'1-31 Mart Dünya Kolon Kanseri Farkındalık Ayı'
Erzincan İl Sağlık Müdürü Doç. Dr. Erkan Hirik, “Kolorektal kanser dünyada ve ülkemizde ciddi bir halk sağlığı sorunudur. Türkiye Sağlık Bakanlığı’nın kanser istatistikleri kayıtlarına göre hem erkeklerde hem de kadınlarda üçüncü sırada yer almaktadır” dedi.
Hirik, “Kolorektal kanser erken evrede teşhis edildiğinde büyük ölçüde tedavi edilebilir bir hastalık olup kolorektal kanser tarama programlarının ilgili kanserin morbidite ve mortalitesine olumlu katkısı olduğu birçok çalışmada gösterilmiştir. Kolorektal kanserlerin taranmasındaki temel amaç ülke çapında oluşturulan ulusal bir tarama programını hedef popülasyona uygulayarak, kolorektal patolojileri henüz premalign veya erken evrede iken tespit etmek, etkin ve basit yöntemlerle tedavi etmek suretiyle de invazif kanser sıklığını, buna bağlı morbidite ve mortaliteyi düşürerek olası karmaşık ve pahalı tedavileri önlemektir. Gerek yaşam kalitesini arttırdığı gerekse de süresini uzattığı için tarama programı Dünya Sağlık Örgütü tarafından da önerilen üç programdan birisidir” dedi.
“Ülkemizde yüzde 20-30 oranında kolorektal kanser taraması yapılmaktadır”
Erken teşhis ile tedavi maliyetlerinin düşeceğini ifade eden Hirik, “Kolorektal kanserde erken teşhis ile mortalite ve morbidite azalmasının yanında tedavi maliyetlerini de düşürecektir. Kolorektal kanseri erken evrede teşhis etmenin yolu ise hastalığı asemptomatik evrede tarama programları ile yakalamaktır. Ülkemizde kanser taramalarının yapılması ve dolayısıyla kanser vakalarına bağlı ölümleri azaltmak amacıyla Kolorektal Kanser Taraması Ulusal Standartları belirlenmiştir. 50-70 yaş arasında kadın ve erkek nüfusa Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezleri, Toplum Sağlığı Merkezleri, Sağlıklı Hayat Merkezleri ve Aile Sağlığı Merkezlerinde gaitada gizli kan kiti yardımıyla hızlı, pratik ve güvenilir bir şekilde 2 yılda bir ücretsiz olarak tarama yapılmaktadır. 50-70 yaş arasında her 10 yılda bir de kolonoskopi ile tarama önerilmektedir. Akabinde GGT pozitif olan kişiler uygun standartlarda kalite kriterlerine göre teşhis merkezlerimize yönlendirilmektedir. Ülkemizde yüzde 20-30 oranında kolorektal kanser taraması yapılmaktadır” diye konuştu.
“Kolorektal kanserinin riskleri”
Kolorektal kanserinin risklerini sıralayan Doç. Dr. Hirik, “Aşırı kilolu veya obez olmak, fiziksel olarak aktif olmamak, fazla miktarda işlenmiş sosis, salam ve benzeri veya işlenmemiş kırmızı et sığır, kuzu, karaciğer ve benzerleri tüketimi, sigara dahil tütün ürünlerinin kullanımı, fazla alkol kullanımı, ileri yaş, kişinin kalın bağırsak polipleri veya kalın bağırsak kanseri öyküsü olması, kişinin inflamatuvar bağırsak hastalığı öyküsü olması, ailede kalın bağırsak polipleri veya kalın bağırsak kanseri öyküsü, kalıtsal bir sendromun olması ve tip 2 diyabet hastası olma” ifadelerini kullandı.
“Kolorektal kanserinin tanısı”
Kolorektal kanserinin tanısı hakkında bilgiler veren Hirik, “Diğer kanserlerde olduğu gibi kolon kanserleri de iyice büyüyene kadar belirti vermezler. Bu nedenle amaç, daha kanser belirti vermezken tümörü ortaya koymak olmalıdır. Belirtiler gelişmeden önce bir kişinin kanser için taranması poliplerin ve kanserin erken tanınmasında yardımcı olur. Poliplerin erkenden tanınıp çıkartılması, kolorektal kanserini önleyebilir. Erken tanı konulduğunda, kolorektal kanserini tedavisi daha etkin olabilir. Bu nedenle, 50 yaş üstündeki kişiler taranmalı ve kolorektal kanser için artmış riski olan kişiler ise daha erken tarama programına alınmalıdır. Dışkıda gizli kan saptanıp kolonoskopi yapılan kişilerde henüz kanserleşmemiş polip halindeki tümörler tespit edilerek kanser gelişmesi önlenebildiği gibi kanser gelişmiş olan olgularda da erken teşhis ile yaşam süresi ve kalitesi artmaktadır” şeklinde konuştu.