Esed'in, Mali Yardimlari Kur Manipülasyonuyla Rejime Yönlendirdigi Ortaya Çikti

Birlesmis Milletlerin (BM) Suriye'ye yönlendirdigi Batili ülkeler kaynakli finansal ve insani yardimlarin gerçek ihtiyaç sahiplerinden çok Esed rejimine fayda sagladigi ortaya çikti.

ABD merkezli Stratejik Uluslararasi Etütler Merkezi (CSIS), BM semsiyesi altinda Suriye'ye akan milyonlarca dolarin izini sürerken bu yardimlarin büyük bir kisminin halihazirda Batili ülkelerce yaptirim uygulanan Esed rejimine gittigini tespit etti.

CSIS'in raporunda, Esed rejiminin yillardir ülkeye gelen insani yardimlari kendi destekçilerinin bulundugu alanlara ve askerlerine kaydirdiginin bilindigi, rejimin finansal yardimlarin yarisindan fazlasini da kur manipülasyonuyla kendisine yönlendirdigi ifade edildi.

Raporda, "Suriye hükümeti, uluslararasi kuruluslari çarpitilmis bir döviz kurunu kullanmaya zorlayarak 2020'de Suriye'ye yardim amaciyla gönderilen her bir dolarin 51 sentinin rejimin eline geçmesini sagladi." ifadesi kullanildi.

1 ABD dolarinin iç savastan önce 50 Suriye lirasina denk oldugu, savas sürecinde ise 4 bin 700 Suriye lirasina çiktigi belirtilen raporda, Suriye lirasi sürekli deger kaybederken rejimin, BM ve yardim kuruluslarinin gönderdigi paralarin Suriye Merkez Bankasinin belirledigi 1,500 Suriye lirasi üzerinden bozdurulmasini sagladigi bildirildi.

Böylece yardim amaciyla gönderilen paralarin daha sahaya ulasmadan büyük ölçüde eridigi, üstelik bunun ABD, Avrupa Birligi ve Ingiltere tarafindan yaptirim listesine alinan Suriye Merkez Bankasinin döviz rezervine katki sagladigi kaydedildi.

Raporda, Batili ülkelerin 2014'ten bu yana yillik ortalama 2,4 milyar dolar mali yardim yaptigi belirtildi. BM'nin itirazlari üzerine Suriye Merkez Bankasinin dolar kurunu 2 bin 500 Suriye lirasina çikardigi ancak yine de kurun piyasa degerinden yüzde 32 fazla oldugu ifade edildi.

Raporda, su ana kadar Suriye Merkez Bankasinda ne kadar para bozduruldugunun bilinmedigi, sadece 2019-2020 döneminde 779 döviz islemi yapildigi belirtildi.

BM yardim birimlerinin geçen yil Suriye'de malzeme alimi için 113 milyon dolar bozdurdugu ve burada piyasa degeri üzerinden yaklasik 60 milyon dolar kayip olustugu bildirildi. Raporda, 2021 verileri de eklenince bu kaybin 100 milyon dolari astigi kaydedildi.

Kaynak: AA