Başkan Erdoğan ilk namaz tarihini açıkladı!
Ayasofya'nın ibadete açılmasının ardından yaptığı ulusa sesleniş konuşmasında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Ayasofya'da kılınacak ilk namaz için tarih verdi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Müze statüsünden çıkmasıyla birlikte Ayasofya Camisi'ne ücretli giriş uygulamasını da kaldırıyoruz." dedi.
Erdoğan, "İnsanlığın ortak mirası Ayasofya, yeni statüsüyle herkesi kucaklamaya, çok daha samimi, çok daha özgün şekilde devam edecek." diye konuştu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Tüm camilerimiz gibi Ayasofya'nın kapıları da yerli ve yabancı, Müslim ve gayrımüslim herkese sonuna kadar açık olacaktır." ifadelerini kullandı.
Erdoğan, "Hazırlıkları süratle tamamlayarak 24 Temmuz 2020 Cuma günü, cuma namazı ile birlikte Ayasofya'yı ibadete açmayı planlıyoruz."dedi.
"Herkesi Ayasofya kararına saygılı olmaya davet ediyorum"
Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Herkesi, ülkemizin yargı ve yürütme organları tarafından alınan Ayasofya kararına saygılı olmaya davet ediyorum." diye konuştu.
Erdoğan, "Uluslararası alanda bu konuda ortaya konan her türlü görüşü elbette anlayışla karşılarız. Ancak, Ayasofya'nın hangi amaçla kullanılacağı konusu, Türkiye'nin egemenlik haklarıyla ilgilidir." dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Bu konuda, görüş belirtmenin ötesindeki her türlü tavrı ve ifadeyi, bağımsızlığımızın ihlali olarak kabul ederiz." ifadelerini kullandı.
"Türk milletinin Ayasofya üzerindeki hakkı, bu eseri ilk inşa edenlerden daha az değildir"
Erdoğan konuşmasına şöyle devam etti:
"Türk milletinin Ayasofya üzerindeki hakkı, yaklaşık 1500 yıl önce bu eseri ilk inşa edenlerden daha az değildir. Tam tersine yaptığı katkılar ve güçlü sahiplenişi itibarıyla milletimizin, bugün insanlık mirasının en önemli eserleri arasında gösterilen Ayasofya üzerindeki hakkı daha fazladır."
Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Ülkemizde ibadete açık 435 kilise, sinagog ve havra bulunuyor. Bu manzara, farklılıklarımızı zenginlik olarak gören anlayışımızın tezahürü." dedi.
Erdoğan, "Tek parti döneminde alınan bu karar, tarihe ihanet olmanın yanında hukuka da aykırıydı. Çünkü Ayasofya ne devletin ne de herhangi bir kurumun malı değil, vakıf mülküdür." diye konuştu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Vatikan’ın müzeye dönüştürülerek ibadete kapatılmasını talep etmekle Ayasofya’nın müze olarak kalmasında ısrarcı olmak aynı mantığın ürünü." dedi.
"Bugün Ayasofya, yeniden dirilişlerinden birini yaşıyor"
Erdoğan, "Bugün Ayasofya, inşa edildiği tarihten itibaren defalarca şahit olduğu yeniden dirilişlerinden birini yaşıyor." ifadelerini kullandı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Ayasofya'nın dirilişi Mescid-i Aksa'nın özgürlüğe kavuşmasının habercisi, Müslümanların fetret devrinden çıkış iradesinin ayak sesidir." dedi.
Erdoğan konuşmasına şöyle devam etti:
"Ayasofya'nın dirilişi, şehitlerimizin ve gazilerimizin emanetlerine gerekirse canımız pahasına sahip çıkma kararlılığımızın remzidir. Ayasofya'nın dirilişi, Fatih'in fetih ruhunu şad etme yanında Akşemsettin'in maneviyatını, Mimar Sinan'ın estetiğini ve zevkini de yeniden gönlümüzde canlandırmaktır.""
Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Ezanın aslına döndürülmesinden 70 yıl sonra Fatih'in emaneti Ayasofya'nın da cami olarak hizmete girmesi, gecikmiş bir yeniden silkiniştir." dedi.
