Kanada'da Federal Hükümet, 'Çocuk Refahi' Konusunda Yerli Topluma Yetki Veren Anlasma Imzaladi

NEW YORK – Kanada Basbakani Justin Trudeau, Saskatchewan eyaletindeki bir kilisede resmi kayitlarda yer almayan 751 çocuk mezarinin bulunmasiyla gündeme gelen Cowessess First Nation toplumu ile çocuk refahi konusunda tam yetki veren bir anlasma imzaladi.

Cowessess First Nation Sefi Cadmus Delorme’nun ev sahipliginde, yerlilerin kutsal sosyal alan olarak kullandigi Pow Wow Arbour’daki törene Basbakan Trudeau ile Saskatchewan eyaleti Basbakani Scott Moe ve yaklasik 150 davetli katildi.

Yerli dans ve gösterilen sergilendigi törende konusan Basbakan Trudeau, hiçbir yerli çocugun parçasi oldugu toplumdan koparilmamasi gerektigini belirterek “Çocuklar bir daha asla evlerinden, ailelerinden ve toplumlarindan alinmamali” dedi.

First Nation Sefi Delorme de “Bugün tarihi bir gün çünkü çocuklarimiz üzerindeki hakkimizdan asla vazgeçmedik.” diye konustu.

Konusmalarin ardindan Trudeau, Delorme ve eyalet Baskani Moe, bakim altindaki çocuklar üzerindeki yasal kontrolün federal mevzuat uyarinca ilk kez yerli Saskatchewan First Nation'a devredilmesini kapsayan anlasmayi imzaladi.

- Anlasma, çocuk ve aile hizmetlerinde yerlilere tam yetki taniyor

Anlasma, Cowessess First Nation yerli topluluguna çocuk ve aile hizmetleri üzerinde, çocuklarinin en iyi çikari, kültürel sürekliligi ve ulusal asgari standartlarda asli esitligi saglamak için tüm yargi yetkisini kullanmalarina imkan sagliyor.

Anlasma ayrica federal hükümetin gelecek iki yil içinde, yerli toplumun yeni bir çocuk ve aile hizmetleri sistemini uygulamaya sokabilmesi için 38,7 milyon dolarlik mali taahhüdünü de içeriyor.

Cowessess First Nation tarafindan yapilan açiklamada, Saskatchewan eyaletinde bakim altindaki çocuklarin yüzde 80'inden fazlasinin yerli oldugu ve 1951'den bu yana yerli toplumun bakim altindaki çocuklar üzerinde karar verme yetkisine sahip olmadigi belirtildi.

Trudeau'nun bölgeye ziyareti, 24 Haziran’da eski Marieval Yatili Kilise Okulu bahçesinde 751 kayit disi çocuk mezarinin bulunmasinin ardindan ilk en üst düzeyde federal ziyaret olarak da anlamli bulundu.

- Kanada'da yatili kilise okullarinda yasananlar

Kanada'nin Saskatchewan eyaletindeki Cowessess bölgesinde 1990'lara kadar faaliyet gösteren Marieval Yatili Kilise Okulunun bahçesinde 24 Haziran'da resmi kayitlarda yer almayan 751 çocuk cesedi kalintisinin oldugu mezarlar bulundugunu açiklanmisti.

Kanada resmi kayitlarina göre Marieval Kizilderili Yatili Kilise Okulu, Roma Katolik Kilisesine bagli olarak 1899'dan 1997'ye kadar eyaletin baskenti Regina'nin yaklasik 160 kilometre dogusunda Cowessess yerlilerinin çocuklarina yönelik egitim çalismalarinda bulunmustu.

Ülke genelindeki 139 okulda baslatilan derine nüfuz eden radar taramalarinda, ilk kez 29 Mayis'ta, British Columbia eyaletinin Kamloops kentindeki diger bir yatili kilise okulunun bahçesinde 215 çocuga ait ceset kalintilarinin oldugu kayit disi mezarlar ortaya çikarilmisti.

Kanada Basbakani Justin Trudeau, kamuoyunda büyük yanki uyandiran eski yatili kilise okullarinin bahçesinde bulunan çocuk mezarlari için "Kanada tarihinin en karanlik bölümlerinden biri" ifadesini kullanmisti.

- 150 binden fazla yerli çocuk ailelerinden zorla alinarak egitildi

Ilki 1840'ta Katolik Kilisesi tarafindan Kanada hükümeti adina açilan ve sonuncusu 1997'de kapatilan yatili kilise okullari, 150 binden fazla yerli çocugun ailelerinden zorla koparilarak alikonuldugu yerler olarak tarihe geçti.

Beyaz çogunlugun hakim oldugu topluluklara entegre edilmek için zorla ailelerinden ve kültürlerinden uzaklastirilan çocuklarin büyük kisminin kötü muameleye maruz kaldigi, açlik ve sogugun yani sira cinsel ve fiziksel tacize ugradigi, hatta bazi çocuklar üzerinde tibbi deneyler yapildiginin belirlendigi öne sürüldü.

Yatili kilise okullarinda yasanan trajedinin tüm boyutlari ile ortaya çikarilmasi için 2008’de Kanada’da Hakikat ve Uzlasma Komisyonu kuruldu.

Hayatta olan magdurlarin 6 bininden fazlasini dinleyen Komisyon, çalismalarini 2015'te tamamladi ve yasananlari "kültürel soykirim" olarak tanimlayarak 4 bin sayfalik rapor yayimladi.

Bazi kaynaklarda, kilise okullarinda kalirken ölen çocuklarin sayisi 4 bin 200 olarak verilirken, Komisyon raporunda, ölümlerin kilise yönetimlerince belgelenmemesi nedeniyle bu sayinin 5 bin 995 oldugu kaydedildi.

Kaynak: AA