verilmelidir. Dogal afetlerle karsilasildiginda neler yapilmasi gerektigi ile ilgili aile toplantilari yapilmalidir. Dogal afetler esnasinda neler yapilmasi gerektigi hakkinda bilgi sahibi olan çocuklarin afet aninda süreci yönetmesi kolaylasacaktir."

Çocugunuz kendini güvende hissetmeli

"Çocugunuzun beden sinirlarina dikkat ederek fiziksel temasinizi artirin. Yasi kaç olursa olsun güvende hissetme ihtiyaci olan çocugunuzla temas kurun ve sevginizi gösterin. Ayrica çocukla daha önce zor zamanlar yasadiginda onlarla nasil basa çiktigi konusunda sohbet etmek, basa çikma yöntemlerini vurgulamak; psikolojik dayanikliligini gelistirmek konusunda destekleyici olacaktir."

Çocuklar konusmaya zorlanilmamali

"Çocuklari ve ergenleri duygu ve düsüncelerini ifade etmeleri için tesvik edin. Yasadiklari duygulari tarif edilebilmeleri için onlari destekleyin. Eger yas olarak küçük ise yasadigi duyguyu resmetmesini isteyin. Çocuklarin duygularini açiklamasi zaman alabilir; onlari zorlamayin, konusmasi için israrci olmayin, sakin ve anlayisli yaklasin. Çocuklarla beraber gelisim düzeylerine uygun oyun oynamak, resim yapmak, onlara hikâye ve masal anlatmak onlari rahatlatabilir ve duygularini daha kolay ifade etmelerini saglayabilir."

Günlük rutinlere dönmeye çalisilmali

"Afet sonrasi rutinlerinize dönmeye çalisin. Günlük düzeni koruyarak çocuklara yasina uygun sorumluluklar vererek hayata uyum saglamalarini destekleyin. Bu durum, sürecin geçtigini hissettirerek güven verir."

Bu belirtilere dikkat

Çocuklarda ve ergenlerde asagida yer alan belirtilerin afet sonrasi kisa süreli olarak görülmesi dogaldir. Bu belirtilerin daha sonradan azalarak yok olmasi beklenir. Eger belirtiler azalmiyor ve siddetini arttiriyorsa mutlaka bir uzmandan yardim alinmalidir. Afet sonrasi görülebilecek belirtiler sunlar:

"- Ebeveynden ayrilmak istememe, okula gitmek ya da arkadaslariyla zaman geçirmek istememe

- Nedensiz bedensel sikayetler; Karin agrisi, bas agrisi, bas dönmesi, ates, kusma gibi

- Kendinden küçük yastaki çocuklarin davranislarini gösterme (bebeksi konusma, parmak emme gibi)

- Uyku düzeninde bozulma, kâbus görme, uykuda çiglik atma, yatagini islatma

- Yorgunluk ve halsizlik

- Çabuk öfkelenme

- Dikkatini toplamada güçlük, asiri hareketlenme, huzursuzluk

- Içine kapanma, kayiplara asiri baglanma, kolayca aglama

- Yasanan afetle ilgili günlük hayati etkileyen korkular".

Uzman destegi alinmali

"Yasanan bu durumun geçici oldugunu kabul etmek, süreci en az hasarla atlatabilmek için önemlidir. Çocugunuzu destekleyebilmeniz için kendi duygu ve düsüncenizin farkinda olmali ve kontrolü en azindan çocuklarin yaninda korumaya çalismaniz gerekmektedir. Unutmayin ki çocugunuz sizin her davranisinizi izliyor ve sizi örnek aliyor. Eger durumla basa çikmada zorlaniyorsaniz uzman destegi almayi ihmal etmeyin."