"Ayasofya'yı cami olarak ibadete açacağımızın altını çiziyorum"
Erdoğan, "Ayasofya'yı insanlığın ortak kültürel mirası vasfını koruyarak cami olarak ibadete açacağımızın altını çiziyorum." diye konuştu.
Erdoğan'ın konuşmasından satır başları;
Camiden müzeye dönüştürülmesini sağlayan 1934 tarihli Bakanlar Kurulu düzenlemesini iptal ettik. Çıkardığımız bir Cumhurbaşkanlığı düzenlemesiyle Ayasofya'nın yeniden cami olarak ibadete açılmasını sağladık.
Ayasofya Fatih Sultan Mehmed Han'ın vakfiyesinde gibi yeniden cami olarak hizmet verecek. Müze statüsünden çıkmasıyla birlikte Ayasofya Camii'ne ücretli giriş uygulamasını da kaldırıyoruz. Tüm camilerimiz gibi de Ayasofya'nın kapıları yerli, yabancı, müslim ve gayrimüslimlere açık olacak.
İLK NAMAZ 24 TEMMUZ'DA
Ayasofya herkesi kucaklamayı çok daha samimi ve çok daha özgür şekilde devam edecek. 24 Temmuz 2020 Cuma günü cuma namazı ile birlikte Ayasofya'yı ibadete açmayı planlıyoruz. 24 Temmuz'a kadar tüm milletimden camideki çalışmaların süratle yürümesi ve hazırlıkların bitmesi için buralarda ziyaret, burayı görme gibi telaşın içerisine girmenin doğru olmayacağını aziz milletime hatırlatmak istiyorum.
Aldığım bazı haberler çerçevesinde içeride ve dışarıda oralarda görüntü vermek, gösteri yapmak doğru değil. İnşallah 24'ünde hep beraber Cuma namazını kılar, Ayasofya'yı ibadete açarız. İçeride eksiklikler var. 6 ay gibi süre içerisinde yapacağımız hazırlıklar var. Öyle bir hazırlıklar yapıyoruz ki, müslim, gayrimüslüm, hristiyan dünyasından kim gelirse gelsin, hepsi geldiği zaman burada yapılan dedikoduların olmadığını, ecdadımızdan devraldığımız mirası nasıl geleceğe taşıyacağımız konusunda en güzel örneğini vereceğiz.
Herkesi alınan karara saygılı olmaya davet ediyorum. Uluslararası alanda ortaya konulan her görüşü elbette anlayışla karşılaşırız. Ancak Ayasofya'nın hangi amaçla kullanacak olması ülkemizin egemenlik haklarıyla ilgilidir. Türkiye Cumhuriyeti'nin bayrağı, başkenti, ezanı, dini, sınırları neyse, 81 vilayeti neyse Ayasofya'nın vakfiyesine uygun şekilde camiye dönüştürülmesi hakkı odur.
Bu konuda her türlü tavrı ve ifadeyi bağımsızlığımızın ihlali olarak kabul ederiz. Hemen arkamda dev bir vakfiyename var. Bu bir Fatih Vakfiyenamesi'dir. Orada ne varsa bizim için asıldır. Tarihi ve hukuki haklarımıza sahip çıkma konusunda aynı anlayışı bekliyoruz. Bu 567 yıllık bir haktır. Şayet bugün inanç odaklı bir tartışma yapılacaksa bunun konusu Ayasofya değil, dünyanın dört bir yanında İslam düşmanlığı ve yabancı nefreti olmalıdır.
Türkiye'nin kararı sadece kendi iç hukuku ve tarihi haklarıyla ilgilidir. Kararın arkasında duran siyasi partilere, liderlere, sivil toplum kuruluşuna, milletimizin her bir ferdine şükranlarımı sunuyorum.
Özellikle tarihimizin en şanlı sayfaları arasında İstanbul'un fethi yer alır. 29 Mayıs 1453 tarihinde İstanbul'u fethederek şehri giren Fatih Sultan Mehmet Han doğrudan Ayasofya'ya yönelir. Bizans halkı korku ile Ayasofya'da akıbetlerini beklemektedir. Fatih hayatları konusunda teminat vererek Ayasofya'ya girer, sancağını Ayasofya'nın ortasındaki mihrabın olduğu yere diker, kubbeye doğru bir ok fırlatır, ilk ezanı kendisi okur, fethini tescillemiş olur.
Mabedin uygun bir köşesinde şükür secdesi yaparak 2 rekat namaz kılar ve bu davranışıyla Ayasofya'yı camiye çevirdiğini gösterir. Zemininden çatısına kadar büyük bir titizlikle inceler. Tarihçilere göre Ayasofya'nın kubbesine çıkan Fatih Sultan Mehmet Han, yapının harap görüntüsü karşısında Farsa şunu söyler: Perdedari mikoned der kasr-ı kayzer ankebut
bum nevbet mizedend der târem-i efrâsiyâb!
Böylesine harap bitap perişan bir İstanbul Ayasofya devralmıştır. Fatih'in devraldığı Ayasofya daha önce ayrı yere yapılan ilk iki klise kargaşa döneminde yakılıp, yıkıldığı için üçüncü defa inşa edilen bir eserdir. İlk cuma namazı için Ayasofya'yı ibadete hazır hale getirir. Camiye giren vakit kubbeleri çınlatan tekbir ve salavatlarla karşılanır. İlk hutbeyi Fatih irat eder. Namazı hocası Akşemseddin Hazretleri kıldırır.
Fatih ortodoks kilisesini de himayesine alır. 481 yıl boyunca ezan, sala, tekbir, salavat, hatm-i şerif, mevlid-i şeriflerle çınlamıştır. Deprem, yağma, bakımsızlıktan dolayı harap olan İstanbul fetihle birlikte yeniden ayağa kaldırılmıştır. Fatih'ten sonra her padişah Ayasofya'yı daha da güzelleştirmiştir.
Ayasofya asırlarca müminlere hizmet vermiştir. Büyük onarımlara tabi tutulan eklemlerle daha da güzelleştirilen Ayasofya'ya milletimiz hep göz bebeği gibi bakmıştır. Tanrının hikmeti anlamına gelen orijinal ismini değiştirmeyi bile düşünmemiştir.
Ecdadımız tarafından sadece camiye çevrilmemiş aynı zamanda ihya edilmiştir. Bizim de gençlik yıllarımızdan beri kalbimizde bir Ayasofya sevgisi vardır. Kültür hazinesi kimliğine halel getirmeden, vakfiyesine uygun şekilde yeniden ibadete açarak milletimize hizmet verdiğimize inanıyoruz.
Doğu Roma döneminde Ayasofya inşa edilirken Mısır, İzmir, Suriye, İzmir'e kadar imparatorluğun dört bir yanından malzeme taşımıştır. Fatih, Anadolu ve Rumeli'nin her yerinden zanaat erbabını İstanbul'a getirerek hem Ayasofya'yı hem şehri yeni baştan inşa etmişlerdir. Mesela Fatih Ayasofya'nın içindeki sabit mozayikleri korumuş, sadece taşınır heykelleri yerinden çıkartılmıştır. Mozayikler peyderpey kapatılmış, dış etkilere karşı korunması ve bugünlere gelmesi temin edilmiştir.
Farklı dinin mensuplarına hoşgörüyle bakmak dinimizin özünde var olan bir şeydir. Hz. peygamberimiz müslümanlara saldırmayan, bozgunculuk yapmayan diğer dinin topluluklarına herhangi bir müdahalede bulunmamıştır. Osmanlı'nın yöneticileri de aynı yolu izlemiştir. Fatih'in ve ardından gelenlerin İstanbul'da yaptıkları bu kadim gelenekten ibarettir. Mimar Sinan Ayasofya'ya en çok katkı yapan kişilerin başında geliyor.
Ayasofya'nın minareleri, hünkar mahfili, nakışları, şadırvanı ve tüm unsurlarıyla 481 yılda bu hale geldi. İstanbul'un en kalabalık cemaatlerinin toplandığı Ayasofya teravih, kadir gecesi, bayram günü gibi müstesna günlerde göz alıcı manzaralara şahit olmuştur.
Yaptığı katkılar ve güçlü sahiplenişi itibarıyla milletimizin bugün insanlık tarihinin, mirasının en önemli eserleri arasında gösterilen Ayasofya üzerinde hakkı daha fazladır. Müslümanların, hristiyanların, musevilerin barış ve huzur içerisinde yaşadığı bir yer haline gelmiştir İstanbul.
Ülkemizin her köşesindeki camilerimiz yanında her inanca ait binlerce yıllık tarihi mabet vardır. Cemaati olan heryerde kiliseler ve havralar faaliyet göstermektedir. 435 kilise, sinagog ve havra bulunmaktadır. Buna rağmen millet olarak yakın tarihimizde dahi bunun tam tersi örneklerle karşılaşmaktan kurtulamadık.
Osmanlı'nan çekilmek zorunda kaldığı doğu Avrupa, Balkanlar'da ecdadın inşa ettiği eserlerden pek azı ayaktadır. Suimisal emsal olmaz diyerek bu kötü örnekleri dikkate almıyoruz.
Bugün yeniden ibadete açılması kararı vesilesiyle Ayasofya tartışmalarının yaklaşık 1 asırlık geçmişi vardır. Anadolu ve İstanbul'un işgal yıllarında Ayasofya'nın kiliseye çevrilmesi tartışmaları yaşanır. Ayasofya'nın kapısına tam teçhizatlı işgal birliği dayanır. Fransız komutan Ayasofya'da görevli Osmanlı subayına kendilerinin buraya yerleşeceklerini, boşaltmalarını bildirir. Binbaşı Tevfik Bey 'buraya giremezsiniz, giremeyeceksiniz, çünkü burası bizim mabedimizdir, şayet cebren girmeye teşebbüs edecek olursanız size ilk cevabı şu ağır makinalar ve tahrip kalıpları verecektir. Ayasofya'nın üzerinize yıkılmasını göze alabiliyorsanız buyrun deneyin'.
Ayasoyfa'ya yabancı ilgisi daha sonraki yıllarda mozaik tamiri gibi bahanelerle sürer. Tek parti hükümeti çıkardığı kararlarla camilerin birbirine 500 metre kuralı olmasını getirerek Ayasofya'yı ibadete kapatılır. Sonra Ayasofya müze olarak ziyarete açılır. Ecdat yadigari bu eser büyük bir tarih kıyımına maruz kalır. Caminin bitişiğindeki Fatih tarafından inşa ettirilen Ayasofya Medresesi sebepsiz yere yıkılarak ortadan kaldırılır. Nadide halılar kesilerek sağa sola dağıtılır. Antika şamdanlar eritilmek üzere dökümhaneye götürülür. Şaheser levhalar ise çok büyük oldukları için kapıdan çıkarılamaz depoya kaldırılır.
Bu levhalar daha sonra Demokrat Parti döneminde yeniden asılır. Cami olduğu devirlerden hiçbir eser kalmasın isteyenler az kalsın Ayasofya'nın minarelerini yıktıracaklardır. Küçük Ayasofya'nın minaresi hukuki dayanağı olmadan bir gecede yerle yeksan edilir. Merhum İbrahim Hakkı Konyalı'nın raporunda 'Bu minareler yıkılırsa Ayasofya'da yıkılır' dendiği için, mecburen yıkımdan vazgeçilir.
Esasen tek başına veya tek parti döneminde alınan bu karar tarihe ihanet olmanın yanında hukuka da aykırıydı. Ayasofya ne devletin ne de herhangi kurumun malı değil vakıftır. Fatih, Bizans hanedanı üzerinde kayıtlı bulunan tüm emlake sahip olmuştur. Ayasofya Fatih'in ve onun kurduğu vakfın üzerine tapulanmıştır.